การตรวจ carotid duplex ultrasonography คืออะไร?
การตรวจ carotid duplex ultrasonography เป็นการตรวจโดยใช้คลื่นเสียงความถี่สูง เพื่อดูหลอดเลือดแดงใหญ่ carotid (หลอดเลือดแดงด้านหน้าคอ 2 ข้าง ซ้าย-ขวา ที่ส่งเลือดจากหัวใจไปเลี้ยงสมอง)
การตรวจ carotid duplex ultrasonography เป็นการตรวจที่ปลอดภัย ไม่เจ็บปวดและค่าใช้จ่ายไม่สูง เพื่อประเมินภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง (atherosclerosis) ของหลอดเลือดเลี้ยงสมอง โดยภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง มีไขมันสะสม เป็นสาเหตุหนึ่งของโรคหลอดเลือดสมองตีบ อัมพฤกษ์ อัมพาต
โดยรังสีแพทย์สามารถดูผนังหลอดเลือด วัดความหนาของผนังหลอดเลือดจากไขมันสะสม ตรวจหาคราบหินปูน (calcified plaque) ที่อยู่ตามบริเวณหลอดเลือดที่คอ เพื่อดูภาวะตีบแคบของหลอดเลือด carotid และวัดความเร็วของการไหลเวียนของโลหิตในหลอดเลือด ว่ามีเลือดเลี้ยงสมองลดลงหรือไม่
การตรวจ carotid duplex ultrasonography เหมาะสำหรับใครบ้าง?
การตรวจ Carotid Duplex Ultrasonography เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะต่าง ๆ ต่อไปนี้
- ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบ หรือสงสัยว่ามีภาวะโรคหลอดเลือดสมองตีบ ได้แก่ ผู้ป่วยที่มีอาการต่าง ๆ ต่อไปนี้
- วิงเวียนศีรษะ
- เดินเซ
- คิดคำพูดไม่ออก
- แขนขาอ่อนแรง
- การมองเห็นผิดปกติ
- ปวดศีรษะ
- ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบชั่วคราว (transient ischemic attack หรือ TIA)
- ผู้ป่วยที่มีภาวะมองเห็นผิดปกติชั่วคราว (transient visual loss)
- ผู้ป่วยที่แพทย์ตรวจด้วยหูฟังได้ยินเสียงฟู่ผิดปกติที่หลอดเลือดแดงใหญ่ที่คอ (carotid bruit
- ผู้ป่วยที่มีภาวะเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดแดงแข็ง（atherosclerosis） ได้แก่ โรคเบาหวาน ไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง หรือมีประวัติครอบครัวเป็นโรคหลอดเลือดสมอง
- ติดตามหลังการผ่าตัดเส้นเลือดแดงใหญ่ที่คอ
- ประเมินความเสี่ยงก่อนผ่าตัดโรคหัวใจบางชนิด เช่น ผ่าตัดบายพาสหลอดเลือดหัวใจ
การปฏิบัติตัวก่อนและหลังการตรวจ
- ไม่จำเป็นต้องงดน้ำและอาหาร
- ไม่สวมใส่สร้อยหรือต่างหู
- ไม่ควรทาแป้งบริเวณคอ
การรักษา
การรักษาหลอดเลือดแดงใหญ่ carotid ตีบ แนะนำสำหรับผู้ที่มีอาการ ได้แก่ มีประวัติหลอดเลือดสมองตีบ แต่สำหรับกลุ่มเสี่ยงที่ไม่มีอาการหากตรวจพบหลอดเลือดตีบ แนะนำปรึกษาแพทย์เพื่อรักษาปัจจัยเสี่ยง เช่น เบาหวาน ไขมันในเลือด ความดันโลหิตให้เหมาะสม และงดบุหรี่ เป็นต้น
