Day: May 10, 2019

มะเร็งต่อมลูกหมาก เกิดจากการแบ่งตัวของเซลล์ต่อมลูกหมากที่ผิดปกติ ทำให้ต่อมลูกหมากโตขึ้น อาจพบได้ในชายที่มีอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป แต่พบมากขึ้นในคนที่อายุเกิน 60 ปี สาเหตุของมะเร็งต่อมลูกหมากที่แท้จริง ยังไม่มีใครทราบ แต่พบความสัมพันธ์กับอาหารไขมัน กรรมพันธุ์ และสภาพแวดล้อม ประเทศไทยพบมะเร็งต่อมลูกหมากเป็นอันดับที่ 10 ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมีอายุระหว่าง 60-79 ปี ระยะของมะเร็งต่อมลูกหมาก – ระยะที่1 มะเร็งมีขนาดเล็ก ตรวจไม่พบจากการตรวจทางทวารหนัก ตรวจพบโดยบังเอิญจากชิ้นเนื้อที่ได้จากการผ่าตัด หรือจากการเจาะตัดต่อมลูกหมากในรายที่มีผลเลือดสารบ่งชี้มะเร็งต่อมลูกหมาก (PSA) สูงผิดปกติ มักไม่มีอาการในระยะนี้ – ระยะที่2 มะเร็งมีขนาดใหญ่ขึ้น แต่ยังอยู่ในต่อมลูกหมาก สามารถคลำพบโดย การตรวจทางทวารหนัก ปกติไม่พบอาการในระยะนี้ – ระยะที่3 มะเร็งมีขนาดใหญ่ขึ้น จนอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ และกระจายออกนอกต่อม สามารถคลำพบโดย การตรวจทางทวารหนัก มักมีปวดปัสสาวะบ่อย ,ปัสสาวะเป็นเลือด, ปัสสาวะลำบาก , ต้องเบ่ง และ บางครั้งปัสสาวะไม่ออก – ระยะที่4 มะเร็งลุกลามไปสู่ต่อมน้ำเหลือง , กระดูก หรืออวัยวะอื่นๆ มีอาการปวดปัสสาวะบ่อย, ปัสสาวะลำบาก, ปัสสาวะไม่ออก, ปัสสาวะเป็นเลือด, ปวดหลัง, ปวดกระดูก, น้ำหนักลด, อ่อนเพลีย และเป็นอัมพาต แนวทางในการตรวจวินิจฉัย 1. ตรวจทางทวารหนัก (Digital Rectal Examination) แพทย์จะทำการตรวจต่อมลูกหมากโดยใช้นิ้วสอดเข้าไปทางรูทวารหนัก เพื่อตรวจคลำขนาดรูปร่าง และความยืดหยุ่นของต่อมลูกหมาก 2. การเจาะเลือดเพื่อหาสารบ่งชี้มะเร็ง (Tumor marker) สารบ่งชี้มะเร็งต่อมลูกหมากในเลือดที่สำคัญคือ PSA ( Prostate Specific Antigen) 3. การตรวจอัลตราซาวน์ดของต่อมลูกหมากผ่านทางทวารหนัก (Transrectal Prostatic Ultrasound) เป็นการตรวจโดยใช้เครื่องตรวจคลื่นเสียง สอดเข้าทางทวารหนัก 4. 4. การตัดชิ้นเนื้อ (Biopsy) แพทย์จะทำการตัดชิ้นเนื้อจากต่อมลูกหมากด้วยเข็มผ่านทางทวารหนัก เพื่อนำชิ้นเนื้อไปตรวจทางพยาธิวิทยา

ต่อมลูกหมากเป็นอวัยวะหนึ่งของระบบสืบพันธุ์เพศชาย ลักษณะคล้ายลูกเกาลัด ขนาดกว้าง 3 ซม. ยาว 4 ซม. หนา 2 ซม. มีหน้าที่สร้างน้ำหล่อเลี้ยงตัวอสุจิ ทำให้ตัวอสุจิมีความแข็งแรง ต่อมลูกหมากอยู่รอบท่อปัสสาวะส่วนต้นตอนเริ่มออกจาก กระเพาะปัสสาวะ ดังนั้นเมื่อเกิดโรคที่ต่อมลูกหมากจึงมักมีอาการผิดปกติ ของการปัสสาวะเป็นส่วนใหญ่ โรคของต่อมลูกหมากที่พบได้บ่อย 1. โรคต่อมลูกหมากโต (80 %) เกิดจากเซลล์ต่อมลูกหมากมีการเจริญเพิ่ม ทั้งขนาดและจำนวน พบได้ตั้งแต่อายุ 40 ปีขึ้นไป และพบมากขึ้นตามอายุ โดยอายุ 50 – 60 ปีพบได้ 50 % ,อายุ 80 ปีพบได้ 80 % 2. โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก (18 %) เกิดจากเซลล์ต่อมลูกหมากมีการเจริญ เปลี่ยนแปลงไปเป็นเซลล์มะเร็ง สามารถแพร่กระจายไปกระดูก , ต่อมน้ำเหลือง หรือปอด ส่วนใหญ่พบเมื่ออายุ 50 ปีขึ้นไป 3. โรคต่อมลูกหมากอักเสบ (2 % ) เกิดจากการติดเชื้อในต่อมลูกหมาก หรือเกิดการอักเสบโดยไม่ทราบสาเหตุ พบในกลุ่มอายุ 30 – 50 ปี

การผสมเทียม (IUI = IntraUterine Insemination) เป็นการฉีดเชื้ออสุจิที่ผ่านกระบวนการทางห้องปฏิบัติการเพื่อล้างแบคทีเรียและสารต่างๆ ออก คัดเอาแต่เชื้อที่แข็งแรงฉีดเข้าสู่โพรงมดลูกโดยเลียนแบบธรรมชาติ วิธีนี้เหมาะสำหรับฝ่ายหญิงที่มีท่อนำไข่ปกติอย่างน้อย 1 ข้าง น้ำเชื้อปกติหรืออ่อนเล็กน้อย อัตราความสำเร็จประมาณร้อยละ 5-10 ต่อรอบการรักษา ซึ่งอาจจะดูว่าโอกาสสำเร็จค่อนข้างต่ำ แต่ก็ยังสูงกว่าไม่รักษาเลยซึ่งอยู่ที่ร้อยละ 3 วิธีการนี้เป็นการรักษาที่ง่าย สะดวก ไม่สิ้นเปลือง ภาวะแทรกซ้อนต่ำ จึงมักเป็น วิธีการทำให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าขึ้นขาหยั่งเหมือนกับการตรวจภายในทั่วๆ ไป แพทย์จะใส่เครื่องมือขยายช่องคลอดแล้วทำความสะอาดภายในช่องคลอดและปากมดลูก และจะโดยใช้ท่อเล็กๆ ดูดเอาเชื้ออสุจิที่ผ่านการเตรียมเรียบร้อยแล้ว สอดผ่านปากมดลูกเข้าไปในโพรงมดลูก หลังจากนั้นก็จะฉีดอสุจิเข้าไป ภายหลังการฉีดก็จะให้นอนพักผ่อนประมาณ 10-15 นาที หลังจากนั้นสามารถกลับไปทำงานตามชีวิตประจำวันได้ตามปกติ ผู้รับบริการอาจจะมีอาการปวดท้องน้อยบ้างภายหลังการฉีด สามารถรักษาด้วยยาแก้ปวดพาราเซตามอล โดย พญ. พิชชา ปิ่นจันทร์

หากอสุจิมีความผิดปกติควรทำอย่างไร ??? โดยปกติการตรวจน้ำอสุจิมักมีความแปรปรวนตามช่วงเวลา ฤดูกาล ดังนั้นถ้ามีความผิดปกติให้ตรวจซ้ำภายใน 1 เดือน ถ้ายังผิดปกติอยู่ก็ต้องหาสาเหตุโดยการซักประวัติ ตรวจร่างกายโดยเฉพาะบริเวณอวัยวะเพศ รวมไปถึงการเจาะเลือดเพื่อหาระดับฮอร์โมนว่าผิดปกติมากน้อยเพียงใด ทีมแพทย์ศูนย์รักษาผู้มีบุตรยาก นพ. ศุภชัย สมิทธิเมธินทร์ พญ. พิชชา ปิ่นจันทร์ นพ. กฤตยะ กฤตย์ประชา

การเก็บอสุจิทำอย่างไร ??? ให้งดเพศสัมพันธ์เป็นเวลา 3-7 วัน การงดเพศสัมพันธ์ไม่นานพอจะทำให้อสุจิมีปริมาณน้อย ส่วนการงดเพศสัมพันธ์นานจนเกินไปจะให้จำนวนตัวอสุจิผิดปกติมากขึ้น ซึ่งจะแปลผลยาก วิธีการเก็บให้เก็บในภาชนะที่สะอาด เก็บอสุจิด้วยตนเอง (masturbation) ห้ามใช้วิธีการร่วมเพศหรือเก็บโดยใช้ถุงยางหรือสารหล่อลื่นใดๆ หลังจากนั้นก็จะนำไปตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ต่อไป