ทางเดินอาหาร: เชื้อไทฟอยด์ หรือ salmonella เชื้อที่ได้ยินชื่อนี้บ่อย

นายแพทย์ระพีพันธุ์ กัลยาวินัย อายุรแพทย์ และ อายุรแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางเดินอาหาร

และโรคตับ ร.พ. พระรามเก้า

1. เชื้อนี้ทำให้เกิดการติดเชื้อได้หลายรูปแบบดังนี้ครับ

ลำใส้อักเสบ ท้องเสีย หรือ ปวดท้อง gastroenteritis

ไข้สูง ไข้ไทฟอยด์ enteric fever

ติดเชื้อในกระแสเลือด บางคนมี ช๊อคร่ามด้วย bacteremia

ติดเชื้อในระบบเส้นเลือด หรือ หัวใจ endovascular infections

ติดเชื้อเฉพาะที่เล็ก ๆ เช่นติดเชื้อในกระดูก หรือ เป็นฝี focal infections such as

osteomyelitis and abscesses

2. ติดเชื้อได้มากขนาดไหน เป็นปัญหาสำคัญหรือไม่

มีการศึกษาพบว่ามีการติดเชื้อกลุ่มนี้ถึง 2-4 ล้านคนในประเทศอเมริกาเลยครับ

ส่วนใหญ่เป็นลักษณะท้องเสีย ปวดท้อง มากที่สุด

การติดเชื้อ จากอาหาร พบถึง 9.7 % ของการติดเชื้ออาหารเป็นพิษจากแบคทีเรีย และ ทำให้เกิด

การเสียชีวิตในอาหารเป็นพิษจากเชื้อนี้มากกว่าเชื้ออื่น คือ ประมาณถึง 30.6 % ในการศึกษาในปี

1999

ลักษณะการติดเชื้อ

พบว่าการรับเชื้อเข้าไปมาก ๆ จะมีระยะฟักตัวเร็วกว่า (เป็นไม่นานหลังรับเชื้อ) ได้รับเชื้อไปน้อย การรับเชื้อน้อย ๆ บางราย อาจรับไปแล้วไม่ป่วย แต่เป็นพาหะนำเชื้อต่อ โดยไม่มีอาการ ขณะเดียวกันคนที่รับเชื้อไปน้อยมาก ก็ตามก็ป่วยได้เช่นกัน

การรับยาฆ่าเชื้อ อาจทำให้เชื้อเข้าไปในตัวลดลง จนอาจทำให้ป่วยลดลง หรือ ไม่ป่วย

ภาวะที่ไม่มีกรดในท้อง เช่น ในเด็กแรกเกิด เคยผ่าตัดกระเพาะ หรือ ได้ยาโรคกระเพาะมาก่อน

จะทำให้เกิดติดเชื้อโรคนี้ได้ง่ายขึ้น เนื่องจากไม่มีกรดเป็นด่านในการฆ่าเชื้อนี้ครับ

พบว่าการแพร่ในน้ำดื่มจะมีเชื้อเจือจางน้อยกว่า จึงเป็นเฉพาะเพียงบางคนเท่านั้น และ ใช้ระยะฟักตัวช้ากว่าในอาหาร คือ การแพร่ทางน้ำอาจตรวจพบได้ช้ากว่าการพบในอาหาร และ ไม่เป็นกันทุกคน หรือ มาเป็นภายหลังดื่มเป็นวัน ๆ ก็ได้ครับ เชื้อไทฟอยด์ อาจค้างอยู่ในเนย เนื้อแช่แข็ง หรือ ice cream เป็นเดือน ๆ ก็ได้ครับ