การส่องกล้องตรวจกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น

คือการส่องกล้องตรวจเยื่อบุคอ หลอดอาหาร กระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น เป็นการใช้กล้องที่มีลักษณะเป็น Fiber Optic ทีปลายกล้องมีเลนส์ขยายภาพ อีกด้านหนึ่งเป็นส่วนควบคุมซึ่งต่อเข้ากับเครื่องกำเนิดแสง แล้วส่งภาพมาปรากฏบนจอโทรทัศน์ โดยสอดกล้องเข้าไปทางปาก

ข้อบ่งชี้ในการส่องกล้อง เมื่อไหร่แพทย์จึงเลือกใช้วิธีนี้

• • • • อาเจียนเป็นเลือด
      • อาการปวดท้อง
      • เสียดแน่นท้องบริเวณลิ้นปี่

    อาการกลืนลำบาก เบื่ออาหาร น้ำหนักลด มีกลิ่นปาก

    • อาการเรอเปรี้ยว แน่นแสบหน้าอกกลางคืน คอแห้ง เสียงแหบ ไอเรื้อรัง ซึ่งเป็นอาการของโรคกรดไหลย้อน (GERD : Gastro Esophageal Reflux Disease)
    • อาการซีด มีภาวะโลหิตจาง ถ่ายอุจจาระมีสีดำ
    • ตรวจเพื่อยืนยันความผิดปกติที่พบจากการกลืนสารทึบแสง (กลืนแป้ง) เช่น พบแผลหรือเนื้องอก และสามารถตัดชิ้นเนื้อส่งตรวจทางพยาธิวิทยา
    • เพื่อประเมินพยาธิสภาพจากการกลืนกรดหรือด่าง (Caustic Ingestion)
    • เพื่อขยายการตีบแคบของทางเดินอาหาร และตัดชิ้นเนื้อส่งตรวจ
    • เป็นการตรวจหามะเร็งขั้นต้นของหลอดอาหาร กระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น
    • เพื่อช่วยในการทำหัตถการใส่สายให้อาหารทางกระเพาะ (PEG) ผ่านทางหน้าท้อง และลำไส้เล็ก (PEJ) ผ่านทางรูจมูก

ประโยชน์ของการส่องกล้อง

• • • ตรวจหาความผิดปกติหลอดอาหาร กระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น
    • ตรวจหามะเร็งขั้นต้นของหลอดอาหาร กระเพาะอาหาร และลำไส้เล็กส่วนต้น โดยตัดชิ้นเนื้อไปตรวจวิเคราะห์
    • ตรวจหาเชื้อแบคทีเรีย H.Pylori (เฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร) ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของมะเร็งกระเพาะอาหาร
    • ติดตามผลการรักษาแผลในกระเพาะอาหารว่าเป็นเนื้อดีหรือเนื้อร้าย โดยการตัดชิ้นเนื้อซ้ำในตำแหน่งเดิม
    • กรณีพบจุดเลือดออก สามารถฉีดยา ใช้กระแสไฟฟ้าจี้ หรือใช้ Hemoclip หนีบห้ามเลือด
    • กรณีที่มีเส้นเลือดดำโป่งพองหรือแตกที่ส่วนปลายหลอดอาหาร ซึ่งพบในผู้ป่วยตับแข็ง สามารถห้ามเลือดโดยการรัดเส้นเลือดดำโป่งพองหรือแตกนี้ได้
    • ใช้คีบ ก้างปลา กระดูกเป็ด ไก่ หรือสิ่งแปลปลอมที่ติดค้างในคอและหลอดอาหารออก
    • สามารถขยายตำแหน่งที่มีการตีบตันของทางเดินอาหาร เช่น การตีบตันเนื่องมาจากมะเร็งของหลอดอาหาร หรือผลข้างเคียงจากการกลืนกรดหรือด่าง

การเตรียมตัวก่อนตรวจ

• • ก่อนตรวจ 1 วัน ควรละเว้นอาหารที่ระคายเคืองกระเพาะ เช่น อาหารรสจัด สุรา กาแฟ
  • งดอาหาร และเครื่องดื่มทุกชนิดก่อนตรวจ อย่างน้อย 6-8 ชั่วโมง
  • ภายหลังการตรวจ อาจมีการระคายเคืองและอาจมีเสมหะปนเลือดเล็กน้อย
  • ถ้ามีอาการผิดปกติ เช่น กลืนไม่ลง ปวดบวมบริเวณลำคอ เจ็บหน้าอก หายใจลำบาก มีไข้สูง ควรรีบมาพบแพทย์