บทความสุขภาพ

Knowledge

ผ่าตัดไส้เลื่อน วิธีรักษาไส้เลื่อนให้หายดี ลดเสี่ยงภาวะแทรกซ้อน

นพ. ธนพงศ์ ว่องวิริยกุล

การผ่าตัดไส้เลื่อนอาจฟังดูน่ากังวลสำหรับหลาย ๆ คน แต่ในความเป็นจริงแล้ว การผ่าตัดไส้เลื่อนเป็นกระบวนการรักษาที่มีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูง ยิ่งในปัจจุบันที่เทคโนโลยีทางการแพทย์ค่อนข้างก้าวหน้า ทำให้การผ่าตัดสามารถทำได้อย่างรวดเร็ว แผลเล็ก เสียเลือดน้อย ช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้ไวขึ้น ทั้งยังลดภาวะแทรกซ้อนและโอกาสเกิดซ้ำอีกด้วย เพื่อไม่ให้เกิดความกังวลจนเกินไป บทความนี้จะพาไปรู้จักวิธีผ่าตัดไส้เลื่อน พร้อมตอบข้อสงสัยเกี่ยวกับไส้เลื่อนกัน


Key Takeaways

  • ผู้ป่วยไส้เลื่อนจะมีก้อนบวมเกิดขึ้นตามตำแหน่งที่เป็นไส้เลื่อน ซึ่งเกิดได้หลายบริเวณ แต่ที่พบได้บ่อยที่สุด คือ ไส้เลื่อนขาหนีบ โดยมักมีอาการปวดที่ก้อนร่วมด้วย โดยเฉพาะเวลาไอ เบ่ง ก้มตัว หรือยกของหนัก หรือบางคนอาจไม่ปวดก็ได้เช่นกัน
  • ไส้เลื่อนไม่สามารถหายเองได้ และหากปล่อยไว้โดยไม่รักษาด้วยการผ่าตัดไส้เลื่อน อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เช่น ไส้เลื่อนติดคา (Incarcerated hernia) ซึ่งอาจก่อให้เกิดลำไส้อุดตัน ขาดเลือดไปเลี้ยง จนไส้เน่าได้
  • การดูแลตนเองหลังผ่าตัดไส้เลื่อนเป็นสิ่งสำคัญอย่างมาก เพราะช่วยให้แผลหายเร็ว ลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อน รวมถึงลดโอกาสการเป็นไส้เลื่อนซ้ำอีกด้วย

ไส้เลื่อน คืออะไร มีอาการอย่างไรบ้าง?

โรคไส้เลื่อน (Hernia) เกิดจากอวัยวะภายใน เช่น ลำไส้หรือเนื้อเยื่อไขมัน ยื่นออกมาผ่านทางผนังหน้าท้องที่อ่อนแอ ทำให้ผู้ป่วยมีก้อนนูนผิดปกติ สามารถเกิดขึ้นได้หลายตำแหน่ง เช่น ไส้เลื่อนขาหนีบ (Inguinal hernia) ซึ่งเป็นชนิดที่พบได้บ่อยที่สุด ไส้เลื่อนกะบังลม (Hiatal hernia) หรือไส้เลื่อนที่เกิดหลังผ่าตัด (Incisional hernia) เป็นต้น

นอกจากนี้ผู้ป่วยอาจมีอาการปวดหน่วง ๆ เวลาไอ เบ่ง ก้มตัว หรือยกของหนัก แล้วปวดน้อยลงเมื่อดันก้อนกลับเข้าไปหรือนอนราบ ในรายที่ไส้เลื่อนบริเวณกะบังลม อาจรู้สึกเจ็บหน้าอก เป็นกรดไหลย้อนร่วมด้วย แต่บางคนอาจไม่รู้สึกปวด มีแค่ก้อนตุงก็ได้เช่นกัน จึงควรหมั่นสังเกตอาการตนเองเพื่อเข้ารับการผ่าตัดไส้เลื่อนได้อย่างทันท่วงที

ทำไมต้องผ่าตัดรักษาไส้เลื่อน โรคนี้หายเองได้ไหม?

ไส้เลื่อน หายเองได้ไหม? เมื่อโรคเกิดขึ้นแล้วจะไม่สามารถหายได้เองหรือรักษาได้ด้วยการทานยา หากปล่อยไว้นานไม่รีบรักษาด้วยการผ่าตัดไส้เลื่อน เมื่อโรครุนแรงขึ้น จะทำให้เกิดภาวะไส้เลื่อนกลับเข้าที่เดิมไม่ได้ (Incarcerated hernia) เสี่ยงไส้เน่าจากการขาดเลือดไปเลี้ยง (Strangulated hernia) หรือลำไส้อุดตัน (Intestinal obstruction) ผู้ป่วยจะมีอาการปวดท้องและอาเจียนรุนแรง ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนอันตรายถึงชีวิต ต้องเข้ารับการผ่าตัดไส้เลื่อนโดยเร็วที่สุด


ผ่าตัดไส้เลื่อน มีกี่ประเภท?

วิธีรักษาไส้เลื่อน

วิธีรักษาไส้เลื่อนที่มีประสิทธิภาพ คือ การผ่าตัดไส้เลื่อน ซึ่งสามารถแบ่งได้ 3 วิธีหลัก ๆ ดังนี้

ผ่าตัดไส้เลื่อนแบบผ่าเปิดหน้าท้อง

การผ่าตัดเปิดหน้าท้อง (Open repair) เป็นการผ่าตัดไส้เลื่อนแบบดั้งเดิม โดยแพทย์จะทำการผ่าตัดเปิดผิวหนังบริเวณที่เกิดไส้เลื่อนความยาวประมาณ 2-3 นิ้ว เพื่อตัดถุงไส้เลื่อนออก จากนั้นทำการเย็บซ่อมแซมผนังด้วยเทคนิคเย็บปิดด้วยกล้ามเนื้อ หรือใช้สกรูยึดตาข่ายสังเคราะห์ (Mesh) เข้ากับผนังกล้ามเนื้อหน้าท้อง เพื่อเสริมความแข็งแรงให้มากขึ้น ช่วยลดโอกาสในการเกิดซ้ำ

วิธีผ่าตัดไส้เลื่อนแบบดั้งเดิมนี้ สามารถทำได้ในผู้ป่วยเกือบทุกราย ค่าใช้จ่ายต่ำ แต่หลังผ่าตัดไส้เลื่อน ผู้ป่วยจะรู้สึกเจ็บแผลค่อนข้างมาก ฟื้นตัวช้า อาจใช้เวลา 1-2 สัปดาห์ กว่าแผลจะหายเจ็บ แล้วจึงกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติ

ผ่าตัดไส้เลื่อนแบบส่องกล้อง (MIS)

การผ่าตัดส่องกล้องแบบ Minimal Invasive surgery หรือ MSI เป็นการผ่าตัดรูปแบบใหม่ โดยแพทย์จะเจาะรูเล็ก ๆ สำหรับใส่กล้องให้มีความยาว 1 ซม. และเจาะอีกสองรูยาว 0.5 ซม. สำหรับใส่เครื่องมือ เพื่อทำการดึงถุงไส้เลื่อนให้กลับเข้าไปในช่องท้อง จากนั้นตรึงตาข่ายสังเคราะห์เข้ากับกล้ามเนื้อด้วยหมุดเย็บ 3-4 ตัวเหมือนการผ่าตัดไส้เลื่อนแบบดั้งเดิม แล้วนำเครื่องมือออก เย็บแผลปิด เป็นอันเสร็จสิ้น

วิธีนี้จะมีแผลผ่าตัดไส้เลื่อนขนาดเล็ก ผู้ป่วยจะรู้สึกเจ็บน้อยลง ช่วยลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด สามารถซ่อมแซมไส้เลื่อนขาหนีบได้ทุกชนิด ทั้งยังใช้เวลาพักฟื้นสั้น โดยอยู่โรงพยาบาลเพียง 1-2 วัน และกลับไปพักฟื้นต่อที่บ้านอีก 5-7 วัน ก็กลับไปทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ตามเดิม

ผ่าตัดไส้เลื่อนโดยใช้หุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดดาวินชี

เป็นเทคนิคการผ่าตัดไส้เลื่อนที่ใช้แขนกลหุ่นยนต์เข้ามาช่วย เมื่อทำการเจาะรูที่หน้าท้อง 3 รูเพื่อสอดเครื่องมือเข้าไปแล้ว แพทย์จะควบคุมเครื่องมือผ่าน Console และทำการผ่าตัดผ่านจอที่แสดงอวัยวะภายในแบบ 3 มิติซึ่งมีความคมชัดสูง ช่วยเพิ่มความแม่นยำ ลดภาวะแทรกซ้อนได้ดี


ข้อควรปฏิบัติหลังผ่าตัดไส้เลื่อน ให้ฟื้นตัวเร็ว แผลสมานไว

หลังการผ่าตัดไส้เลื่อน ผู้ป่วยควรปฏิบัติตามคำแนะนำหลังผ่าตัดไส้เลื่อนของแพทย์อย่างเคร่งครัด จะช่วยให้แผลหายเร็ว ลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน และกลับไปใช้ชีวิตตามปกติได้เร็วขึ้น โดยสามารถปฏิบัติได้ ดังนี้

  • ระวังไม่ให้แผลเปียกน้ำ ไม่แกะเกาแผล จนกว่าจะตัดไหม
  • หลีกเลี่ยงการออกแรงเบ่งขณะขับถ่าย หรือการเบ่งเป็นเวลานาน เพราะทำให้เกิดไส้เลื่อนซ้ำได้ แนะนำให้ทานอาหารที่มีกากใยสูงอย่างผัก ผลไม้ และดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อป้องกันท้องผูก
  • ทานอาหารที่มีโปรตีนและวิตามินซีสูง งดของหมักดอง จะช่วยให้แผลหายเร็ว สมานตัวดี
  • ใช้มือหรือผ้านุ่มกดประคองแผล ขณะไอ จาม หากมีอาการป่วย ทำให้ไอจามบ่อย ควรรีบพบแพทย์ เพราะอาจกระทบต่อแผลผ่าตัด ทำให้ปวด บวม และตึงแผลได้
  • ห้ามทำงานหนักหรือยกของหนักหลังผ่าตัดไส้เลื่อนอย่างน้อย 3 เดือน
  • ใส่กางเกงในที่มีความกระชับ เพื่อช่วยประคองแผล
  • ทานยาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด
  • สังเกตอาการผิดปกติ ไม่ว่าจะปวดแผลมากผิดปกติ แผลแยก แผลบวมแดง เป็นหนอง มีไข้สูง ปวดท้อง หรือเกิดไส้เลื่อนซ้ำ ควรรีบพบแพทย์

ผ่าตัดไส้เลื่อน เกิดผลข้างเคียงหรือภาวะแทรกซ้อนอะไรได้บ้าง?

อาการแทรกซ้อนหลังผ่าไส้เลื่อน

การผ่าตัดไส้เลื่อน มีโอกาสเกิดผลข้างเคียงหรือภาวะแทรกซ้อนบางอย่างได้ ดังนี้

  • ผลข้างเคียงทั่วไปจากการใช้ยาชา จะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกปวด ไม่สบายตัว มีรอยช้ำ หรือเลือดออกบริเวณจุดฉีด เป็นอาการแทรกซ้อนหลังผ่าไส้เลื่อนที่ไม่อันตราย แต่ควรระวังหากผู้ป่วยสายตาพร่ามัว กล้ามเนื้อกระตุก มีอาการชาต่อเนื่อง และรู้สึกเจ็บเหมือนเข็มทิ่ม
  • ผลข้างเคียงจากยาสลบ อาจทำให้คลื่นไส้ อาเจียนมากกว่าปกติ รู้สึกอ่อนเพลีย และปากแห้ง รวมถึงเจ็บคอจากการใส่ท่อช่วยหายใจ
  • แผลผ่าตัดติดเชื้อ มีเลือดไหล
  • ผู้ป่วยมีอาการชาหรือผิวหนังไร้ความรู้สึก จากเส้นประสาทผิวหนังถูกทำลาย
  • ผู้ป่วยปวดเรื้อรังที่แผลผ่าตัด แต่เป็นอาการที่พบได้น้อยมาก

ผ่าตัดไส้เลื่อน ไม่อันตรายอย่างที่คิด ผ่าแบบส่องกล้องแผลเล็กกว่า ฟื้นตัวได้ไว

ไส้เลื่อนเป็นโรคที่ไม่สามารถหายได้เอง ต้องรักษาด้วยวิธีผ่าตัดไส้เลื่อน เพื่อป้องกันไม่ให้โรคลุกลามจนเกิดภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายถึงชีวิต ทั้งยังช่วยลดโอกาสเป็นซ้ำอีกด้วย สำหรับคนที่กังวลเรื่องความเจ็บปวด และไม่อยากพักฟื้นนาน ๆ ขอแนะนำให้เลือกผ่าตัดไส้เลื่อนแบบส่องกล้อง เพราะเป็นวิธีที่ช่วยลดผลกระทบหลังผ่าตัดได้เป็นอย่างดี


หากยังเลือกไม่ได้ว่าจะผ่าไส้เลื่อนแบบส่องกล้องที่ไหนดี สามารถเข้ามาปรึกษาได้ที่ศูนย์ผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก (MIS) โรงพยาบาลพระรามเก้า ซึ่งมีแพทย์ที่มีความชำนาญด้านการผ่าตัดผ่านกล้องแผลเล็กรอให้บริการ โดยทีมแพทย์และพยาบาลจะคอยดูแลผู้ป่วยอย่างต่อเนื่อง ใกล้ชิด ตั้งแต่ขั้นตอนการตรวจวินิจฉัยโรค การผ่าตัดไส้เลื่อน ไปจนถึงการฟื้นฟูหลังผ่าตัด ช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพ แม่นยำ แผลหายเร็ว ผู้ป่วยกลับไปดำเนินชีวิตตามปกติได้ไว


สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

Facebook : Praram 9 hospital

Line : @Praram9Hospital

โทร. 1270


คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการผ่าตัดไส้เลื่อน

ผ่าตัดไส้เลื่อน มีโอกาสสำเร็จมากแค่ไหน?

โอกาสสำเร็จของการผ่าตัดไส้เลื่อนขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย โดยเฉพาะหากดูแลตัวเองทั้งก่อนและหลังผ่าตัดอย่างเหมาะสม จะช่วยเพิ่มโอกาสประสบความสำเร็จในการรักษาได้สูง และหลังผ่าตัดแล้วจะมีอัตราการเป็นไส้เลื่อนซ้ำน้อยกว่า 1%

ผ่าตัดไส้เลื่อน ส่งผลต่อสมรรถภาพทางเพศจริงไหม?

โดยทั่วไป การผ่าตัดไส้เลื่อนจะไม่ส่งผลกระทบต่อสมรรถภาพทางเพศแต่อย่างใด ทั้งการแข็งตัว ขนาด ความต้องการทางเพศ รวมถึงจำนวนอสุจิ กลับกันการปล่อยทิ้งไว้ไม่ผ่าตัดจนไส้เลื่อนขาหนีบรุนแรงขึ้น จะไปกดเบียดองคชาต จนมีผลต่อการมีเพศสัมพันธ์ได้


References

Hernia. (2023, February 7). Cleveland clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15757-hernia


Hernia Repair Surgery. (2023, September 21). Cleveland clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/procedures/17967-hernia-repair-surgery


Wint, C., & Higuera, V. (2023, April 17). Everything You Want to Know About a Hernia. Healthline. https://www.healthline.com/health/hernia




เกี่ยวกับผู้เขียนบทความ

นพ. ธนพงศ์ ว่องวิริยกุล

นพ. ธนพงศ์ ว่องวิริยกุล

ศูนย์ศัลยกรรม

บทความที่เกี่ยวข้อง (10)

ดูทั้งหมด

โรคช็อกโกแลตซีสต์ อันตรายไหม? รู้จักสาเหตุ อาการ และการรักษา

ช็อกโกแลตซีสต์ (Chocolate Cyst) มีสาเหตุมาจากเยื่อบุโพรงมดลูกอยู่ผิดที่ มักทำให้มีอาการปวดท้องน้อยเรื้อรัง หากไม่รับการรักษาอาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพได้

หมอนรองกระดูกเสื่อม ต้นเหตุอาการปวดหลังเรื้อรังที่อายุน้อยก็พบได้

หมอนรองกระดูกเสื่อมคือภาวะที่เกิดจากการเสื่อมของหมอนรองกระดูกจนไม่สามารถทำหน้าที่ลดแรงกระแทกได้ ทำให้กระดูกรอบ ๆ สึกและอักเสบขึ้นจนเกิดอาการปวดเรื้อรัง

อาการปวดสะโพกร้าวลงขา อีกหนึ่งสัญญาณเส้นประสาทถูกกดทับ

อาการปวดสะโพกร้าวลงขา (Sciatica pain) เกิดจากการถูกกดทับที่เส้นประสาท ทำให้รู้สึกปวดจากช่วงเอวหรือสะโพกร้าวลงขาด้านหลัง บางรายอาจร้าวไปถึงน่องและเท้าได้

ปวดข้อเท้าเกิดจากสาเหตุอะไร มีวิธีรักษาอย่างไรไม่ให้เจ็บเรื้อรัง?

ทำความเข้าใจกับอาการปวดข้อเท้าที่ควรรู้ อาการแบบไหนที่ควรเข้าปรึกษาแพทย์? พร้อมเรียนรู้สาเหตุของอาการ วิธีรักษา ตลอดจนการป้องกันไม่ให้เจ็บข้อเท้าเรื้อรัง

คำแนะนำการป้องกันมาลาเรียสำหรับนักเดินทาง

โรคมาลาเรียเป็นโรคที่เกิดจากโปรโตซัว Plasmodium นำโดยยุงก้นปล่อง มีทั้งหมด 5 สายพันธุ์ สายพันธ์ุที่รุนแรงคือ Plasmodium falciparum ซึ่งเป็นสายพันธุ์หลักในทวีปแอฟริกา ทำให้เกิดการติดเชื้อรุนแรง อวัยวะต่างๆล้มเหลว ติดเชื้อขึ้นสมอง โคม่า ชัก และเสียชีวิตได้ หากได้รับการรักษาที่ล่าช้า

ไส้เลื่อน ใครก็เป็นได้ อันตรายที่ต้องรักษาก่อนเกิดภาวะแทรกซ้อน

ไส้เลื่อน คือภาวะที่ลำไส้เลื่อนหรือดันออกมาจากช่องท้อง สามารถสังเกตเห็นก้อนนูนออกมาตามขาหนีบ หน้าท้อง สะดือ หากไม่รักษาอาจเกิดอันตรายจากอาการแทรกซ้อนได้

รู้ทันต้อหิน โรคร้ายทำลายการมองเห็น รีบรักษาก่อนสายเกินแก้

ต้อหิน (Glaucoma) คือโรคตาที่มีสาเหตุจากขั้วประสาทตาเสื่อม ผู้ป่วยจะมีอาการปวดหัวปวดตา กระจกตาขุ่น การมองเห็นแย่ลง และค่อย ๆ สูญเสียการมองเห็นไปในที่สุด

Hypothyroidism คืออะไร? รู้ทันสาเหตุ อาการ และวิธีรักษา

Hypothyroidism คือ ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ หรือฮอร์โมนไทรอยด์ทำงานต่ำ ทำให้ระดับการเผาผลาญพลังงานลดลง และนำมาสู่การทำงานของระบบต่าง ๆ ผิดปกติ

รู้ทันอาการน้ำในหูไม่เท่ากัน ใครเวียนหัว บ้านหมุนบ่อยต้องระวัง

โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน เป็นความผิดปกติของระบบน้ำในหูชั้นใน ซึ่งสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทำให้ผู้ป่วยมีอาการ เวียนหัว บ้านหมุน ทรงตัวไม่อยู่ และการได้ยินผิดปกติ

หายใจไม่อิ่ม หายใจลำบาก สัญญาณอันตรายที่คุณไม่ควรมองข้าม

หายใจไม่อิ่ม เป็นอาการที่หลายคนเผชิญ อาจมีอาการแน่นหน้าอก หายใจไม่เต็มปอด หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว เหนื่อยง่าย บทนี้ความจะพาไปดูสาเหตุของอาการเหล่านี้กัน

Copyright © 2024 All Rights Reserved | Praram 9 Hospital