Author: [email protected]

คนทั่วไปเมื่ออดอาหาร น้ำตาลในเลือดลดลง ร่างกายจะมีกลไกเพื่อรักษาระดับน้ำตาลในร่างกายโดยผ่านทางระบบประสาทอัตโนมัติและฮอร์โมน เช่นใช้ glycogen ที่สะสมอยู่ที่ตับ ใช้พลังงานจากไขมันที่สะสมไว้แทน แต่ผู้ป่วยเบาหวานที่น้ำตาลไม่ได้ต่ำโดยธรรมชาติแต่เกิดจากยาเบาหวานนั้น กลไกช่วยเหลือของร่างกายอาจไม่เพียงพอจนทำให้มีอันตรายถึงหมดสติได้ ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำพบได้เรื่อยๆในผู้ป่วยเบาหวานที่พยายามควบคุมระดับน้ำตาลให้ดี เมื่อกินอาหารได้น้อย กินอาหารผิดเวลา ออกกำลังกายหรือมีกิจกรรมมาก จึงเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำได้ จึงควรที่จะรู้จักภาวะนี้ให้ดี ผู้ป่วยส่วนหนึ่งรู้จักอาการแต่แก้ไขไม่ถูกต้องจึงทำให้น้ำตาลกลับเป็นตรงข้าม คือสูงขึ้นจนน่ากลัว Q: ผู้ป่วยเบาหวานคนไหนบ้างเสี่ยงต่อภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ? A : – ผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานไม่รุนแรงรักษาโดยการควบคุมอาหาร ออกกำลังกายโดยไม่ใช้ยาเบาหวานไม่เสี่ยงต่อภาวะนี้ – ผู้ป่วยใช้ยาที่ไม่เสี่ยงต่อภาวะน้ำตาลต่ำ ได้แก่ Metformin หรือ glucophage Pioglitazone หรือ actos หรือ ulmos Januvia หรือ glavus Glucobay, Basen * ผู้ป่วยที่ใช้ยากลุ่มนี้แม้หลายตัวรวมกันก็มักไม่เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ – ผู้ป่วยที่ใช้ยาที่เสี่ยงต่อภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ได้แก่ ยากลุ่ม Sulfonyluria ได้แก่ glibenclamide(daonil) , glibenclamide(minidiab), glimepiride(amaryl) , gliclazide(diamicron) ยากลุ่ม novonorm ยาฉีดอินซูลินทุกชนิด Q : ทำไมจึงเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ? A : ส่วนใหญ่เกิดจากความไม่สมดุล ของอาหาร ปริมาณยากิน ยาอินซูลิน กิจกรรมในวันนั้น และการเจ็บป่วย ปัจจัยเสี่ยง ได้แก่ ได้รับยารักษาเบาหวานที่ไม่เหมาะสมทั้งชนิดของยา ขนาดยามากเกิน และเวลาบริหารยา กินอาหารปริมาณน้อยกว่าเดิมหรือไม่เพียงพอ หรือมื้ออาหารถูกงดหรือเลื่อนเวลาออกไปจากเวลาปกติ และการปรับเปลี่ยนองค์ประกอบอาหารทำให้ปริมาณคาร์โบไฮเดรตลดลง มีการใช้กลูโคสเพิ่มขึ้น เช่น ออกกำลังกายมากขึ้น การผลิตกลูโคสที่ตับ น้อยลง เช่น การดื่มแอลกอฮอล์ โรคตับแข็ง ร่างกายมีความไวต่ออินซูลินเพิ่มขึ้น เช่น น้ำหนักตัวลดลง ออกกำลังกายเพิ่มขึ้น การกำจัดอินซูลินหรือยารักษาเบาหวานลดลง เช่น การทำงานของไต หรือ ตับ เสื่อมลง สูงอายุ มีการควบคุมเบาหวานอย่างเข้มงวดโดยกำหนดระดับเป้าหมาย HbA1c และ ระดับน้ำตาลในเลือดที่ใกล้เคียงระดับปกติมากหรือที่ระดับปกติ เคยมีภาวะน้ำตาลต่ำในเลือดโดยเฉพาะระดับรุนแรงเกิดขึ้นมาก่อน เคยมีภาวะน้ำตาลต่ำในเลือดโดยไม่มีอาการเตือนเกิดขึ้นมาก่อน Q : อาการอย่างไรบ่งว่าน้ำตาลในเลือดต่ำ ? A : อาการแตกต่างไปในแต่ละคน อาการเกิดจากระบบประสาทอัตโนมัติถูกกระตุ้น และอาการสมองขาดน้ำตาล อาการที่พบได้ เช่น ตัวสั่น มือสั่น เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ กระสับกระส่าย เหงื่อแตก หิว ตามัว หน้าซีด อารมณ์เปลี่ยนแปลง เช่น หงุดหงิด เศร้า โมโห โดยไม่มีเหตุผล เซื่องซึม สับสน สมาธิสั้น ชาบริเวรรอบปาก เป็นลม หมดสติ ชัก เป็นต้น หากมีเครื่องเจาะน้ำตาลปลายนิ้วพบว่า น้ำตาลน้อยกว่า 70 มก.ดล. หรือขึ้น Lo แสดงว่าน้ำตาลในเลือดต่ำ หากไม่สามารถเจาะน้ำตาลได้ทันทีแต่มีอาการชัดเจน ควรรักษาแก้ไขเบื้องต้นก่อนเช่นกัน Q : หากน้ำตาลต่ำแล้วควรทำอย่างไร ? A : แบ่งความรุนแรงเป็นสองระดับตามความรู้สึกตัว 1. ผู้ป่วยยังรู้สึกตัวช่วยเหลือตนเองได้ ให้กินคาร์โบไฮเดรตที่ดูดซึมเร็ว 15-20 กรัม หรือ 1 ส่วน รอ 15 นาที เจาะน้ำตาลปลายนิ้วใหม่ ถ้าน้ำตาลในเลือดยังต่ำอยู่ กินคาร์โบไฮเดรตอีก 15-20 กรัม จนกว่าน้ำตาลมากกว่า 70มก.ดล. กรณีเป็นก่อนมื้ออาหาร ควรกินอาหารทันที หากเป็นระหว่างมื้ออาหาร ให้กินคาร์โบไฮเดรต ดูดซึมช้า 1 ส่วน ปริมาณคาร์โบไอเดรตชนิดดูดซึมเร็ว 15 กรัม *(อย่างใดอย่างหนึ่ง) ลูกอม 3 เม็ด น้ำผลไม้ 120-180 ซีซี น้ำตาล 1 ช้อนโต๊ะ น้ำผึ่ง เฮลบลูบอย 1 ช้อนโต๊ะ ปริมาณคาร์โบไอเดรตชนิดดูดซึมช้า 15 กรัม *(อย่างใดอย่างหนึ่ง) ขมนปัง 1 แผ่น กล้วยหรือแอ๊ปเปิ้ล 1 ลูก โยเกิร์ต 200 กรัม นมจืด 1 กล่อง ข้าวต้ม หรือโจ๊ก ½ ถ้วย ** ข้อควรระวัง ผู้ป่วยมักกินน้ำตาลมากเกินไป เนื่องจากอาการไม่ดีขึ้นทันที ทำให้น้ำตาลขึ้นสูงมาก ให้รอประเมินผลที่ 15 นาที *** ของหวานที่ใช้ไม่ได้ ช็อคโกเลต คุ้กกี้ เค้ก เนื่องจากมีไขมันสูง ทำให้การดูดซึมน้ำตาลช้าลง 2. หากผู้ป่วยหมดสติ หรือรู้สึกตัวแต่ช่วยตัวเองไม่ได้ จัดเป็นน้ำตาลในเลือดต่ำรุนแรง โทรตามรถพยาบาล ถ้าหมดสติห้ามให้น้ำหวานหรือลูกอมเนื่องจากอาจสำลักได้ ห้ามใส่มือหรือช้อนเข้าไปในปาก น้ำตาลต่ำขณะนอนหลับ เป็นภาวะที่เกิดขึ้นได้ ถ้ากินอาหารมื้อเย็นน้อย หรือออกกำลังกายหนัก อันตรายเนื่องจากผู้ป่วยอาจไม่รู้สึกตัวตื่นมากินน้ำหวานแก้ไขได้ทัน สังเกตอาการ ดังนี้ ชุดนอนเปียกเหงื่อ ปวดศรีษะเมื่อตื่นนอน ฝันร้าย ไม่รู้สึกพักผ่อน ยังเพลีย วิธีแก้ไข ตรวจเช็คระดับน้ำตาลปลายนิ้ว ช่วง

โรคไข้หวัดใหญ่เป็นโรคติดเชื้อไวรัสในระบบทางเดินหายใจชนิดเฉียบพลันที่มีการระบาดทั่วโลก ซึ่ง ทุกคนมีโอกาสได้รับเชื้อนี้ ไข้หวัดใหญ่ติดต่ออย่างไร เชื้อไข้หวัดใหญ่ติดต่อกันได้ง่าย ผ่านทางระบบทางเดินหายใจหรือการสัมผัสผู้ป่วยโดยตรง เช่น ไอ จามรดกัน โดยเฉพาะเมื่ออยู่ในที่แออัดหรือสถานที่ๆมีระบบปรับอากาศ หรือจับต้องสิ่งของเครื่องใช้ที่ปนเปื้อนเชื้อจากผู้ป่วย และในช่วง 1-2 วัน ก่อนจะแสดงอาการ ผู้ป่วยสามารถแพร่เชื้อไปยังผู้อื่นหรือคนในครอบครัวโดยไม่รู้ตัว อาการของโรค อาการที่สำคัญเริ่มด้วย ผู้ป่วยจะมีไข้สูง ไอ ปวดศีรษะ อ่อนเพลียมาก ปวดเมื่อยตามเนื้อตัว เจ็บคอ คัดจมูก หรือบางคนอาจมีอาเจียนท้องเสียด้วย โดยทั่วไปจะมีอาการ 7-10 วัน หลังจากหายบางคนจะมีอาการอ่อนเพลียอยู่อีกหลายวัน ความรุนแรงของโรค ความรุนแรงของโรคไข้หวัดใหญ่อาจทำให้เสียชีวิตจากเชื้อไข้หวัดใหญ่เองหรือเกิดจากโรคแทรกซ้อนที่เกิดตามมา เช่น โรคปอดบวม โดยเฉพาะผู้สูงอายุ และผู้ที่มีโรคประจำตัวต่างๆ การป้องกัน ปิด การปิดปากปิดจมูกเมื่อป่วย ไอ จามโดยใช้กระดาษทิชชู่ สามหน้ากากอนามัย หรือไอใส่ต้นแขนตนเอง ล้าง ล้างมือบ่อยๆก่อนรับประทานอาหาร หลังไอจาม สั่งน้ำมูก จับต้องสิ่งของหรือพื้นผิวที่มีคนสัมผัส เลี่ยง เลี่ยงการอยู่ใกล้ผู้ที่มีอาการป่วย มีไข้ ไอ จาม เลี่ยงสถานที่ๆคนมาอยู่รวมกันเป็นจำนวนมาก (โดยเฉพาะช่วงที่มีการระบาด) หยุด หยุดงาน หยุดเรียน หยุดกิจกรรมกับผู้อื่นเมื่อป่วย เพื่อให้หายป่วยเร็วและไม่แพร่เชื้อให้คนอื่น ฉีด ฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ให้กับกลุ่มเสี่ยงป่วยรุนแรง ข้อมูลตามคำแนะนำของกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งปัจจุบันมีวัคซีนฉีดป้องกันโรคนี้แล้ว วัคซีนไข้หวัดใหญ่สามารถฉีดได้ในเด็กตั้งแต่อายุ 6 เดือนขึ้นไป โดยฉีดเข้ากล้ามเนื้อ สำหรับเด็กอายุน้อยกว่า 9 ปี ถ้าไม่เคยฉีดมาก่อน ในปีแรกให้ฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือน หลังจากนั้นให้ฉีดเข็มเดียวในแต่ละปี สำหรับเด็กโตและผู้ใหญ่ฉีดปีละครั้ง โดยทั่วไปวัคซีนมีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคได้ร้อยละ 60-90 % หรือหากเป็นโรค อาการของโรคมักไม่รุนแรง ซึ่งภูมิคุ้มกันต่อโรค ไข้หวัดใหญ่จะเกิดขึ้นหลังจากได้รับการฉีดวัคซีน 10-15 วัน และภูมิคุ้มกันโรคไข้หวัดใหญ่นี้จะอยู่ได้นานถึง 1 ปี

“บุหรี่ทำให้อายุสั้นลงโดยเฉลี่ย 13.2 ปีในผู้ชาย และ 14.5 ปีในผู้หญิง ” การติดบุหรี่เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตที่ป้องกันได้ ควันบุหรี่มีผลกระทบต่อหัวใจและระบบทางเดินหายใจ เป็นสาเหตุสำคัญของโรคหัวใจ , อัมพฤกษ์อัมพาต , ถุงลมโป่งพองและมะเร็ง (โดยเฉพาะมะเร็งปอด , มะเร็งในช่องปาก , มะเร็งกล่องเสียงและมะเร็งตับอ่อน) นอกจากนี้ยังมีผลต่อหลอดเลือดและโรคความดันโลหิตสูง ผลกระทบของบุหรี่ขึ้นอยู่กับระยะเวลาและปริมาณบุหรี่ที่สูบต่อวัน ในควันบุหรี่มีสารก่อมะเร็งหลายชนิดที่มีผลต่อเซลล์ในร่างกาย และยังมีสารนิโคตินซึ่งเป็นสารเสพติดที่มีผลต่อร่างกายและจิตใจ บุหรี่ยังมีผลต่อเด็กทารกในครรภ์ ทำให้มารดาที่ตั้งครรภ์มีโอกาสแท้งบุตร คลอดบุตรที่เสียชีวิต คลอดบุตรที่มีน้ำหนักน้อยกว่าปกติ บุหรี่ยังมีผลทำให้สมรรถภาพทางเพศลดลง บุหรี่ทำให้อายุสั้นลงโดยเฉลี่ย 13.2 ปีในผู้ชาย และ 14.5 ปีในผู้หญิง ผู้สูบบุหรี่มือสองมีความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจมากกว่าคนปกติ 25-30 % และมีความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งปอดมากกว่าคนปกติ 20-30% ปัจจุบันองค์การอนามัยโลกได้ประกาศให้การสูบบุหรี่เป็นโรคเรื้อรังอย่างหนึ่งที่เป็นๆหายๆ และมีแนวทางการรักษาที่มีประสิทธิภาพไม่ต่างจากโรคเรื้อรังอื่นๆโดยให้ชื่อโรคนี้ว่า “โรคติดบุหรี่” และถ้าไม่เลิกสูบบุหรี่จะมีผู้เสียชีวิตอันสืบเนื่องจากบุหรี่ไม่ต่ำกว่า 1 ใน 4 ปัจจุบันมีบริการช่วยเลิกบุหรี่โดยแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์หรือบุคลากรวิชาชีพสุขภาพ การที่ผู้ป่วยไม่ทราบและไม่เข้าถึงการให้บริการช่วยเลิกบุหรี่ ทำให้คนส่วนมากเลือกวิธีการเลิกบุหรี่ด้วยตนเองแบบหักดิบซึ่งมีอัตราความสำเร็จต่ำและมีโอกาสกลับไปสูบบุหรี่ซ้ำได้มาก เมื่อท่านตั้งใจที่จะลด ละ เลิกบุหรี่อย่างแท้จริง โดยปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ที่คอยให้คำปรึกษา ท่านจะได้รับการซักถามประวัติการสูบบุหรี่ และจะได้รับคำแนะนำให้เลิกสูบบุหรี่โดยเด็ดขาด โดยได้รับการประเมินความประสงค์และความพร้อมในการเลิกบุหรี่ ประเมินความรุนแรงของการติดบุหรี่ ปัจจัยที่เป็นตัวกระตุ้นเร้าให้สูบบุหรี่ รวมถึงจะได้รับการช่วยเหลือและบำบัดรักษาอย่างเหมาะสม เพื่อให้เลิกสูบบุหรี่ได้สำเร็จ และจะมีการนัดติดตามอาการและผลการเลิกบุหรี่อย่างต่อเนื่อง ผู้ป่วยที่มีประวัติการสูบบุหรี่อย่างต่อเนื่องมากว่า 10 ปี และมีอาการทางระบบทางเดินหายใจ ได้แก่ เหนื่อยง่าย มีเสมหะมาก ไอเรื้อรัง จะได้รับคำแนะนำให้ตรวจสมรรถภาพทางปอดเพื่อค้นหาโรคระบบทางเดินหายใจ หากพบว่าในครอบครัวมีบุคคลอื่นที่สูบบุหรี่ แนะนำให้เลิกสูบบุหรี่กันทุกคน พร้อมทั้งแนะนำให้สมาชิกคนอื่นในครอบครัวมาปรึกษาเรื่องเลิกบุหรี่ด้วย ปัจจุบันมียาหลายชนิดที่มีประสิทธิภาพทำให้อัตราการเลิกบุหรี่สำเร็จเพิ่มขึ้น แบ่งเป็น 2 กลุ่ม 1. สารนิโคตินทดแทน ซึ่งจะช่วยลดอาการอยากบุหรี่ให้ลดลงและลดอาการถอนนิโคติน ในเมืองไทยมียาในรูปแบบหมากฝรั่งและแบบแผ่นติดผิวหนัง 2. ยากลุ่มที่ไม่มีส่วนผสมของนิโคติน ได้แก่ nortriptyline , buproprion SR , varenicline ยาเหล่านี้มีฤทธิ์ช่วยลดอาการอยากบุหรี่ได้ และทำให้ผู้สูบบุหรี่สามารถเลิกบุหรี่ได้ง่ายขึ้น สำหรับการรักษาทางเลือก เช่น แพทย์แผนไทย การฝังเข็ม อาจมีส่วนช่วยให้สามารถเลิกบุหรี่ได้ง่ายขึ้น แต่ยังต้องรอดูข้อมูลสนับสนุนต่อไปในอนาคต ผู้ป่วยบางรายอาจไม่มีความจำเป็นในการใช้ยาเพื่อช่วยเลิกบุหรี่ แต่จำเป็นต้องได้รับคำแนะนำเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นต่างๆ กรณีที่ผู้ติดบุหรี่ได้พยายามเลิกบุหรี่แล้วแต่ไม่ประสบความสำเร็จอาจรู้สึกท้อแท้ได้ เนื่องจากธรรมชาติของโรคติดบุหรี่เป็นโรคเรื้อรังที่เป็นๆหายๆ ขอเพียงแต่มีความมุ่งมั่นและตั้งใจจริง ในกรณีดังกล่าวการเข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์หรือบุคลากรวิชาชีพทางสาธารณสุข เพื่อรับคำแนะนำหรือรับยาจะทำให้มีโอกาสประสบความสำเร็จในการเลิกบุหรี่เพิ่มขึ้น

เบาหวานขึ้นตา Diabetic retinopathy ศูนย์อายุรกรรม Q: ผู้ป่วยเบาหวานเสี่ยงตาบอดมากกว่าคนปกติเพราอะไร A: ผู้ป่วยเบาหวานเสี่ยงโรคตามากขึ้น ทั้งต้อกระจก ต้อหิน เส้นประสาทตาและเส้นประสาทกล้ามเนื้อตาผิดปกติ และเบาหวานขึ้นจอตา(Diabetic retinopathy) ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของตาบอดในประชากรโลกปัจจุบัน ในผู้ป่วยที่เป็นเบาหวาน 2-3 ปี พบเบาหวานขึ้นตาร้อยละ 3-4 และเพิ่มเป็นร้อยละ 15-20 เมื่อเป็นเบาหวานนาน 15 ปี Q: สาเหตุของเบาหวานขึ้นตา A: ภาวะน้ำตาลในเลือดสูงทำลายผนังหลอดเลือดในจอประสาทตา ทำให้เกิดโป่งพอง อุดตัน มีการรั่วซึมของสารน้ำและเม็ดเลือด เกิดจอประสาทตาบวม จอตาขาดเลือดจึงงอกเส้นเลือดใหม่ซึ่งเปราะ แตกง่ายเกิดเลือดออกเข้าวุ้นตาทำให้ตามัวจนถึงตาบอด หรือเกิดพังผืดดีงรั้งจอตาทำตาบอดได้เช่นกัน Q: ป้องกันเบาหวานขึ้นตาได้อย่างไร A: ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ไขมันในเลือด และความดันโลหิตให้ปกติ Q: การตรวจโรคเบาหวานขึ้นตาทำอย่างไร A: แนะนำผู้ป่วยเบาหวานทุกรายตรวจตาโดยจักษุแพทย์อย่างน้อยปีละครั้ง โดยการตรวจประกอบด้วย – การวัดสายตา – การวัดความดันลูกตา – หยอดยาขยายม่านตา เพื่อให้ตรวจจอตาได้ชัดเจน ซึ่งยาทำให้ตาลายชั่วคราวประมาณ 4 ชม. ไม่สามารถขับรถได้ และรอม่านตาขยาย 1 ชม. จึงตรวจได้ – ตรวจ Slit lamb เพื่อดูกระจกตาและส่วนหน้าของตา – ตรวจจอประสาทตาด้วย Indirect Ophalmoscope Q: โรคเบาหวานขึ้นตารักษาอย่างไร A: ระยะต้น เพียงควบคุมปัจจัยเสี่ยงให้ปกติ ระยะต่อมา รักษาด้วยการฉายเลเซอร์ที่จอประสาทตา ยับยั้งไม่ลุกลาม หรือการฉีดยา Anti-vascular endothelial growth factor เข้าวุ้นตา เพื่อลดการงอกของหลอดเลือดใหม่ ในรายที่มีโรคแทรกซ้อน เช่น การดึงรั้งจอประสาทตาจนหลุดลอก ต้องทำการรักษาโดยการผ่าตัด เป็นต้น

แนะนำอาหารในผู้ป่วยตับแข็ง และ ผู้ป่วยที่มีอาการทางสมองจากตับแข็ง นายแพทย์ระพีพันธุ์ กัลยาวินัย อายุรแพทย์ และ อายุรแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางเดินอาหารและโรคตับ ผู้ป่วยตับแข็งอาจต้องเลี่ยงเกลือ โดยเฉพาะในรายที่บวมน้ำ ทั้งนี้ควรมีการกินอาหารให้เพียงพอ และสะอาดด้วย ควรทานอาหารที่สุกสะอาด ไม่ทิ้งค้าง แม้ทำใหม่ก็ตาม ไม่กินของหมักดอง ไม่กินเหล้า ยาดองเหล้า อย่ากินยาที่ไม่แน่ใจว่ามีผลต่อตับหรือไม่ ขี้เหล็ก ควรทานในลักษณะแกงที่ทำสุกสะอาด ไม่ควรทานขี้เหล็กในรูปแบบอื่น เห็ดบางอย่างมีพิษ ควรทานเฉพาะเห็ดที่คนทั่วไปทาน รู้จักกันดี ไม่ควรลองอาหารแปลก ๆ เพราะอาจมีพิษต่อตับ ไม่ควรทาน พริกป่น ถั่วป่น ข้าวโพดแห้งที่ทิ้งค้าง เพราะอาจมีเชื้อราอัลฟ้าท๊อกซิน ซึ่งเป็นเชื้อราที่ทำให้เกิดมะเร็งตับได้ การให้วิตามิน สารลดการทำลายตัวเอง ต้านอนุมูลอิสระ (antioxidants) และอาหารเสริมอื่น ยังไม่เป็นที่ยอมรับ บ้างแนะนำให้วิตามินอีเสริมในผู้ป่วย ตับอักเสบจากไวรัสตับอักเสบซี ( hepatitis C ) กรณีเคยมีอาการทางสมอง เช่น สับสน มึนงง มือสั่น พูดเพ้อ แล้วแพทย์บอกว่ามีอาการทางสมองจากตับ ต้องมีข้อปฏิบัติตัวเพิ่มจากที่แนะนำด้านบนดังนี้ 1. ควรทานโปรตีนที่สะอาดไม่มีพิษต่อตับโดยควรเลือกทานโปรตีนจากพืช มากกว่าจากสัตว์ เช่น ถั่ว เต้าหู้ เห็ด บางช่วงอาจต้องถึงกับงดโปรตีนทุกชนิด ขึ้นกับแพทย์แนะนำให้ทำอย่างไรครับ 2. ควรเลี่ยงการกินเนื้อทุกชนิด ไม่ว่าเนื้อวัว เนื้อหมู เนื้อไก่มาก ๆ รวมทั้งเครื่องในมาก ๆ ไม่ควรทานเลือดหมู 3. ถ้ามีถ่ายดำ หรือ ถ่ายเป็นเลือด ให้ปรึกษาแพทย์ด่วน 4. ระวังอย่าให้ท้องผูกควรถ่ายให้ได้วันละครั้ง บางรายอาจถึง 3-4 ครั้ง แล้วแต่แพทย์สั่ง กรณีไม่ถ่ายให้ทานยาระบายที่แพทย์สั่งให้ถ่ายทันที 5. กรณีท้องเสีย ต้องรีบรักษา เช่นกัน 6. งดยาที่ทำให้ง่วงนอนทุกอย่าง รวมทั้งยานอนหลับ หรือ ยากลุ่มอาการซึมเศร้า 7. เลี่ยงการอดหลับอดนอน เลี่ยงความเครียด 8. ห้ามขาดยา และ มาตามแพทย์นัดทุกครั้ง 9. กรณีมีไข้ เป็นหวัด ปัสสาวะบ่อยหรือแสบขัด หอบเหนื่อย ขาบวม ตัวเหลืองตาเหลือง หรือ เริ่มมีอาการทางสมองใด ๆ แม้เพียงเล็กน้อยอาการใดอาการหนึ่งก็ตาม ควรปรึกษาแพทย์โดยเร็ว 10. ระวังอย่าป่วยติดเชื้อ ทานอาหารสะอาด ระวังไข้หวัด ล้างมือบ่อย ๆ 11. การกินนมเปรี้ยวที่มีเชื้อ Lactobacillus อาจช่วยปรับสมดุลแบคทีเรียในลำไส้ แต่ทั้งนี้ต้องไม่แพ้นม หรือ แพทย์อนุญาต นะครับ การออกกำลังกาย โดยทั่วไปปลอดภัยในผู้ป่วยตับแข็ง แต่ในรายที่เป็นระยะท้ายอาจไม่เหมาะสม เพราะอาจทำให้เกิดเลือดออกในเส้นเลือดขอดในท้อง ( variceal bleeding ) การเปลี่ยนตับ LIVER TRANSPLANTATION – ตามที่กล่าวด้านบน การเปลี่ยนตับใหม่ จากผู้ป่วยที่เสียชีวิต หรือ มีอาการสมองรุนแรงใกล้เสียชีวิต (ปัจจุบันเริ่มมีรายงานบริจาคตับครึ่งหนึ่งให้กันด้วย แต่ยังไม่เป็นวิธีมาตรฐาน) ผลการเปลี่ยนตับเริ่มดีขึ้นมากในต่างประเทศถึง 80 % เลยทีเดียว และอายุยืนยาวมากกว่า 5 ปีเลยทีเดียว เมื่อเทียบกับโอกาสเสียชีวิตในโรคตับแข็งระยะท้าย ๆ จากติดเชื้อ โรคสมองบ่อย ๆ และการมีน้ำในท้องรักษายาก ขึ้นกับสาเหตุด้วย เช่น ไวรัสซี เหล้า อาจมีอาการต่าง ๆ ดีขึ้นหลังการรักษา ไม่ต้องเปลี่ยนตับก็อาจดีขึ้นได้, ในเมืองไทยผลการเปลี่ยนตับได้ผลดีพอควร รอการรายงานสรุปอยู่

เป็นประเด็นที่น่าสนใจอยู่ในตอนนี้สำหรับกรณีที่โรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ของญี่ปุ่นมีการระเบิดและกลัวกันว่าจะเกิดการรั่วไหลของสารกัมมันตรังสี โดยประเทศญี่ปุ่นได้แจกจ่ายไอโอดีนให้แก่ประชาชนที่อยู่ในบริเวณพื้นที่เสี่ยง …หลายคนเลยสงสัย ว่าไอโอดีนเข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องอะไร???… ในร่างกายของคนเราจะมีต่อมไทรอยด์ที่ทำหน้าที่ดูดซึมสารไอโอดีน ซึ่งโดยปกติเราจะได้รับไอโอดีนจากเกลือปรุงอาหาร อาหารทะเลหรือสาหร่ายทะเล ซึ่งไอโอดีนที่เราได้รับกันมีชื่อทางเคมีว่าโปแตสเซียม ไอโอไดด์ หรือ KI ทีนี้ปัญหาก็คือ สารกัมมันตรังสีที่รั่วไหลออกมานั้นจะมี ไอโอดีน-131 และ ซีเซียม-137 ปะปนอยู่ ซึ่งเมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้ว ต่อมไทรอยด์ก็จะทำการดูดซึมเช่นเดียวกัน เนื่องจากต่อมไทรอยด์ไม่มีระบบตรวจสอบว่า นี่คือไอโอดีนที่ดีหรือๆไม่ดี +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ แล้วถ้าเรากิน KI เข้าไปก่อนล่ะ ? ร่างกายก็ยังรับไอโอดีน-131 เข้าไปอยู่ดี เพียงแต่ต่อมไทรอยด์จะไม่ดูดซึมเข้าไป…เพราะมันเต็มแล้ว เปรียบเทียบต่อมไทรอยด์เป็นคลังเก็บสินค้า เมื่อมีสินค้าล็อตแรกเข้าไป จนเต็ม ก็ไม่สามารถเก็บสินค้าล็อตหลังได้อีก หรืออาจจะแทรกเข้าไปได้เพียงเล็กน้อย จึงเป็นเหตุผลให้เราต้องกินไอโอดีนที่ดีไว้ก่อน เพื่อให้เจ้าตัวร้ายที่มาทีหลังไม่มีที่อยู่ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ แล้วเราจะต้องกินบ่อยแค่ไหน? โดยปกติร่างกายต้องการไอโอดีนปกติหรือ KI ในปริมาณ 150 ไมโครกรัมต่อวัน ดังนั้น ไม่ว่าปริมาณสารจะรั่วไหลมากแค่ไหน เราก็ควรจะกินไอโอดีนแค่วันละหนึ่งเม็ดก็พอ … อย่าลืมนะว่าเราได้รับสารไอโอดีนจากอาหารอื่นๆที่กินด้วย แล้วก็อย่าคิดว่ากินไอโอดีนมากๆจะดี… การได้รับไอโอดีนปริมาณสูงเป็นเวลาติดต่อกันก่อให้เกิดอันตรายได้ แทนที่จะช่วยเรื่องคอหอยพอก คุณอาจเป็นโรคคอพอกเป็นพิษโดยไม่รู้ตัว มีผลวิจัยออกมาว่า เด็กมีความเสี่ยงมากกว่าผู้ใหญ่ที่เมื่อรับสารกัมมันตรังสีเข้าไปแล้วจะกลาย เป็นมะเร็งไทรอยด์ โดยเฉพาะเด็กทารก ฉะนั้นถ้ามีไอโอดีนหนึ่งเม็ด คุณก็ควรยกให้เด็กคนนั้นไปเพราะเขาจำเป็นมากกว่า ยิ่งคุณเป็นผู้ใหญ่เท่าไหร่ ต่อมไทรอยด์ของคุณก็จะแข็งแรงและเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งน้อยลง ฉะนั้นขอมาร์คไว้สามดอกจัน *** ว่าให้กินกรณีที่ฉุกเฉินจริง อยู่ในพื้นที่เสี่ยงจริงๆ และไม่มีทางเลือกจริงๆ คงไม่มีใครอยากให้สิ่งแปลกปลอมเข้าไปในร่างกายหรอกใช่ไหมคะ แม้สิ่งนั้นเราจะเรียกมันว่า ‘ยา’ ก็ตาม และอย่าลืมว่าไอโอดีนที่กินเข้าไปไม่ใช่ยาวิเศษ มันอาจป้องกันโรคมะเร็งที่ต่อมไทรอยด์จากกัมมันตรังสีได้ แต่ไม่ได้ป้องกันคุณจากมะเร็งอื่น ก็สารกัมมันตรังสีที่ออกมาไม่ได้มีแต่ไอโอดีนสักหน่อย เพราะฉะนั้นทางที่ดี พยายามอย่าสัมผัสกับสารพิษเป็นดีที่สุด หรือถ้าสัมผัสไปก็อย่าลืมรีบกลับมาล้างเนื้อล้างตัวให้สะอาด แต่อย่าเพิ่งตกใจไป!! นี่เป็นแค่เรื่องทางทฤษฎีที่ควรรู้ไว้ แต่โอกาสที่สารกัมมันตรังสีจะลมเพลมพัดจากญี่ปุ่นมาจนถึงไทยนั้นน้อยมาก…. .-