บทความสุขภาพ

Knowledge

ฮอร์โมนกับการลดน้ำหนัก (Hormones and Weight Management)

ฮอร์โมน (Hormones) คือสารเคมีที่ร่างกายใช้สื่อสารกัน เพื่อควบคุมสมดุลร่างกายในทุกระบบ รวมทั้งระบบเผาผลาญด้วย ปัจจัยที่สำคัญข้อหนึ่งของโรคอ้วนที่เราทราบกันดีก็คือ การเสียสมดุลฮอร์โมน (Hormones Balance)


ฮอร์โมนเกือบทุกชนิดในร่างกาย มีผลกับระบบเผาผลาญและความอ้วนแทบทั้งนั้น เช่น เลปตินจากเซลล์ไขมัน เกอร์ลินจากทางเดินอาหาร อินซูลินจากตับอ่อน โกรธฮอร์โมนจากตับ คอร์ติซอลและดีเอชอีเอจากต่อมหมวกไต ไทรอยด์ฮอร์โมน และฮอร์โมนเพศอย่างเอสโตรเจน และเทสโทสเตอโรน



hormone-weight-loss-2.jpg

การเสียสมดุลฮอร์โมน ไม่ว่าจะมากเกินไป หรือน้อยเกินไป อาจเกิดจากปัจจัยทางพันธุกรรมส่วนหนึ่ง ร่วมกับไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิต ความเครียดเรื้อรัง การอดนอน สมดุลสารอาหารและวิตามิน การอักเสบ ติดเชื้อ หรือแม้แต่สารพิษสะสมจากสิ่งแวดล้อม ก็ล้วนส่งผลถึง การเผาผลาญ การใช้พลังงาน ความหิว ความอิ่ม ความอยากอาหาร การสะสมไขมันทั้งในและนอกช่องท้อง ซึ่งนำไปสู่ความอ้วนได้ ในทางกลับกัน ความอ้วนเอง ก็เป็นสาเหตุให้ฮอร์โมนเสียสมดุลได้เช่นกัน (Vicious Cycle)


ปกติแล้วในเด็กที่ไม่ได้มีโรคทางพันธุกรรม หรือเสียสมดุลสารอาหารมากเกินไป จะมีระดับสมดุลฮอร์โมนที่ดี เพราะร่างกายต้องใช้ฮอร์โมนปริมาณมาก เพื่อเพิ่มการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อต่างๆ ซึ่งมักจะเพียงพอ ที่จะทำให้ทานอาหารได้ปริมาณเฉลี่ยเยอะกว่าผู้ใหญ่โดยที่ไม่อ้วน แต่ในยุคนี้เราพบโรคอ้วนในเด็กเพิ่มขึ้น มีงานวิจัยใหม่ๆพบว่า สารเคมีปนเปื้อน โดยเฉพาะสารเคมีกลุ่มพลาสติก และฮอร์โมนปนเปื้อนจากสิ่งแวดล้อม เป็นสารก่อความอ้วนในเด็ก เนื่องจากไปรบกวนสมดุลฮอร์โมนโดยตรง (Endocrine Disruptors)


ในวัยทำงาน ความเครียด จากการทำงานหนักและพักผ่อนน้อยเป็นระยะเวลาติดต่อกันนานๆ ในช่วงแรกๆ บางคนผอมลง บางคนอ้วนขึ้น ส่วนหนึ่งเป็นเพราะการตอบสนองของระบบเผาผลาญที่ต่างกันทางพันธุกรรม (SNPs) อีกส่วนหนึ่งอาจเกิดจากการที่ร่างกายเกิดการปรับตัว เพื่อต่อสู้กับความเครียดทั้งด้านร่างกายและจิตใจ โดยการเพิ่มการหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล และ ดีเอชอีเอ อาจจะทำให้ระบบเผาผลาญดูเหมือนสูงขึ้นในช่วงแรก แต่เมื่อระยะเวลาผ่านไปร่างกายจะเริ่มปรับตัว (Adaptation) กับความเครียดเรื้อรัง จนในระยะยาว อาจเกิดภาวะที่เรียกว่า ต่อมหมวกไตล้า (Adrenal Fatique) ซึ่งอาจเป็นสาเหตุของความอ้วนได้ในที่สุด


พอย่างเข้าสู่วัยใกล้หมดประจำเดือน หลายคนก็จะรู้สึกได้ถึงการเปลี่ยนแปลงของน้ำหนัก และรอบเอวที่เพิ่มขึ้น ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นผลมาจาก ฮอร์โมนเอสโตรเจน ที่ปกติจะคอบควบคุมระบบเผาผลาญ และทรวดทรงองค์เอวของเรา ลดลง จริงๆแล้วผู้ชายก็มีวัยทอง แต่อาจจะช้าและสังเกตได้ยากกว่าผู้หญิง แต่ระดับเทสโทสเตอโรนที่ตกลง ก็ส่งผลโดยตรงต่อระดับการเผาผลาญที่ลดลงเช่นกัน ซึ่งทำให้เราควบคุมน้ำหนักได้ยากมากขึ้น และยังส่งผลถึง สมดุลการสร้างและการสลายกล้ามเนื้ออีกด้วย


จะเห็นได้ว่า การเปลี่ยนแปลงของสมดุลฮอร์โมนในทุกช่วงอายุ ล้วนส่งผลถึงความยากง่าย ในการควบคุมความอ้วน และการลดน้ำหนักแทบทั้งสิ้น การลดน้ำหนักแบบองค์รวม (Holistic Weight Management) จึงให้ความสำคัญกับการตรวจคัดกรองสมดุลฮอร์โมน ในโปรแกรมลดน้ำหนักด้วย

บทความที่เกี่ยวข้อง (10)

ดูทั้งหมด

ไส้เลื่อน ใครก็เป็นได้ อันตรายที่ต้องรักษาก่อนเกิดภาวะแทรกซ้อน

ไส้เลื่อน คือภาวะที่ลำไส้เลื่อนหรือดันออกมาจากช่องท้อง สามารถสังเกตเห็นก้อนนูนออกมาตามขาหนีบ หน้าท้อง สะดือ หากไม่รักษาอาจเกิดอันตรายจากอาการแทรกซ้อนได้

รู้ทันต้อหิน โรคร้ายทำลายการมองเห็น รีบรักษาก่อนสายเกินแก้

ต้อหิน (Glaucoma) คือโรคตาที่มีสาเหตุจากขั้วประสาทตาเสื่อม ผู้ป่วยจะมีอาการปวดหัวปวดตา กระจกตาขุ่น การมองเห็นแย่ลง และค่อย ๆ สูญเสียการมองเห็นไปในที่สุด

Hypothyroidism คืออะไร? รู้ทันสาเหตุ อาการ และวิธีรักษา

Hypothyroidism คือ ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ หรือฮอร์โมนไทรอยด์ทำงานต่ำ ทำให้ระดับการเผาผลาญพลังงานลดลง และนำมาสู่การทำงานของระบบต่าง ๆ ผิดปกติ

รู้ทันอาการน้ำในหูไม่เท่ากัน ใครเวียนหัว บ้านหมุนบ่อยต้องระวัง

โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน เป็นความผิดปกติของระบบน้ำในหูชั้นใน ซึ่งสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทำให้ผู้ป่วยมีอาการ เวียนหัว บ้านหมุน ทรงตัวไม่อยู่ และการได้ยินผิดปกติ

หายใจไม่อิ่ม หายใจลำบาก สัญญาณอันตรายที่คุณไม่ควรมองข้าม

หายใจไม่อิ่ม เป็นอาการที่หลายคนเผชิญ อาจมีอาการแน่นหน้าอก หายใจไม่เต็มปอด หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว เหนื่อยง่าย บทนี้ความจะพาไปดูสาเหตุของอาการเหล่านี้กัน

ภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน อันตรายถึงชีวิตแบบไร้สัญญาณเตือน

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน (Sudden Cardiac Arrest) คือ ภาวะที่หัวใจหยุดทำงานกะทันหัน ทำให้หมดสติและเสียชีวิตในไม่กี่นาที จึงเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องรับการรักษาทันที

อาการปวดเข่าคืออะไร มีวิธีป้องกันข้อเข่ามีอะไรบ้าง?

อาการปวดเข่าเป็นอาการที่เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ข้อเข่าเสื่อม และส่งผลต่อชีวิตประจำวันได้ การรู้ถึงสาเหตุ วิธีป้องกัน และการรักษาอาการปวดเข่าจึงเป็นเรื่องสำคัญ

EST คืออะไร? การตรวจสมรรถภาพหัวใจ Exercise Stress Test

EST (Exercise Stress Test) คือ การออกกำลังกายตรวจสมรรถภาพหัวใจ เป็นวิธีวินิจฉัยสุขภาพหัวใจเพื่อทำการรักษาต่อไป EST มีขั้นตอนอย่างไรบ้าง? บทความนี้มีคำตอบ

ภาวะข้อไหล่หลุดคืออะไร รู้สาเหตุ อาการ และวิธีรักษาให้หายดี

ภาวะข้อไหล่หลุดคืออาการที่พบได้บ่อยในคนที่ใช้แรงเยอะ ๆ หรือเคยไหล่หลุดมาก่อน มาดูกันว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้ไหล่หลุดได้บ้าง และจะต้องดูแลรักษาตัวอย่างไ

กระดูกคอเสื่อมอันตรายไหม? รู้จักอาการ สาเหตุ และการป้องกัน

โรคกระดูกคอเสื่อมอันตรายไหม? ชวนคุณมาทำความรู้จักกับอาการ สาเหตุ และการรักษา เพื่อป้องกันสุขภาพตัวเองไม่ให้กระดูกคอได้รับบาดเจ็บ

Copyright © 2024 All Rights Reserved | Praram 9 Hospital