สูตินารี: ความรู้เรื่องยาคุม โดยฝ่ายเภสัชกรรม
โดย ฝ่ายเภสัชกรรม
สภาพแวดล้อมทางสังคมและเศรษฐกิจในปัจจุบันนี้มีผลให้แต่ละครอบครัวจำเป็นต้องมีการวางแผนครอบครัว คนรุ่นใหม่เริ่มตระหนักถึงความสำคัญของการคุมกำเนิด เพื่อกำหนดเวลาและจำนวนบุตรที่เหมาะสม การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด เป็นวิธีการคุมกำเนิดชั่วคราวที่นิยมใช้กันมากในปัจจุบัน แต่การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดจะออกฤทธิ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพเต็มที่ ก็ต่อเมื่อรับประทานยาอย่างถูกต้องเท่านั้น
วิธีรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดแบบแผง 21,22 เม็ด ให้เริ่มรับประทานยาในวันแรกของรอบเดือน (อาจเริ่มรับประทานยาช้ากว่านี้ได้ แต่ต้องไม่เกินวันที่ 5 ของรอบประจำเดือน) รับประทานยาติดต่อกันทุกวันจนหมดแผง ในเวลาใดก็ได้แต่ควรรับประทานเวลาเดียวกันทุกวัน จากนั้นหยุดยา 7 วัน สำหรับผู้ที่ใช้ยาชนิด 21 เม็ด และ หยุด 6 วัน สำหรับผู้ที่ใช้ยาชนิด 22 เม็ด ในระหว่างนี้ควรมีเลือดประจำเดือนมา และเมื่อหยุดยาครบ 7 วัน หรือ 6 วัน ให้เริ่มรับประทานยาแผงใหม่ได้ ถึงแม้ว่าประจำเดือนจะหมดหรือยังก็ตาม
สำหรับวิธีรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดแบบแผง 28 เม็ด ให้เริ่มรับประทานยาในวันแรกของรอบประจำเดือนเช่นกัน โดยรับประทานยาเม็ดแรกในส่วนที่ระบุบนแผงว่าเป็นจุดเริ่มต้นใช้ยา และรับประทานตามวันกำกับตามทิศลูกศรจนหมดแผง และเริ่มรับประทานยาแผงใหม่ต่อได้ทันที ถึงแม้ประจำเดือนจะหมดหรือยังก็ตาม
เนื่องจากยาเม็ดคุมกำเนิด เป็นยาที่ต้องรับประทานติดต่อกันทุกวัน การลืมรับประทานยาเป็นเรื่องที่พบบ่อยๆ แม้ว่าไม่เป็นอันตรายแต่ก็มีผลเสีย เช่น ทำให้ผู้ใช้มีเลือดออกกระปริบกระปรอย และถ้าลืมบ่อยๆ อาจเกิดการตั้งครรภ์ได้ จึงควรรับประทานยาในเวลาเดียวกันทุกวัน เก็บยาในที่เห็นง่ายๆ เพื่อช่วยเตือนไม่ให้ลืมรับประทานยา และในกรณีที่ลืมรับประทานยามีวิธีแก้ไขโดย
1. ลืม 1 เม็ด ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้ และรับประทานเม็ดต่อไปตามปกติ 2. ลืม 2 เม็ด ติดต่อกันในช่วง 2 สัปดาห์แรก ให้รับประทานยาครั้งละ 2 เม็ด ติดต่อ 2 วัน และรับประทานยาต่อไปตามปกติจนหมดแผง ให้ใช้ถุงยางอนามัย ร่วมด้วย หรืองดร่วมเพศ 7 วัน 3. ลืม 2 เม็ด ติดต่อกันในช่วงสัปดาห์ที่ 3 หรือลืมมากกว่า 2 เม็ด ในช่วงใดก็ตามให้หยุดยาแผงนั้นจนกว่าจะมีเลือดประจำเดือน จึงเริ่มยาแผงใหม่ ให้ใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยหรืองดร่วมเพศ ตั้งแต่เริ่มหยุดยา จนรับประทานยาแผงใหม่ไปได้ 2 สัปดาห์
