การผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้องเป็นการรักษาโรคไซนัสอักเสบเรื้อรังแบบแผลเล็ก เจ็บน้อย ซึ่งแตกต่างจากวิธีแบบดั้งเดิมที่จำเป็นต้องมีการเปิดแผลภายนอก เทคนิคนี้ช่วยให้แพทย์ทำการผ่าตัดได้แม่นยำและรวดเร็วมากขึ้น ในขณะเดียวกันสามารถลดการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อโดยรอบได้อีกด้วย ไซนัสอักเสบเรื้อรังเป็นโรคที่มีการอักเสบในโพรงจมูกและไซนัส ทำให้เกิดอาการต่าง ๆ เช่น อาการคัดจมูก น้ำมูกไหลลงคอ ปวดใบหน้า การรับกลิ่นลดลง ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต การผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้องเป็นทางเลือกการรักษาอีกวิธีหนึ่งที่จะช่วยบรรเทาและรักษา อาการดังกล่าวได้อย่างปลอดภัย
การผ่าตัดส่องกล้องรักษาไซนัส คืออะไร?
การผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้อง หรือที่เรียกว่า endoscopic sinus surgery (ESS) เป็นวิธีการผ่าตัดผ่านเข้าทางรูจมูกโดยใช้กล้องเอนโดสโคป ซึ่งเป็นท่อแบบบาง มีแสงไฟและกล้องติดอยู่ตรงปลายท่อ พร้อมกับเครื่องมือการผ่าตัดที่มีขนาดเล็ก สอดเข้าไปเพื่อทำการผ่าตัดภายในโพรงจมูก ไม่มีการกรีดแผลจากภายนอก สามารถรักษาโรคไซนัสอักเสบเรื้อรังและอาการอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับโพรงไซนัส
เป้าหมายของการผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้อง คือ การฟื้นฟูการทำงานของไซนัส เปิดขยายช่องไซนัสที่อุดตันให้ระบายได้ดี บรรเทาอาการของโรคและป้องกันการติดเชื้อซ้ำ
การผ่าตัดส่องกล้องรักษาไซนัสรักษาอะไรได้บ้าง?
การผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้องสามารถรักษาภาวะต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับไซนัสได้อย่างมีประสิทธิภาพ ได้แก่:
- ไซนัสอักเสบเรื้อรัง: เป็นอาการบวมอักเสบของโพรงจมูกและไซนัสต่อเนื่องเป็นเวลานานมากกว่า 3 เดือนหรือมีอาการเป็นๆหายๆ เช่น อาการคัดแน่นจมูก น้ำมูกไหล ไอ ปวดบริเวณใบหน้า หรือการรับกลิ่นลดลงการผ่าตัดส่องกล้องมีบทบาทอย่างมาก ในกรณีที่ได้รับยาอย่างเหมาะสมแล้วไม่ได้ผล
- ริดสีดวงจมูก: เกิดจากการเจริญผิดปกติของเยื่อบุจมูกที่สัมพันธ์กับการอักเสบเรื้อรังแต่ไม่ใช่เนื้อมะเร็ง ส่งผลให้เกิดการอุดกั้นต่อทางเดินหายใจและการระบายสารคัดหลั่งจากโพรงไซนัส การผ่าตัดส่องกล้องสามารถช่วยกำจัดติ่งเนื้อริดสีดวงและแก้ไขการอุดตัน เพื่อให้การเข้าถึงของยาจากการพ่นหรือล้างจมูกสามารถทำได้ดีมากยิ่งขึ้น
- ถุงน้ำเมือกในโพรงไซนัส: เป็นภาวะที่โพรงไซนัสเกิดการอุดตัน จนทำให้เกิดเมือกสะสมภายในและพองตัวเป็นถุงน้ำ ซึ่งหากมีขนาดใหญ่อาจกดเบียดกระดูกหรือโครงสร้างข้างเคียง เช่น ลูกตา การผ่าตัดส่องกล้องสามารถช่วยระบายน้ำเมือก ฟื้นฟูการทำงานของไซนัส และป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน
- ก้อนเชื้อราในโพรงไซนัส: เป็นภาวะที่มีการอักเสบและอุดตันในโพรงไซนัส ส่งผลให้เกิดการเจริญของเชื้อราขึ้นภายใน การผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้องเพื่อล้างกำจัดเศษเชื้อราและปรับการระบายของสารคัด หลั่งให้ดีขึ้น
- เนื้องอกไซนัส: แม้ว่าเนื้องอกจะพบได้น้อย แต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้ภายในรูจมูก การผ่าตัดส่องกล้องอาจใช้เพื่อตัดเนื้องอกเหล่านี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเนื้องอกที่ไม่ใช่มะเร็ง ในกรณีของเนื้องอกชนิดมะเร็ง นอกจากการผ่าตัดอาจจำเป็นต้องรักษาเพิ่มเติม เช่น การฉายรังสีหรือเคมีบำบัด
- ความผิดปกติของโครงสร้างในโพรงจมูก: ได้แก่ ผนังกั้นช่องจมูกคดเอียงหรือเยื่อบุจมูกบวมหนาผิดปกติส่งผลให้ช่องโพรงจมูกตีบแคบ การผ่าตัดส่องกล้องสามารถช่วยแก้ไขความผิดปกติเหล่านี้และทำให้การไหลเวียนของ อากาศดีขึ้น
ข้อดีของการผ่าตัดส่องกล้องรักษาไซนัส
- เนื่องจากขั้นตอนนี้ทำผ่านรูจมูกทั้งหมด จึงไม่มีแผลภายนอก เจ็บปวดน้อยหลังผ่าตัด และใช้เวลาพักฟื้นสั้นลงเมื่อเทียบกับการผ่าตัดแบบดั้งเดิม
- กล้องเอนโดสโคปจะทำให้การมองเห็นของแพทย์ชัดเจนขึ้น ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผ่าตัดให้มีความถูกต้องแม่นยำ
- ผู้ป่วยส่วนใหญ่สามารถกลับมาทำกิจกรรมตามปกติได้ภายในไม่ถึงหนึ่งสัปดาห์หลังการผ่าตัด
- การผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้องมีอัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ต่ำกว่า เช่น เลือดออก การติดเชื้อ และความเสียหายต่ออวัยวะโดยรอบเมื่อเปรียบเทียบกับการผ่าตัดแบบดั้งเดิม
การผ่าตัดส่องกล้องรักษาไซนัสทำอย่างไร?
การผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้อง จะทำโดยแพทย์เฉพาะทางด้านหู คอ จมูก ภายใต้การดมยาสลบซึ่งผู้ป่วยจะได้รับการประเมินก่อนเข้ารับการผ่าตัดอย่างละเอียด
สำหรับเทคนิคการผ่าตัดแพทย์จะสอดกล้องเอนโดสโคปเข้าไปก่อนทางรูจมูกเพื่อช่วยการมองเห็นโครงสร้างภายใน จากนั้นแพทย์จะทำการสอดเครื่องมือพิเศษเพื่อตัดเนื้อเยื่อที่มีการอักเสบอุดตันหรือขยายรูเปิดต่างๆของโพรงไซนัสเพื่อการระบายมูกหนองหรือสารคัดหลั่งที่อยู่ภายใน ช่วยให้อากาศไหลเวียนได้ดี ผลการรักษามีประสิทธิภาพ หลังผ่าตัดคนไข้จะมีอาการเจ็บแผลเล็กน้อย และใช้เวลาพักฟื้นไม่นาน
การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดส่องกล้องรักษาไซนัส
ก่อนการผ่าตัด
- ผู้ป่วยจะได้รับการประเมินทางการแพทย์อย่างละเอียดโดยแพทย์เฉพาะทางด้านหู คอ จมูก รวมถึงการตรวจร่างกาย การส่องกล้องโพรงจมูก การทำ CT SCAN บริเวณโพรงจมูกและไซนัส ซึ่งจะช่วยประเมินความรุนแรง ตำแหน่งรอยโรคในโพรงไซนัส ตลอดจนความเสี่ยงต่างๆในการผ่าตัดของผู้ป่วยแต่ละราย
- ผู้ป่วยควรนำยาที่รับประทานประจำทั้งหมดมาด้วย หรือแจ้งรายชื่อยา/อาหารเสริมทุกชนิดให้แพทย์รับทราบ
- ผู้ป่วยบางรายอาจจำเป็นต้องหยุดยาบางชนิดชั่วคราวเพื่อลดความเสี่ยงเลือดออกหลังการผ่าตัด
- ควรปฏิบัติตามคำแนะนำที่ได้รับก่อนการผ่าตัดทุกขั้นตอนเพื่อลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน
ความเสี่ยงและผลข้างเคียงของการรักษา
การผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้องโดยทั่วไปถือว่าปลอดภัยและมีประสิทธิภาพในการรักษาโรคไซนัสต่าง ๆ อย่างไรก็ตามอาจมีความเสี่ยงและผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้บ้าง เช่น
- เลือดออกทางจมูกหรือไหลลงคอจากแผลผ่าตัดในช่วง 1 สัปดาห์แรก
- เกิดการติดเชื้อของแผลหลังการผ่าตัด ซึ่งพบได้ไม่มากนัก ผู้ป่วยจะได้รับยาปฏิชีวนะเพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ
- การรับรู้กลิ่นหรือรสชาติลดลงชั่วคราว อาจเกิดขึ้นได้หลังการผ่าตัดไซนัสเนื่องจากยังมีอาการบวมอักเสบในช่องจมูก การเปลี่ยนแปลงนี้มักจะหายไปเมื่อแผลหายเป็นปกติ
- การดมยาสลบมีความเสี่ยงโดยธรรมชาติ รวมถึงปฏิกิริยาที่เกิดจากการแพ้ยาต่างๆ ปัญหาจากระบบทางเดินหายใจ และภาวะแทรกซ้อนทางหัวใจและหลอดเลือด โดยทั่วไปความเสี่ยงเหล่านี้อยู่ในระดับต่ำหากมีการเตรียมตัวก่อนผ่าตัดเป็นอย่างดี ซึ่งผู้ป่วยทุกรายจะได้รับการดูแลด้วยความระมัดระวังจากวิสัญญีแพทย์
ผ่าตัดส่องกล้องรักษาไซนัสแล้วหายขาดมั้ย
การผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้องช่วยบรรเทาอาการได้อย่างมากสำหรับผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับโรคไซนัส ส่วนผลการรักษานั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น สาเหตุที่แท้จริงของโรค และลักษณะเฉพาะของแต่ละบุคคล โรคไซนัสอักเสบบางอย่างหลังผ่าตัดแล้ว ยังต้องมีการใช้ยาอย่างต่อเนื่องร่วมด้วย จึงจะได้ผลดีและลดโอกาสการเกิดเป็นซ้ำ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มที่มีโรคภูมิแพ้ หอบหืด ริดสีดวงจมูก หรือความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน
สรุป
การผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้องเป็นทางเลือกที่เจ็บตัวน้อยกว่า และมีประสิทธิภาพสูงสำหรับผู้ป่วยที่ต้องการรักษาปัญหาโรคไซนัส การผ่าตัดชนิดนี้ให้ผลลัพธ์ของการรักษาที่ดีกว่าเมื่อเทียบกับวิธีการผ่าตัดแบบเดิม หลังผ่าตัดเสียเลือดน้อย ระยะฟื้นตัวไว กลับมาใช้ชีวิตตามปกติได้อย่างรวดเร็ว
ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญกับ Praram 9 V ปรึกษาแพทย์ได้ทุกที่ผ่านทางวิดีโอคอล (Telemedicine)