บทความสุขภาพ

Knowledge

การผ่าตัดประสาทหูเทียม (Cochlear Implant) สำหรับผู้สูญเสียการได้ยิน

สำหรับผู้ที่สูญเสียการได้ยิน ไม่ว่าจะเป็นแต่กำเนิดหรือเกิดขึ้นในภายหลัง หากสามารถทำให้คนที่สูญเสียการได้ยินเหล่านี้กลับมาได้ยินเสียงอีกครั้ง อาจเรียกได้ว่าเป็นการเปลี่ยนชีวิตใหม่เลยทีเดียว


การผ่าตัดประสาทหูเทียม (cochlear implant) เป็นทางเลือกการรักษาที่น่าสนใจในปัจจุบัน ยิ่งในเด็กเล็กที่หูหนวกแต่กำเนิดแล้ว การได้รับการผ่าตัดประสาทหูเทียมตั้งแต่เด็ก ๆ อาจเป็นทางเลือกที่ทำให้สามารถได้ยิน ได้เติบโต ได้เรียนรู้ เข้าสังคม พูดคุย และสื่อสารได้ไม่ต่างจากเด็กทั่วไป


ปัจจุบันการผ่าตัดประสาทหูเทียมเป็นการผ่าตัดที่มีความปลอดภัยสูง ความเสี่ยงน้อย จึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับการได้ยิน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็กเล็กวัยก่อนอนุบาล หากตรวจพบความผิดปกติทางการได้ยินได้แต่เนิ่น ๆ และเข้ารับการผ่าตัดฝังประสาทหูเทียมได้ตั้งแต่อายุน้อย ๆ จะยิ่งเพิ่มโอกาสที่จะมีพัฒนาการการใช้ภาษาที่เทียบเท่าเด็กปกติ ยิ่งระยะเวลาที่หูหนวกสั้นลงเท่าใด ก็ยิ่งได้รับประโยชน์จากการรักษามากขึ้น


ประสาทหูเทียม (cochlear implant) คืออะไร?


ประสาทหูเทียม (cochlear implant) เป็นเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ที่ช่วยให้การได้ยินดีขึ้นโดยทำหน้าที่ทดแทนหูชั้นใน (cochlear) บางคนอาจสับสนว่าประสาทหูเทียมคือเครื่องช่วยฟัง จริง ๆ แล้วประสาทหูเทียมไม่ใช่เครื่องช่วยฟัง เนื่องจากเครื่องช่วยฟังจะช่วยให้ได้ยินชัดเจนขึ้นโดยการขยายเสียงให้ดังขึ้นโดยไม่ได้ทำหน้าที่ทดแทนหูชั้นใน


ประสาทหูเทียม ช่วยให้ได้ยินได้อย่างไร?


ในผู้ที่สูญเสียการได้ยินอย่างรุนแรงจากสาเหตุของหูชั้นในไม่ทำงาน ประสาทหูเทียมจะทำหน้าที่ส่งสัญญาณแทนหูชั้นในที่เสียไป โดยการเปลี่ยนเสียงเป็นสัญญาณไฟฟ้าเข้าสู่เส้นประสาทการได้ยิน และส่งไปยังสมอง ทำให้เกิดการรับรู้เสียง


ส่วนประกอบของประสาทหูเทียม มีอะไรบ้าง?


ประสาทหูเทียมประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ส่วนภายนอก และ ส่วนภายใน


  1. ส่วนภายนอก เป็นส่วนที่เกี่ยวอยู่หลังหู ทำหน้าที่ประมวลเสียง เครื่องมือส่วนนี้จะมีไมโครโฟนรับคลื่นเสียง จากนั้นประมวลผลเป็นสัญญาณส่งเข้าส่วนภายใน
  2. ส่วนภายใน เป็นส่วนที่ฝังอยู่ใต้ผิวหนัง เครื่องมือส่วนนี้จะรับสัญญาณจากส่วนภายนอก และแปลงเป็นไฟฟ้าแล้วส่งผ่านสายอิเล็กโทรดเข้าสู่หูชั้นในเพื่อไปกระตุ้นเส้นประสาทรับการได้ยิน

ใครเหมาะกับการผ่าตัดประสาทหูเทียม?


  1. เด็กเล็กที่สูญเสียการได้ยินอย่างรุนแรงแต่กำเนิด ควรได้รับการผ่าตัดประสาทหูเทียมในช่วงวัยที่สมองกำลังเรียนรู้ภาษาแรก คือ ช่วงอายุ 1 ถึง 3 ขวบ จะได้ผลการรักษาที่ดีที่สุด และมีพัฒนาการด้านภาษาและสื่อสารได้เทียบเท่าเด็กปกติ และเนื่องจากช่วงเวลาทองของการรักษาอยู่ใน 3 ปีแรกเท่านั้น ดังนั้นการประเมินการได้ยินในเด็กเล็กจึงควรเริ่มทำตั้งแต่เด็กอายุ 3 ถึง 4 เดือน
  2. ผู้ใหญ่ที่สูญเสียการได้ยินอย่างรุนแรงที่หูชั้นในเสื่อมไม่ทำงานแล้ว และใช้เครื่องช่วยฟังแล้วยังไม่ได้ยิน
  3. ผู้ที่มีความพร้อมสำหรับการผ่าตัดประสาทหูเทียมและพร้อมเข้ารับการฟื้นฟูสมรรถภาพการได้ยินหลังการผ่าตัด

จะทราบได้อย่างไรว่าบุตรหลานของท่าน มีความบกพร่องทางการได้ยิน?


พ่อแม่หรือญาติผู้ดูแลสามารถเริ่มสังเกตพฤติกรรมการได้ยินของบุตรหลานได้ตั้งแต่ที่ยังเป็นทารก หากมีความบกพร่องทางการได้ยินจะมีลักษณะที่สังเกตได้ ดังต่อไปนี้


ในทารกวัยแบเบาะ มีลักษณะผิดปกติที่สังเกตเห็นได้ ได้แก่


  • ไม่สะดุ้งตกใจเวลาเกิดเสียงดังกะทันหัน
  • ไม่หันหาเสียงเรียก แม้ว่าอายุครบ 6 เดือนแล้ว
  • ไม่เรียก “แม่” “พ่อ” “ม้า” “ป๊า” หรือพูดคำโดดใด ๆ แม้จะอายุครบหนึ่งขวบแล้ว
  • เด็กจะหันหน้ามาหาเฉพาะเมื่อเด็กมองเห็นผู้เรียก แต่หากมองไม่เห็นผู้ถูกเรียกจะไม่หันมอง
  • เหมือนจะได้ยินเสียงเพียงบางเสียงเท่านั้น

ในเด็กเล็ก มีลักษณะผิดปกติที่สังเกตเห็นได้ ได้แก่


  • เริ่มพูดได้ช้า
  • พูดไม่ชัด
  • ไม่ทำตามคำสั่ง อาจดูเหมือนไม่สนใจหรือไม่มีสมาธิหรือทำหูทวนลม
  • พูดว่า “ฮะ?” หรือ “อะไรนะ?” บ่อย ๆ
  • เปิดเสียงทีวี ยูทูป หรือเกมดังมาก ๆ

หากพบว่ามีลักษณะผิดปกติเหล่านี้ ควรรีบปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง และเข้ารับการตรวจประเมินการได้ยินกับผู้เชี่ยวชาญ เพราะการได้รับการวินิฉัยที่รวดเร็ว จะนำไปสู่การรักษาและการฟื้นฟูการได้ยินที่ดีกว่า


การผ่าตัดประสาทหูเทียม (cochlear implant surgery)


บริเวณที่จะทำการผ่าตัดประสาทหูเทียม คือ บริเวณศีรษะส่วนหลังใบหู เนื่องจากประสาทหูเทียมมีทั้งส่วนภายนอกและส่วนภายใน จึงต้องมีการผ่าตัดเพื่อวางอุปกรณ์ส่วนภายในลงไปใต้ผิวหนังบนกระดูกมาสตอยด์ (กระดูกบริเวณหลังใบหู) และเจาะร้อยสายอิเล็กโทรดใส่เข้าไปในหูชั้นใน และเนื่องจากเป็นการผ่าตัดในอวัยวะที่สำคัญและละเอียดอ่อน ก่อนที่จะได้รับการผ่าตัดจึงจำเป็นที่จะต้องทำ CT scan ตรวจผลเลือด ตรวจร่างกาย ประเมินการได้ยิน และประเมินพัฒนาการและสติปัญญาในกรณีเด็กเล็ก


ผลการรักษาหลังผ่าตัดประสาทหูเทียม


หลังการผ่าตัดจะใช้เวลาพักฟื้นประมาณ 3-4 สัปดาห์ จึงจะเริ่มเปิดการใช้งานประสาทหูเทียมได้เนื่องจากการได้ยินด้วยประสาทหูเทียมจะไม่เหมือนการได้ยินทั่วไป ผู้ได้รับการผ่าตัดประสาทหูเทียมจึงจำเป็นต้องมีการเรียนรู้และฝึกฝนเพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพการได้ยิน เพื่อให้สามารถฟังเข้าใจและสื่อสารได้


ผลการรักษาจะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ซึ่งขึ้นกับปัจจัยที่ส่งผลหลาย ๆ อย่าง เช่น ในเด็กที่หูหนวกแต่กำเนิด ผลการรักษาจะได้ผลดีที่สุดเมื่อได้รับการผ่าตัดประสาทหูเทียมตั้งแต่อายุน้อย ๆ ส่วนในผู้ใหญ่ที่สูญเสียการได้ยิน ยิ่งมีระยะเวลาที่สูญเสียการได้ยินสั้น ยิ่งให้ผลการรักษาที่ดี นอกจากนี้การร่วมมือกันของบุคคลในครอบครัวในการฝึกฝนและฟื้นฟูสมรรถภาพการได้ยินก็มีผลต่อการรักษาเป็นอย่างมาก


หลังผ่าตัดประสาทหูเทียม ต้องดูแลและระมัดระวังอย่างไรบ้าง?


ส่วนของประสาทหูเทียมที่ต้องได้รับการดูแล คือ ส่วนภายนอก อุปกรณ์ส่วนนี้ส่วนใหญ่จะไม่กันน้ำ จึงต้องระมัดระวังไม่ให้เปียกหรือชื้น การทำความสะอาดสามารถทำได้โดยการเช็ดด้วยผ้าแห้ง เพื่อกำจัดฝุ่นและเศษสิ่งสกปรก และขณะจัดแต่งทรงผมควรครอบอุปกรณ์เพื่อป้องกันไม่ให้อุปกรณ์โดนสเปรย์ สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ ทั้งนี้ผู้ใช้ควรใส่ประสาทหูเทียมตลอดเวลาที่ตื่นนอน เพื่อให้เกิดความคุ้นชินและสามารถรับรู้เสียงที่แตกต่างกันออกไปได้ และยังจะช่วยให้ผู้ใช้บอกได้ว่าเสียงที่ได้ยินเบาลงหรือมีคุณภาพเสียงแย่ลง ซึ่งจะทำให้ประเมินระยะเวลาการบำรุงรักษาได้อย่างเหมาะสม


ในประเทศไทยซึ่งเป็นประเทศที่มีอากาศร้อนชื้น เหงื่อและความชื้นอาจทำให้ต้องเปลี่ยนตัวหุ้มไมโครโฟนบ่อยครั้ง เพื่อให้ประสาทหูเทียมยังคงคุณภาพเสียงที่ดี และในส่วนประมวลเสียงของอุปกรณ์อาจต้องมีการเปลี่ยนแบตเตอรี่เมื่อครบอายุการใช้งาน


สรุป


ภาวะความบกพร่องทางการได้ยินในรายที่เป็นแต่กำเนิด หากพ่อแม่หรือผู้ปกครองสามารถสังเกตเห็นความผิดปกติได้เร็วและรีบเข้ารับการรักษา จะทำให้เด็กสามารถได้ยินเสียงและมีพัฒนาการการเรียนรู้และการสื่อสารที่ใกล้เคียงกับเด็กปกติ ดังนั้นพ่อแม่ผู้ปกครองควรหมั่นสังเกตลักษณะผิดปกติที่สงสัยว่าเด็กจะมีปัญหาด้านการได้ยินตั้งแต่วัยแบเบาะ หากพบความผิดปกติ การเข้ารับการรักษาภายใน 3 ขวบปีแรก จะให้ผลลัพธ์การรักษาที่ดีที่สุด


ในวัยผู้ใหญ่ หากมีปัญหาการได้ยินแบบรุนแรง และใช้เครื่องช่วยฟังแล้วแต่ยังคงไม่ได้ยิน การรักษาโดยการฝังประสาทหูเทียมนับว่าเป็นทางเลือกหนึ่ง ซึ่งผลการรักษาขึ้นอยู่กับระยะเวลาที่สูญเสียการได้ยิน ยิ่งระยะเวลาที่สูญเสียการได้ยินสั้นก็ยิ่งให้ผลการรักษาที่ดี


ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญกับ Praram 9 V ปรึกษาแพทย์ได้ทุกที่ผ่านทางวิดีโอคอล (Telemedicine)

บทความที่เกี่ยวข้อง (10)

ดูทั้งหมด

ไส้เลื่อน ใครก็เป็นได้ อันตรายที่ต้องรักษาก่อนเกิดภาวะแทรกซ้อน

ไส้เลื่อน คือภาวะที่ลำไส้เลื่อนหรือดันออกมาจากช่องท้อง สามารถสังเกตเห็นก้อนนูนออกมาตามขาหนีบ หน้าท้อง สะดือ หากไม่รักษาอาจเกิดอันตรายจากอาการแทรกซ้อนได้

รู้ทันต้อหิน โรคร้ายทำลายการมองเห็น รีบรักษาก่อนสายเกินแก้

ต้อหิน (Glaucoma) คือโรคตาที่มีสาเหตุจากขั้วประสาทตาเสื่อม ผู้ป่วยจะมีอาการปวดหัวปวดตา กระจกตาขุ่น การมองเห็นแย่ลง และค่อย ๆ สูญเสียการมองเห็นไปในที่สุด

Hypothyroidism คืออะไร? รู้ทันสาเหตุ อาการ และวิธีรักษา

Hypothyroidism คือ ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ หรือฮอร์โมนไทรอยด์ทำงานต่ำ ทำให้ระดับการเผาผลาญพลังงานลดลง และนำมาสู่การทำงานของระบบต่าง ๆ ผิดปกติ

รู้ทันอาการน้ำในหูไม่เท่ากัน ใครเวียนหัว บ้านหมุนบ่อยต้องระวัง

โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน เป็นความผิดปกติของระบบน้ำในหูชั้นใน ซึ่งสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทำให้ผู้ป่วยมีอาการ เวียนหัว บ้านหมุน ทรงตัวไม่อยู่ และการได้ยินผิดปกติ

หายใจไม่อิ่ม หายใจลำบาก สัญญาณอันตรายที่คุณไม่ควรมองข้าม

หายใจไม่อิ่ม เป็นอาการที่หลายคนเผชิญ อาจมีอาการแน่นหน้าอก หายใจไม่เต็มปอด หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว เหนื่อยง่าย บทนี้ความจะพาไปดูสาเหตุของอาการเหล่านี้กัน

ภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน อันตรายถึงชีวิตแบบไร้สัญญาณเตือน

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน (Sudden Cardiac Arrest) คือ ภาวะที่หัวใจหยุดทำงานกะทันหัน ทำให้หมดสติและเสียชีวิตในไม่กี่นาที จึงเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องรับการรักษาทันที

อาการปวดเข่าคืออะไร มีวิธีป้องกันข้อเข่ามีอะไรบ้าง?

อาการปวดเข่าเป็นอาการที่เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ข้อเข่าเสื่อม และส่งผลต่อชีวิตประจำวันได้ การรู้ถึงสาเหตุ วิธีป้องกัน และการรักษาอาการปวดเข่าจึงเป็นเรื่องสำคัญ

EST คืออะไร? การตรวจสมรรถภาพหัวใจ Exercise Stress Test

EST (Exercise Stress Test) คือ การออกกำลังกายตรวจสมรรถภาพหัวใจ เป็นวิธีวินิจฉัยสุขภาพหัวใจเพื่อทำการรักษาต่อไป EST มีขั้นตอนอย่างไรบ้าง? บทความนี้มีคำตอบ

ภาวะข้อไหล่หลุดคืออะไร รู้สาเหตุ อาการ และวิธีรักษาให้หายดี

ภาวะข้อไหล่หลุดคืออาการที่พบได้บ่อยในคนที่ใช้แรงเยอะ ๆ หรือเคยไหล่หลุดมาก่อน มาดูกันว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้ไหล่หลุดได้บ้าง และจะต้องดูแลรักษาตัวอย่างไ

กระดูกคอเสื่อมอันตรายไหม? รู้จักอาการ สาเหตุ และการป้องกัน

โรคกระดูกคอเสื่อมอันตรายไหม? ชวนคุณมาทำความรู้จักกับอาการ สาเหตุ และการรักษา เพื่อป้องกันสุขภาพตัวเองไม่ให้กระดูกคอได้รับบาดเจ็บ

Copyright © 2024 All Rights Reserved | Praram 9 Hospital