บทความสุขภาพ

Knowledge

เนื้องอกมดลูก อันตรายใกล้ตัวของผู้หญิงที่ไม่ควรมองข้าม

เนื้องอกมดลูก เป็นอีกโรคทางนรีเวชที่พบได้บ่อย อย่างไรก็ตาม ในผู้ป่วยเนื้องอกมดลูกจะมีเพียงบางส่วนเท่านั้นที่แสดงอาการ และมีเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่พบเนื้องอกเป็นเนื้อร้าย แต่ทั้งนี้ไม่ควรปล่อยปละละเลยและคอยติดตามอาการอยู่เสมอ เพื่อรับการรักษาได้ทันท่วงที และกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีเป็นปกติอีกครั้ง


Key Takeaways

  • เนื้องอกมดลูกเป็นโรคทางนรีเวชที่พบได้บ่อย ผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ประมาณ 2 ใน 3 มักมีเนื้องอกมดลูกอย่างน้อย 1 ก้อนในช่วงเวลาหนึ่งของชีวิต
  • เนื้องอกมดลูกส่วนใหญ่ไม่ใช่เนื้อร้าย แต่ก็มีโอกาสที่จะขยายตัวใหญ่ขึ้นจนส่งผลกระทบต่อสุขภาพได้
  • ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักไม่พบอาการเนื้องอกในมดลูก และมีบางส่วนที่มีอาการเลือดออกมาก ปวดท้องน้อยแม้ไม่มีประจำเดือน ปัสสาวะบ่อย ท้องผูก หรือเจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
  • การรักษาเนื้องอกขึ้นอยู่กับขนาด ตำแหน่ง และอาการที่เกิดขึ้นจากเนื้องอกมดลูก ซึ่งทำได้ตั้งแต่การติดตามอาการ การรักษาด้วยยาเพื่อควบคุมอาการ และการผ่าตัดมดลูก

เนื้องอกมดลูก คืออะไร?

เนื้องอกมดลูก คือลักษณะของเซลล์กล้ามเนื้อมดลูกเจริญผิดปกติ เกิดเป็นก้อนที่ผนังมดลูก ซึ่งก้อนที่เกิดขึ้นอาจเบียดทำให้มดลูกเสียรูป โดยก้อนเนื้องอกมดลูกอาจนูนออกมาจากผิวนอกมดลูกหรือด้านในโพรงมดลูกก็ได้

เนื้องอกมดลูกที่เกิดขึ้นอาจมีขนาดโตขึ้นเรื่อย ๆ หรืออาจมีขนาดคงที่ก็ได้ และไม่จำเป็นจะต้องพบเพียง 1 ก้อน เพราะเนื้องอกมดลูกสามารถเกิดขึ้นหลายก้อนพร้อมกัน โดยผู้หญิง 2 ใน 3 มักจะมีเนื้องอกมดลูกอย่างน้อย 1 ก้อนในช่วงเวลาหนึ่งของชีวิต ซึ่งสามารถพบได้มากขึ้นตามอายุจนถึงวัยหมดประจำเดือน โดยส่วนใหญ่เนื้องอกจะฝ่อไปเองตามการลดลงของฮอร์โมนเพศหญิง

การตรวจพบเนื้องอกที่มดลูกไม่ได้เป็นการแสดงแนวโน้มของการเกิดมะเร็งที่สูงขึ้น แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าการมีเนื้องอกมดลูกจะไม่เป็นอันตราย เพราะการเปลี่ยนเเปลงของโครงสร้างมดลูกนี้สามารถทำให้เกิดการกดทับอวัยวะอื่น ๆ ที่อยู่รอบ ๆ จนส่งผลกระทบต่อการทำงานของอวัยวะนั้น ๆ นอกจากนี้อาจทำให้มีเลือดออกผิดปกติ หรือส่งผลต่อการตั้งครรภ์ได้เช่นกัน


รู้จักชนิดของเนื้องอกมดลูก

ชนิดเนื้องอกมดลูก

เนื้องอกมดลูกสามารถแบ่งชนิดได้ตามตำแหน่งที่เกิดเนื้องอกมดลูกขึ้น ซึ่งมีอยู่ 3 ชนิด ได้แก่

  • เนื้องอกบริเวณผิวนอกผนังมดลูก (Subserosal fibroid) คือเนื้องอกที่เกิดขึ้นบริเวณเยื่อบุโพรงมดลูกและโตในลักษณะดันออกมาในช่องท้อง
  • เนื้องอกในกล้ามเนื้อมดลูก หรือในผนังมดลูก (Intramural fibroid) คือเนื้องอกที่เกิดขึ้นบริเวณกล้ามเนื้อมดลูก เป็นประเภทที่พบได้มากที่สุด
  • เนื้องอกในโพรงมดลูก (Submucosal fibroid) คือเนื้องอกเกิดขึ้นบริเวณเยื่อบุโพรงมดลูกด้านใน และโตในลักษณะเข้าไปในโพรงมดลูก

เนื้องอกมดลูกเกิดจากอะไร

ในปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุการเกิดเนื้องอกมดลูกที่แน่ชัด แต่พบว่าปัจจัยสำคัญของการเกิดเนื้องอกมีความเกี่ยวข้องกับฮอร์โมนเพศหญิงอย่างเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน เนื่องจากเนื้องอกมดลูกพบได้บ่อยในวัยเจริญพันธุ์ และฝ่อตัวลงไปในช่วงวัยหมดประจำเดือนซึ่งเป็นช่วงที่ฮอร์โมนเพศลดลง

นอกจากนี้การเกิดเนื้องอกมดลูกยังมีโอกาสพบได้เมื่อมีประวัติคนในครอบครัวเป็นเนื้องอกมดลูก และยังมีโอกาสพบได้มากขึ้นในผู้มีปัจจัยเสี่ยง เช่น การขาดสารอาหารบางชนิด การมีน้ำหนักตัวมาก ฯลฯ


อาการที่พบเมื่อมีเนื้องอกมดลูก

อาการของเนื้องอกมดลูก

อาการที่พบในผู้ที่มีเนื้องอกมดลูกนั้นขึ้นอยู่กับตำแหน่งและขนาดของก้อนเนื้อในมดลูก ซึ่งอาจพบอาการดังต่อไปนี้

  • ปวดประจำเดือนมาก ประจำเดือนมานานกว่าปกติ
  • ปวดท้องน้อยเหมือนมีประจำเดือน แม้ในช่วงที่ประจำเดือนยังไม่มา
  • ปัสสาวะบ่อย
  • เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
  • ท้องผูก
  • ปวดหลังส่วนล่าง
  • คลำพบก้อน

ทั้งนี้ผู้ป่วยส่วนมากมักไม่มีอาการแสดงที่ชัดเจน หรือไม่มีอาการผิดปกติเลย จึงอาจทำให้ไม่ทราบว่ามีเนื้องอกในมดลูก


การตรวจวินิจฉัยเนื้องอกมดลูก

สูตินรีแพทย์จะทำการซักประวัติและอาการของผู้ป่วยเป็นอันดับแรก เพื่อคัดกรองเบื้องต้น จากนั้นหากพบความเสี่ยงที่จะเกิดเนื้องอก แพทย์จะขอตรวจภายในและอัลตราซาวนด์เพื่อดูว่ามีเนื้องอกมดลูกหรือไม่ มีที่บริเวณไหน มีขนาดเท่าไหร่ ซึ่งสามารถทำได้ทั้งการอัลตราซาวนด์ผ่านหน้าท้อง หรือผ่านทางช่องคลอด ทั้งนี้ หากแพทย์สงสัยว่าเนื้องอกมดลูกอาจเป็นเนื้อร้าย อาจมีการขอเก็บชิ้นเนื้อเพื่อส่งตรวจในห้องปฏิบัติการต่อไป


แนวทางการรักษาเนื้องอกมดลูก

การรักษาเนื้องอกมดลูกนั้น แพทย์จะพิจารณาจากตำแหน่งและขนาดของเนื้องอกในมดลูก รวมถึงอาการและภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นจากเนื้องอกมดลูก ซึ่งมีแนวทางการรักษาดังต่อไปนี้

  • การติดตามอาการอย่างเดียว ในผู้ป่วยที่ไม่มีอาการใด ๆ สามารถติดตามอาการเพียงอย่างเดียวได้ โดยเเพทย์จะนัดเพื่อติดตามขนาดของก้อนเเละอาการต่าง ๆ ต่อไป
  • การใช้ยาและติดตามอาการ กรณีที่เนื้องอกมดลูกมีขนาดเล็ก หรือมีอาการไม่มาก แพทย์อาจจ่ายยาเพื่อบรรเทาอาการที่เกิดจากเนื้องอกมดลูก เช่น ยาแก้ปวด หรือยาฮอร์โมน ร่วมกับนัดติดตามอาการสม่ำเสมอเพื่อประคองอาการรอวัยหมดประจำเดือน หรืออาจให้ยาในกรณีที่อาการรุนเเรงหรือมีก้อนเนื้องอกขนาดใหญ่เพื่อช่วยในการลดขนาดก้อนก่อนการผ่าตัด
  • หัตถการลดขนาดก้อนในมดลูก เช่น การใส่สายสวนผ่านหลอดเลือด เพื่อยับยั้งการส่งเลือดไปเลี้ยงเนื้องอก (Uterine Artery Embolization)
  • การผ่าตัด กรณีที่เนื้องอกมดลูกมีขนาดใหญ่ หรือมีอาการรุนเเรง เช่น เลือดออกทางช่องคลอดมาก มีการกดอวัยวะข้างเคียง มีประวัติมีบุตรยาก หรือไม่สามารถบรรเทาได้ด้วยการใช้ยา แพทย์จะพิจารณาให้รับการผ่าตัด ซึ่งสามารถทำได้ทั้งการผ่าตัดส่องกล้องหรือผ่าตัดเปิดหน้าท้องเเละยังสามารถแบ่งเป็นการผ่าตัดเฉพาะเนื้องอกมดลูก หรือผ่าตัดมดลูกออกทั้งหมด ซึ่งจะขึ้นอยู่กับตำเเหน่งเเละขนาดของเนื้องอกมดลูกและความต้องการมีบุตรของผู้ป่วย
    • การผ่าตัดเฉพาะเนื้องอกมดลูก เหมาะกับผู้ที่ต้องการรักษามดลูกไว้สำหรับมีบุตรในอนาคต แต่มีโอกาสที่จะกลับมามีเนื้องอกมดลูกซ้ำได้ประมาณ 50% เเละอาจต้องผ่าตัดซ้ำประมาณ 1 ใน 3
    • การผ่าตัดมดลูกออกทั้งหมด เหมาะกับผู้ที่มีเนื้องอกมดลูกมีขนาดใหญ่มาก ๆ มีปัญหาเกี่ยวมดลูกเรื่องอื่นร่วมด้วย และไม่ต้องการมีบุตร

เนื้องอกมดลูกสามารถป้องกันได้หรือไม่

เนื้องอกมดลูกเกิดขึ้นได้เองโดยไม่ทราบสาเหตุ จึงไม่มีวิธีป้องกันการเกิดเนื้องอกมดลูกที่แน่นอน แต่สามารถลดปัจจัยที่อาจทำให้เกิดเนื้องอกมดลูกได้โดยควบคุมฮอร์โมนให้อยู่ในระดับที่ปกติ ซึ่งสามารถทำได้ดังนี้

  • ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในระดับปกติ
  • ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
  • รับประทานอาหารที่เป็นประโยชน์ให้ครบหมู่
  • เข้ารับการตรวจร่างกายประจำปี

เนื้องอกมดลูก รีบรักษาเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีกว่า

เนื้องอกมดลูกเป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นได้บ่อยในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ ส่วนมากมักไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ ทั้งนี้ หากเนื้องอกมีความผิดปกติ เช่น มีขนาดใหญ่มาก มีเลือดออกทางช่องคลอดในปริมาณมาก หรือเริ่มส่งผลกระทบต่ออวัยวะข้างเคียง การผ่าตัดเนื้องอกเป็นหนทางรักษาที่มีประสิทธิภาพที่สุด

ที่โรงพยาบาลพระรามเก้า พร้อมดูแลผู้ป่วยโดยคำนึงถึงคุณภาพชีวิตที่ดีหลังรักษา ด้วยทางเลือกผ่าตัดมดลูกแบบส่องกล้อง Minimally Invasive Surgery ที่มีความปลอดภัย ฟื้นตัวได้ไว และกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วขึ้น


สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

Facebook : Praram 9 hospital

Line : @Praram9Hospital

โทร. 1270


คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับเนื้องอกมดลูก

เนื้องอกมดลูกพัฒนาเป็นมะเร็งได้ไหม?

เนื้องอกมดลูกสามารถพัฒนาเป็นมะเร็งได้ แต่มีโอกาสน้อยมาก จากการศึกษาพบว่ามีโอกาสน้อยกว่าร้อยละ 0.5 เท่านั้น

เป็นเนื้องอกมดลูกสามารถท้องได้ไหม?

ขึ้นอยู่กับขนาดและตำแหน่งที่เกิดเนื้องอกมดลูก หากเนื้องอกมดลูกมีขนาดเล็กและไม่ได้อยู่ในโพรงมดลูกก็ยังสามารถตั้งครรภ์ได้ แต่หากเนื้องอกมดลูกอยู่ในโพรงมดลูก อาจทำให้เกิดปัญหาตั้งครรภ์ยากและแท้งง่าย เนื่องจากเนื้องอกมดลูกอาจไปขัดขวางการฝังตัวของตัวอ่อน


References

Brazier, Y. (2024, January 3). Fibroids: Everything you need to know. MedicalNewsToday. https://www.medicalnewstoday.com/articles/151405


Macon, BL & Yu, W. (2023, October 30). All About Fibroids (Uterine Fibroids). healthline. https://www.healthline.com/health/uterine-fibroids


Key, AP. (2024, January 29). Uterine Fibroids. WebMD. https://www.webmd.com/women/uterine-fibroids/uterine-fibroids


Overview: Fibroids. (n.d.). NHS. https://www.nhs.uk/conditions/fibroids/


บทความที่เกี่ยวข้อง (10)

ดูทั้งหมด

ผ่าตัดไส้เลื่อน วิธีรักษาไส้เลื่อนให้หายดี ลดเสี่ยงภาวะแทรกซ้อน

ผ่าตัดไส้เลื่อน เป็นวิธีรักษาไส้เลื่อนที่มีประสิทธิภาพ ปลอดภัย ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด โดยเฉพาะการผ่าแบบส่องกล้อง จะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนรุนแรง และลดการเป็นซ้ำได้

เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ สัญญาณเตือนที่ผู้หญิงไม่ควรมองข้าม

เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) คือภาวะที่เนื้อเยื่อในโพรงมดลูกเจริญนอกมดลูก เช่น รังไข่หรือท่อนำไข่ ทำให้เกิดการอักเสบและปวดท้องประจำเดือนรุนแรง

ต่อมลูกหมากโต (BHP) อาการเป็นอย่างไร รักษาวิธีไหนได้บ้าง?

โรคต่อมลูกหมากโต (BPH) คือ ภาวะที่ต่อมลูกหมากขยายใหญ่ขึ้น ส่งผลให้ปัสสาวะติดขัดและกระทบต่อคุณภาพชีวิต มักพบได้บ่อยในผู้ชายวัยกลางคนอายุ 50 ปีขึ้นไป

รู้ทันอาการริดสีดวงทวาร กับพฤติกรรมเสี่ยงที่ต้องระมัดระวัง

ริดสีดวงทวาร มีสาเหตุมาจากการเพิ่มแรงดันในช่องทวารหนัก ทำให้เนื้อเยื่อหลอดเลือดในช่องทวารหนัก (Anal cushion) เกิดการขยายตัวเป็นหัวริดสีดวง

ปัสสาวะบ่อย ไม่ใช่เรื่องเล็ก เสี่ยงโรคอันตรายบั่นทอนคุณภาพชีวิต

ปัสสาวะบ่อยเกิดได้จากหลายปัจจัย ตั้งแต่การดื่มน้ำหรือของเหลวในปริมาณมาก ได้รับคาเฟอีนมาก การใช้ยา ไปจนถึงโรคที่เกี่ยวข้องกับทางเดินปัสสาวะ เรียนรู้ในบทความนี้!

การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมบางส่วน ทางเลือกรักษาข้อเข่าเสื่อม แผลเล็ก ฟื้นตัวเร็ว

การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมบางส่วน หรือ UKA เป็นการผ่าตัดรักษาโรคข้อเข่าเสื่อม โดยเอาผิวข้อเฉพาะส่วนที่สึกหรอออก และเก็บผิวข้อเข่าส่วนที่ยังมีสภาพดีไว้ ทำให้ผู้ป่วยไม่ต้องใช้เวลาปรับตัวนาน ในการกลับไปใช้ข้อเข่าได้เหมือนธรรมชาติ

คุณเป็นโรคภูมิแพ้…จริงหรือ…?

คนทั่วไปเมื่อมีอาการคัดจมูก น้ำมูกไหลเรื้อรัง หรือเป็นๆ หายๆ มักจะบอกว่า เป็นโรคภูมิแพ้ หรือไม่ก็เข้าใจว่าตนเป็นหวัด หวัด เกิดจากการติดเชื้อไวรัส คนทั่วไปมักเป็นได้ปีละ 4 – 5 ครั้งก็มากเกินปกติแล้ว อาการหวัดมักเป็นอยู่ 3 – 4 วัน

โรคไข้อีดำอีแดง โรคที่เกิดจากพิษของเชื้อแบคทีเรีย

ข้อมูลจาก สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย โรคไข้อีดำอีแดงหรือ scarlet fever เป็นโรคที่เกิดจากพิษของเชื้อแบคทีเรียชื่อ #สเตร็ปโตคอคคัสชนิดเอ ทำให้มีผื่นแดง ตามตัวร่วมกับคอหอยหรือทอนซิลอักเสบ พบบ่อยในช่วงอายุระหว่าง 5-15 ปี

วัคซีนปอดอักเสบนิวโมคอกคัสชนิดใหม่ 20 สายพันธุ์ (PCV 20)

โรคปอดอักเสบจากเชื้อนิวโมคอกคัสเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียสเตรปโตคอคคัสนิวโมเนียอี (Streptococcus pneumoniae) ส่วนใหญ่เชื้อจะพบอยู่ในโพรงจมูกและลำคอ สามารถแพร่กระจายผ่านการสัมผัสสารคัดหลั่งทางละอองฝอยทางการไอหรือจาม เป็นหนึ่งในเชื้อที่ทำให้เกิดปอดอักเสบที่พบบ่อย ทั้งในเด็ก ผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุ

โรคแอนแทรกซ์ (Anthrax) โรคติดต่อจากสัตว์สู่คน

โรคแอนแทรกซ์ หรือชาวบ้านเรียกว่าโรคกาลี เป็นโรคที่รู้จักกันมาแต่โบราณกาล แอนแทรกซ์นับว่าเป็นโรคระบาดสำคัญโรคหนึ่งในพระราชบัญญัติโรคระบาดสัตว์ พ.ศ. 2499 เป็นโรคติดต่ออันตรายร้ายแรงที่เกิดขึ้นได้ในสัตว์กินหญ้าแทบทุกชนิด ทั้งสัตว์ป่า เช่น ช้าง เก้ง กวาง และสัตว์เลี้ยง เช่น โค กระบือ แพะ แกะ แล้วติดต่อไปยังคนและสัตว์อื่น

Copyright © 2024 All Rights Reserved | Praram 9 Hospital