หินปูนหลอดเลือดหัวใจ ภัยมืดที่เราไม่รู้!

การตรวจหาว่าเราเป็นโรคเส้นเลือดหัวใจตีบหรือไม่นั้น เราควรเข้าใจว่าเส้นเลือดหัวใจตีบได้อย่างไร เพื่อวางแผนดูแลสุขภาพและการตรวจรักษาอย่างเหมาะสมต่อไป

เข้าใจสาเหตุของการตีบตัน

หลายคนอาจเข้าใจว่าปัญหาเส้นเลือดหัวใจตีบเกิดขึ้นเฉพาะเมื่ออายุมาก แต่แท้จริงแล้วเส้นเลือดหัวใจไม่ได้เกิดปัญหาเมื่อเราเข้าสู่วัยสูงอายุ แต่ความเสี่ยงเริ่มเกิดตั้งแต่อายุยังน้อย โดยเกิดเป็นรอยไขมันเกาะที่หลอดเลือดหัวใจ (fatty streak) และค่อยๆเปลี่ยนแปลงหนาตัวขึ้นเรื่อยๆจนเกิดเป็นรอยตีบของหลอดเลือดหัวใจ

นพ.อนุพงษ์ ปริณายก อายุรแพทย์โรคหัวใจ ประจำสถาบันหัวใจและหลอดเลือดพระรามเก้า อธิบายว่า เมื่อเรามองลึกลงไปถึงสาเหตุ จะพบว่าปัญหาเริ่มต้นจากผนังหลอดเลือดด้านในมีการทำงานผิดปกติและมีการอักเสบเกิดขึ้น จากโรคประจำตัวต่าง ๆ เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง หรืออาจเกิดจากพฤติกรรม เช่น การสูบบุหรี่ ซึ่งปัจจัยเหล่านี้จะเป็นตัวการที่ทำให้ผนังหลอดเลือดผิดปกติและเกิดการอักเสบง่ายขึ้น เมื่อมีการอักเสบเกิดขึ้น ไขมันคลอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี (oxidized LDL cholesterol) จะแทรกเข้าไปสะสมในผนังหลอดเลือดและมีเซลล์ของร่างกายมาจับกิน เมื่อเวลาผ่านไปจะเกิดรอยตีบและหินปูนขึ้นในผนังหลอดเลือดหัวใจ รอยตีบนี้ถ้าเกิดการปริแตกจะเกิดลิ่มเลือดขึ้นและไปอุดตันหลอดเลือดหัวใจ ทำให้เกิดโรคหัวใจกำเริบเฉียบพลัน (heart attack) ซึ่งเมื่อถึงจุดนี้ก็ขึ้นกับว่าคนไข้จะมาถึงโรงพยาบาลได้เร็วแค่ไหน แพทย์จะช่วยได้ทันเวลาหรือไม่ ซึ่งทางที่ดีเราไม่ควรปล่อยให้มาถึงจุดนี้เลย

โดย นพ.อนุพงษ์ เน้นย้ำให้เห็นว่า กระบวนการตีบตันของหลอดเลือดหัวใจจะเกิด “หินปูน” ขึ้นมา ถ้าเราสามารถตรวจพบหินปูนนี้ได้ตั้งแต่เนิ่นๆ เราจะสามารถหยุดกระบวนการตีบตันของหลอดเลือดหัวใจได้ หรืออย่างน้อยที่สุดเราก็สามารถชะลอการตีบออกไปได้

เทคโนโลยีการตรวจที่ตรงจุดมากที่สุด

ปัจจุบันเราสามารถตรวจหาหินปูนของหลอดเลือดหัวใจได้ง่าย ๆ ด้วยวิธีเอกซเรย์คอมพิวเตอร์หัวใจ ( CT coronary calcium score) โดยไม่ต้องฉีดสีหรือเจ็บตัวแต่อย่างใด การตรวจหาหินปูนของหลอดเลือดหัวใจเป็นการตรวจที่ตรงจุดมากที่สุดตามกระบวนการเกิดของโรค ซึ่งทุกคนสามารถทำได้ง่ายและมีผลเปลี่ยนแปลงชีวิตของเราได้

“การตรวจเลือดเพื่อดูเบาหวานหรือไขมันในเลือดสูง คงไม่เพียงพอที่จะยืนยันว่าเส้นเลือดหัวใจของเรายังดีอยู่จริงหรือไม่ หินปูนของหลอดเลือดหัวใจจึงมีความสำคัญอย่างมากครับ” นพ.อนุพงษ์ กล่าว

ตามมาดูการตรวจ “CT Coronary Calcium Score”