ไขข้อสงสัย สาเหตุการมีบุตรยาก

ความหมายของภาวะมีบุตรยาก คือ การที่คู่สมรสไม่สามารถตั้งครรภ์ได้ ทั้งๆที่มีเพศสัมพันธ์สม่ำเสมอและไม่ได้คุมกำเนิด เป็นเวลาอย่างน้อย 1 ปี

ภาวะมีบุตรยากแบ่งเป็น 2 ชนิด

1. ชนิดปฐมภูมิ หมายถึง ไม่เคยตั้งครรภ์มาก่อน
2. ชนิดทุติยภูมิ หมายถึง เคยตั้งครรภ์มาก่อน นับรวมการตั้งครรภ์ตามปกติ ท้องนอกมดลูก หรือการแท้ง และหลังจากนั้นไม่สามารถตั้งครรภ์ใหม่ได้

สาเหตุของฝ่ายชาย การสร้างอสุจิผิดปกติ

• ลูกอัณฑะฝ่อ
• ลูกอัณฑะไม่ลงมาในถุงอัณฑะ
• โรคทางระบบต่อมไร้ท่อ
• การอุดตันของท่อน้ำเชื้อ
• การติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์
• ความพิการแต่กำเนิด
• การทำหมัน
• ปัจจัยอื่นๆ ความร้อน ความเครียด
• การมีเพศสัมพันธ์และการหลั่งน้ำเชื้อที่ผิดปกติ เช่น อวัยวะเพศไม่แข็งตัว อสุจิไหลย้อนกลับเข้ากระเพาะปัสสาวะ

สาเหตุของฝ่ายหญิง

• ความผิดปกติของการเจริญของไข่และการตกไข่
• ความผิดปกติของต่อมใต้สมอง
• ความผิดปกติของรังไข่ เช่น ภาวะไข่ไม่ตกเรื้อรัง
• ภาวะรังไข่ล้มเหลวจากการติดเชื้อ รังสี การผ่าตัดหรือ อายุ
• โรคทางต่อมไร้ท่ออื่นๆ
• ความผิดปกติในอุ้งเชิงกรานรวมทั้งท่อนำไข่
• ท่อนำไข่อุดตันจากสาเหตุต่างๆ เช่น การติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ การทำหมัน การผ่าตัด
• ความผิดปกติแต่กำเนิดของอวัยวะสืบพันธุ์
• สาเหตุอื่นๆ เช่น ความเครียด

การตรวจหาสาเหตุ สำหรับฝ่ายชาย จะมีการตรวจร่างกายทั่วไป, การตรวจเลือด, การตรวจเชื้ออสุจิเพื่อทราบจำนวนการเคลื่อนไหว และรูปร่างของตัวอสุจิ ลักษณะต่างๆของอสุจิ,จำนวนของอสุจิ ตั้งแต่ 20 ล้านตัวต่อ 1 มิลลิลิตร, การเคลื่อนไหว ตั้งแต่ร้อยละ 50 หรือมากกว่า, รูปร่างของอสุจิ มากกว่าร้อยละ 30 ตามข้อกำหนดของ WHO หรือมากกว่าร้อยละ 15 ตาม strict criteria

ขณะที่ฝ่ายหญิงฝ่ายหญิง จำเป็นต้องตรวจร่างกายทั่วไป, การตรวจเลือด, การตรวจภายใน และมะเร็งปากมดลูก, การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงทางช่องคลอด จะช่วยบอกความผิดปกติ เช่น เนื้องอกมดลูก ถุงน้ำรังไข่ ติ่งเนื้อในโพรงมดลูก, เนื้องอกมดลูก ถุงน้ำรังไข่

การตรวจการตกไข่

การตรวจท่อนำไข่ มี 2 วิธี เช่น การฉีดสีเอ๊กซเรย์ และการผ่าตัดผ่านกล้อง แต่ละวิธีจะมีข้อดีและข้อเสียแตกต่างกัน ซึ่งแพทย์จะพิจารณาเป็นรายๆ ไป

การรักษาเบื้องต้น

• รักษาตามสาเหตุ เช่น ถุงน้ำช็อกโกแลต เนื้ออกมดลูกขนาดใหญ่หรือกดเบียด โพรงมดลูก ภาวะไข่ไม่ตกเรื้อรัง
• รักษาสุขภาพทั่วไป
• ไม่เครียด
• ถ้าน้ำหนักตัวมากและประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ ควรลดน้ำหนักประมาณร้อยละ 5 ของน้ำหนักตัว

อย่างไรก็ตามกรณีที่ไดัรับการรักษาด้วยยาหรือการผ่าตัดแล้ว ยังไม่สามารถมีบุตรเองได้ เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์จะเป็นขั้นตอนต่อไป