บทความสุขภาพ

Knowledge

การผ่าตัดบายพาสหลอดเลือดหัวใจ (Coronary Artery Bypass Grafting; CABG)

นพ. วิสุทธิ์ เกตุแก้ว

ทุกวันนี้โรคหัวใจกลายเป็นเรื่องใกล้ตัว เชื่อว่าเราคงเคยได้ยินข่าวของคนป่วยด้วยโรคหัวใจ หรือมีญาติพี่น้อง คนรู้จัก แม้กระทั่ง ดาราหรือคนมีชื่อเสียงที่เป็นโรคหัวใจ หรือบางคนโชคร้าย เสียชีวิตด้วยโรคหัวใจ


การรักษาโรคหัวใจวิธีหนึ่งก็คือ การผ่าตัดหัวใจ และการผ่าตัดหัวใจที่หลายท่านอาจเคยได้ยินคือ “บายพาสหัวใจ” หรือ “CABG surgery” ซึ่งเราอาจจะยังไม่เข้าใจอย่างชัดเจนว่า การผ่าตัดบายพาสหรือ CABG คืออะไร? และมีขั้นตอนอย่างไร ?


บทความนี้ได้รับโอกาสที่ดีจาก นายแพทย์วิสุทธิ์ เกตุแก้ว แพทย์เฉพาะทางด้านอายุรกรรมโรคหัวใจ สถาบันหัวใจและหลอดเลือดพระรามเก้า ซึ่งท่านมีความชำนาญในการดูแลผู้ป่วยโรคหัวใจ และดูแลผู้ป่วยโรคหัวใจมานับไม่ถ้วน มาให้ความรู้เกี่ยวกับการผ่าตัดบายพาสหัวใจ การเตรียมตัว รวมไปถึงความกังวลต่าง ๆ ของผู้ป่วย คุณหมอได้กล่าวไว้ว่า “หนึ่งในการตัดสินใจที่สำคัญของผมในฐานะแพทย์ คือการตัดสินใจที่จะส่งผู้ป่วยเข้ารับการผ่าตัดหัวใจ โดยเฉพาะการผ่าตัดบายพาสหลอดเลือดหัวใจ หรือที่ทางแพทย์ชอบเรียกชื่อย่อว่า CABG”


การผ่าตัดบายพาส หรือ CABG คืออะไร?


คำว่า CABG ถ้าเป็นแพทย์ไทย จะอ่านออกเสียงว่า ซี-เอ-บี-จี ตามตัวอักษรเป๊ะ ๆ แต่ถ้าเราดูหนังฝรั่งบ่อย ๆ หมอที่โน่นเค้าจะชอบเรียกว่า Cabbage ซึ่งเป็นการเล่นคำ ดังนั้นอย่างงนะครับว่าในซีรีย์หมอจะผ่ากะหล่ำปลีหรือเปล่า (ฮา)


คุณหมออธิบายต่อว่า Coronary Artery Bypass Grafting (CABG) คือ การนำหลอดเลือดส่วนอื่นมาเชื่อมต่อข้ามหลอดเลือดหัวใจเดิมที่ตีบ เพื่อให้เลือดสามารถไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจส่วนปลายได้ (เปรียบเทียบเหมือนการตัดถนน bypass เลี่ยงเมืองที่รถติด เราก็จะไปถึงจุดหมายได้เร็วขึ้น)


cabg-1.jpg

ประเมินอะไรบ้างก่อนทำ CABG ?


ทีนี้ก่อนที่ผมจะส่งผู้ป่วยไปพบศัลยแพทย์ทรวงอกเพื่อทำ CABG ผมจะต้องมีการประเมินหลายอย่าง ยกตัวอย่างเช่น


  • ผมจะต้องตรวจหัวใจด้วยคลื่นเสียงสะท้อนความถี่สูง (echocardiography) หรือที่เรียกสั้นๆว่า Echo เพื่อที่จะดูว่าค่าการบีบตัวของหัวใจมีมากน้อยแค่ไหน และดูว่าลิ้นหัวใจมีความผิดปกติ จำเป็นต้องผ่าตัดเปลี่ยนหรือซ่อมลิ้นหัวใจร่วมด้วยหรือไม่
  • ผมจะต้องประเมินสภาพหลอดเลือดหัวใจ จากผลการฉีดสีสวนหัวใจ (coronary angiography) หรือที่เรียกว่า CAG เพื่อที่จะวางแผนเบื้องต้นว่าน่าจะต่อหลอดเลือดตรงไหนบ้าง ก่อนที่จะส่งไปพบศัลยแพทย์ทรวงอกเพื่อวางแผนการผ่าตัดขั้นสุดท้าย
  • ผมจะต้องประเมินสภาพร่างกายของคนไข้ว่าระบบอื่น ๆ เป็นอย่างไร เช่น คุมเบาหวานได้ดีหรือไม่ (ถ้าคุมน้ำตาลไม่ดี อาจจะมีผลเกี่ยวข้องกับแผลผ่าตัดและการติดเชื้อหลังผ่าตัด) หรือระบบการทำงานของไตเป็นอย่างไร รวมถึงอาจจะต้องมีการหยุดยาบางชนิด เช่น ยาละลายลิ่มเลือด และจะต้องมีการจองเลือดเพื่อที่จะให้ระหว่างผ่าตัดด้วย

อย่างไรก็ตามที่ผมเล่าขั้นตอนการประเมินให้ฟังนั้น ไม่ได้จะให้กังวลไปล่วงหน้า แต่อยากจะให้เห็นว่าต้องมีเตรียมความพร้อมอย่างละเอียดในการดูแลคนไข้ที่จะเข้ารับการผ่าตัด เพื่อที่จะให้เกิดความปลอดภัยสูงสุดและต้องไม่ประมาทเท่านั้นเอง


cabg-2.jpg

เทคนิคในการผ่าตัด CABG มีแบบไหนบ้าง?


สำหรับรายละเอียดและวิธีการผ่าตัดนั้น มีหลากหลายเทคนิคมาก ตั้งแต่การผ่าตัดโดยไม่ใช้เครื่องปอดและหัวใจเทียม (off-pump CABG) รวมไปถึงการเลือกชนิดของหลอดเลือด เช่น หลอดเลือดแดงเสริม (หลอดเลือดแดงบริเวณหน้าอก; LIMA หรือ หลอดเลือดแดงที่แขน; radial artery) และหลอดเลือดดำเสริม (หลอดเลือดดำที่ขา; saphenous vein) ซึ่งศัลยแพทย์ทรวงอกจะเป็นผู้พิจารณาตามความเหมาะสมของผู้ป่วยแต่ละท่าน


cabg-3.jpg

การผ่าตัด CABG ใช้ระยะเวลาผ่าตัด และพักฟื้นนานแค่ไหน?


การผ่าตัด CABG นั้นจะใช้ระยะเวลาในการผ่าตัดประมาณ 3-6 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับความยากง่ายตอนผ่าตัด อาจจะต้องมีการให้เลือดหรือสารประกอบของเลือดด้วย หลังจากผ่าตัดเสร็จผู้ป่วยจะถูกย้ายมาที่หอผู้ป่วยวิกฤตหัวใจ (Cardiac Care Unit) หรือที่เรียกว่า CCU ต่ออีกประมาณ 3-5 วัน ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกาย โรคประจำตัว และการฟื้นตัวของผู้ป่วย โดยเฉลี่ยแล้วผู้ป่วยจะอยู่ที่ รพ.พระรามเก้าประมาณ 7-10 วันหลังผ่าตัด


อ่านเพิ่มเติมการเตรียมตัวก่อนผ่าตัดบายพาสหัวใจ: https://www.praram9.com/coronary-artery-bypass-grafting/


cabg-4.jpg

คำแนะนำจากนายแพทย์วิสุทธิ์ เกตุแก้ว


สิ่งที่ผมสังเกตเห็น คือคนไข้ส่วนมากจะกลัวเนื่องจากเป็นการผ่าตัดใหญ่ ซึ่งผมเองก็ยอมรับว่าการผ่าตัดทุกชนิดแม้เราจะวางแผนมาอย่างดีแค่ไหนก็ตาม ก็ยังมีความเสี่ยงที่จะเกิดเหตุสุดวิสัยได้


แต่ที่โรงพยาบาลพระรามเก้า ทีมแพทย์เราได้ทำการผ่าตัด CABG มาแล้วเป็นเวลากว่า 25 ปี และเรามีประสบการณ์ในการดูแลเคสซับซ้อนที่มีโรคร่วมหลายอย่าง อาทิเช่น ผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนไต (DDKT) ก็เพิ่งเข้ารับการผ่าตัด CABG ไปเมื่อเดือนก่อนนี่เอง ส่วนตัวผมมั่นใจในทีมงานของเราทุกคน ว่าสามารถดูแลรักษาผู้ป่วยที่ต้องได้รับการผ่าตัดหลอดเลือดหัวใจ ได้ตามมาตรฐานวิชาชีพแน่นอนครับ


อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ โรคหัวใจ


ท้ายนี้คุณหมอยังได้ฝากข้อความไว้ให้กับผู้อ่านทุกท่านไว้ว่า


“หัวใจไม่ดีให้เซต bypass แต่ถ้าอยากได้เธอมาเป็น my heart ต้องเซตอะไร”

cabg-5.jpg
ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญกับ Praram 9 V ปรึกษาแพทย์ได้ทุกที่ผ่านทางวิดีโอคอล (Telemedicine)

เกี่ยวกับผู้เขียนบทความ

นพ. วิสุทธิ์ เกตุแก้ว

นพ. วิสุทธิ์ เกตุแก้ว

สถาบันหัวใจและหลอดเลือดพระรามเก้า

บทความที่เกี่ยวข้อง (10)

ดูทั้งหมด

คำแนะนำการป้องกันมาลาเรียสำหรับนักเดินทาง

โรคมาลาเรียเป็นโรคที่เกิดจากโปรโตซัว Plasmodium นำโดยยุงก้นปล่อง มีทั้งหมด 5 สายพันธุ์ สายพันธ์ุที่รุนแรงคือ Plasmodium falciparum ซึ่งเป็นสายพันธุ์หลักในทวีปแอฟริกา ทำให้เกิดการติดเชื้อรุนแรง อวัยวะต่างๆล้มเหลว ติดเชื้อขึ้นสมอง โคม่า ชัก และเสียชีวิตได้ หากได้รับการรักษาที่ล่าช้า

ไส้เลื่อน ใครก็เป็นได้ อันตรายที่ต้องรักษาก่อนเกิดภาวะแทรกซ้อน

ไส้เลื่อน คือภาวะที่ลำไส้เลื่อนหรือดันออกมาจากช่องท้อง สามารถสังเกตเห็นก้อนนูนออกมาตามขาหนีบ หน้าท้อง สะดือ หากไม่รักษาอาจเกิดอันตรายจากอาการแทรกซ้อนได้

รู้ทันต้อหิน โรคร้ายทำลายการมองเห็น รีบรักษาก่อนสายเกินแก้

ต้อหิน (Glaucoma) คือโรคตาที่มีสาเหตุจากขั้วประสาทตาเสื่อม ผู้ป่วยจะมีอาการปวดหัวปวดตา กระจกตาขุ่น การมองเห็นแย่ลง และค่อย ๆ สูญเสียการมองเห็นไปในที่สุด

Hypothyroidism คืออะไร? รู้ทันสาเหตุ อาการ และวิธีรักษา

Hypothyroidism คือ ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ หรือฮอร์โมนไทรอยด์ทำงานต่ำ ทำให้ระดับการเผาผลาญพลังงานลดลง และนำมาสู่การทำงานของระบบต่าง ๆ ผิดปกติ

รู้ทันอาการน้ำในหูไม่เท่ากัน ใครเวียนหัว บ้านหมุนบ่อยต้องระวัง

โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน เป็นความผิดปกติของระบบน้ำในหูชั้นใน ซึ่งสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทำให้ผู้ป่วยมีอาการ เวียนหัว บ้านหมุน ทรงตัวไม่อยู่ และการได้ยินผิดปกติ

หายใจไม่อิ่ม หายใจลำบาก สัญญาณอันตรายที่คุณไม่ควรมองข้าม

หายใจไม่อิ่ม เป็นอาการที่หลายคนเผชิญ อาจมีอาการแน่นหน้าอก หายใจไม่เต็มปอด หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว เหนื่อยง่าย บทนี้ความจะพาไปดูสาเหตุของอาการเหล่านี้กัน

ภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน อันตรายถึงชีวิตแบบไร้สัญญาณเตือน

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน (Sudden Cardiac Arrest) คือ ภาวะที่หัวใจหยุดทำงานกะทันหัน ทำให้หมดสติและเสียชีวิตในไม่กี่นาที จึงเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องรับการรักษาทันที

อาการปวดเข่าคืออะไร มีวิธีป้องกันข้อเข่ามีอะไรบ้าง?

อาการปวดเข่าเป็นอาการที่เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ข้อเข่าเสื่อม และส่งผลต่อชีวิตประจำวันได้ การรู้ถึงสาเหตุ วิธีป้องกัน และการรักษาอาการปวดเข่าจึงเป็นเรื่องสำคัญ

EST คืออะไร? การตรวจสมรรถภาพหัวใจ Exercise Stress Test

EST (Exercise Stress Test) คือ การออกกำลังกายตรวจสมรรถภาพหัวใจ เป็นวิธีวินิจฉัยสุขภาพหัวใจเพื่อทำการรักษาต่อไป EST มีขั้นตอนอย่างไรบ้าง? บทความนี้มีคำตอบ

ภาวะข้อไหล่หลุดคืออะไร รู้สาเหตุ อาการ และวิธีรักษาให้หายดี

ภาวะข้อไหล่หลุดคืออาการที่พบได้บ่อยในคนที่ใช้แรงเยอะ ๆ หรือเคยไหล่หลุดมาก่อน มาดูกันว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้ไหล่หลุดได้บ้าง และจะต้องดูแลรักษาตัวอย่างไ

Copyright © 2024 All Rights Reserved | Praram 9 Hospital