บทความสุขภาพ

Knowledge

ไขข้อสงสัย โรคภูมิแพ้ลำไส้ตัวเอง ที่เรียกว่า IBD ทำไมต้องทรมาน และ ลาออก

นพ. ระพีพันธุ์ กัลยาวินัย

Inflammatory Bowel Disease (IBD) เป็นกลุ่มโรคที่มีการอักเสบของระบบทางเดินอาหาร ซึ่งสามารถจำแนกโรคออกได้ 2 โรค คือ Ulcerative Colitis (UC) และ Crohn’s disease


จากกรณี นายกญี่ปุ่น Prime Minister Shinzo Abe พอทราบข่าวว่า โรค Ulcerative colitis แล้ว ทำไมต้องลาออกด้วย ก็ทำให้นึกถึงคนไข้ สองถึงสามคน ที่เคยรักษายาก ๆ และ หายดีกันไปหมดแล้ว เรามารู้จักโรคนี้เป็นข้อ ๆ ดังนี้


ทำไมไม่เคยได้ยินโรคนี้มาก่อน เรียกภาษาไทยว่าอย่างไร


โรคภูมิแพ้ลำไส้ตัวเอง ที่เรียกว่า Inflammatory bowel disease (IBD.) แบ่งเป็น


  1. โรคที่มีลักษณะแพ้ ไล่จากก้นขึ้นไป ลักษณะเป็นการอักเสบแบบตื้น ๆ คือ Ulcerative colitis ชื่อก็บอกแล้วว่า เป็นอักเสบไม่ใช่แค่แดง แต่เป็นแผลตื้น ๆ คล้ายถลอกยาว ๆ เลย โรคภูมิแพ้ลำไส้อันนี้เป็นโรคที่ท่านนายก อาเบะ เป็นครับ
  2. บางคนเป็นแพ้อีกอันหนึ่ง คือ Crohn’s disease ซึ่งตั้งชื่อให้ตามหมอที่ค้นพบ (คุณหมอ Burrill Bernard Crohn) การอักเสบแบบนี้ จะอักเสบเป็นหย่อม แบบไม่แน่นอนเกิดที่ใดก็ได้ และ ลึกกว่า

  • ความที่กลุ่มโรคนี้ไม่ค่อยพบในคนไทย จึงไม่มีชื่อภาษาไทย และ เรา ๆ ก็ไม่เคยเห็นไม่เคยได้ยินกัน เพราะโรคกลุ่มนี้เป็นกันในคนทางยุโรปและอเมริกามากกว่า
  • ความจริงมีข้อตลก ๆ คนยุโรปก็มีคนแพ้แป้งขนมปัง (Gluten พบในขนมปัง พาสต้า และ แคล๊กเกอร์) ด้วย เอ๋า แต่แทบไม่พบในคนไทย เรียกว่าโรค Celiac sprue
  • ขณะที่คนไทยบางคนแพ้ข้าวกล้อง !!!
  • เรียกว่าหมอไทยรักษาคนยุโรปโรคพวกนี้จะงง งง หน่อย ขณะที่หมอที่เก่งมาจากต่างประเทศมารักษาคนไทย ก็อาจพลาดได้ง่าย เพราะโรคคนละกลุ่มกันเลย

inflammatory-bowel-2.jpg

เราจะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นโรคนี้ แล้วมันทรมานจนต้องลาออกจากนายก เชียวหรือ


ขอพูดเฉพาะ ulcerative colitis ของท่านนายก อาเบะนะครับ เนื่องจากการอักเสบ จะลามตั้งแต่ขอบก้น ไปจนลำไส้สูงขึ้นไป คนป่วยจะมาด้วยปัญหาที่ทรมานหลายอย่าง


  1. อาการปวดหน่วงถ่าย อยากถ่ายแต่ถ่ายไม่ออก
  2. อาการกลั้นถ่ายไม่อยู่
  3. อาการปวดบีบบิด
  4. อาการถ่ายเป็นเลือดสด
  5. อาการถ่ายเป็นมูก และ ท้องเสีย
  6. อาการไข้ ปวดเมื่อย อ่อนเพลีย
  7. ไปยัน อาการนั่งไม่ได้เพราะปวดก้น

แค่ 7 ข้อนี้ก็ประชุมกันไม่ไหว เดินไปไหนทรมานสุด ๆ แล้ว ต่อนะครับ ความที่โรคนี้อักเสบแบบภูมิแพ้ลำไส้ตัวเอง จึงต้องใช้ยากดภูมิต้านทาน


  1. ยากลุ่มนี้บางตัว จะทำให้กระดูกอาจบาง อาจมีปวดกระดูก ถ้าไม่ออกกำลังกายไม่กินแคลเซี่ยมเม็ดทุกวัน ก็จะทำให้กระดูกหัก กระดูกทรุดไม่รู้ตัว นายก ญี่ปุ่นคงไม่สามารถออกกำลังกายทุกวันได้
  2. ติดเชื้อง่าย ต้องระวังคนและคนรอบข้าง หวาดผวาคนที่ติดเชื้อ ใครไอบ่อย ๆ เดินเข้ามา ก็กลัวติดเชื้อ ทำงานแบบนี้ก็ไม่สนุก และ ไม่สง่าครับ ต้องระวังอาหารที่ไม่สุกร้อนสะอาด ไปตรวจงาน ประชุมไปกินที่ไหนก็ต้องระวังไปหมด
  3. บางรายต้องสวนยาเข้าก้นเพื่อรักษา ทุก 4 – 24 ชั่วโมง แล้วแต่ความรุนแรง แล้วจะสวนกันอย่างไร ถ้าไม่ใช่ที่บ้านของตัวเอง
  4. ยารักษาดังกล่าวยังอาจมีผลต่อไต จึงต้องดื่มน้ำมาก ๆ เข้าไว้ ทำให้ต้องเข้าห้องน้ำปัสสาวะบ่อย ๆ เสียจริตของท่านผู้นำ

ถามว่าทำไมโรคมันวุ่นวาย และ ทรมานอย่างนี้ อ่ะ ๆ ไม่ครับ ไม่ขนาดนั้น อันนี้คือผมไล่อาการให้ครบ ๆ เท่านั้น บางคนเป็นน้อย ๆ อย่างสองอย่าง ความรุนแรง และ อาการ แต่ละคนไม่เหมือนกันครับ


โรคทำไมมันโหดอย่างนี้ รักษายังไง รักษาไม่หายเหรอ


โรคนี้จะรักษาแบบลงบันได คือใช้ยาเยอะ ๆ ช่วงแรกสองถึงสามอย่างพร้อมกันในครั้งแรกที่เจอ คือ


  • ให้ยาป้องกันติดเชื้อ ให้ยาสวนลดการอักเสบ และ เคลือบด้วยแป้งน้ำทางการแพทย์ ยากินที่ออกฤทธิ์ลดการอักเสบ บางคนต้องใช้แบคทีเรียที่ดีมาช่วย ที่เรียกว่า Probiotic
  • และ เมื่อหายดีก็เหลือแค่ยาเหน็บก้น วันละครั้งถึงสองครั้ง เพราะ โรคนี้เริ่มจากรูก้น เมื่อรูก้นหาย การอักเสบด้านบน ๆ ก็จะลดลงตามมาจนหายขาดครับ

แล้วทำไมรักษาง่ายอย่างนั้นทำไมถึง ต้องลาออกด้วย


เนื่องจากโรคนี้เป็นโรคภูมิต้านทาน การติดเชื้อบ่อย ๆ แม้แค่หวัด ท้องเสีย ติดเชื้อปัสสาวะ หรือ โดนแสงแดด โดนฝุ่น สารเคมี ปัจจัยเหล่านี้ล้วนทำให้โรคกำเริบ ทำให้รักษายากขึ้น และ ไม่แน่นอนครับ การกินอาหารกลุ่มที่มีลมมาก ๆ มีการหมักของเชื้อในลำไส้ ก็ทำให้โรคนี้กำเริบได้


เกี่ยวกับผู้เขียนบทความ

นพ. ระพีพันธุ์  กัลยาวินัย

นพ. ระพีพันธุ์ กัลยาวินัย

ศูนย์ทางเดินอาหารและตับ

บทความที่เกี่ยวข้อง (10)

ดูทั้งหมด

ไส้เลื่อน ใครก็เป็นได้ อันตรายที่ต้องรักษาก่อนเกิดภาวะแทรกซ้อน

ไส้เลื่อน คือภาวะที่ลำไส้เลื่อนหรือดันออกมาจากช่องท้อง สามารถสังเกตเห็นก้อนนูนออกมาตามขาหนีบ หน้าท้อง สะดือ หากไม่รักษาอาจเกิดอันตรายจากอาการแทรกซ้อนได้

รู้ทันต้อหิน โรคร้ายทำลายการมองเห็น รีบรักษาก่อนสายเกินแก้

ต้อหิน (Glaucoma) คือโรคตาที่มีสาเหตุจากขั้วประสาทตาเสื่อม ผู้ป่วยจะมีอาการปวดหัวปวดตา กระจกตาขุ่น การมองเห็นแย่ลง และค่อย ๆ สูญเสียการมองเห็นไปในที่สุด

Hypothyroidism คืออะไร? รู้ทันสาเหตุ อาการ และวิธีรักษา

Hypothyroidism คือ ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ หรือฮอร์โมนไทรอยด์ทำงานต่ำ ทำให้ระดับการเผาผลาญพลังงานลดลง และนำมาสู่การทำงานของระบบต่าง ๆ ผิดปกติ

รู้ทันอาการน้ำในหูไม่เท่ากัน ใครเวียนหัว บ้านหมุนบ่อยต้องระวัง

โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน เป็นความผิดปกติของระบบน้ำในหูชั้นใน ซึ่งสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทำให้ผู้ป่วยมีอาการ เวียนหัว บ้านหมุน ทรงตัวไม่อยู่ และการได้ยินผิดปกติ

หายใจไม่อิ่ม หายใจลำบาก สัญญาณอันตรายที่คุณไม่ควรมองข้าม

หายใจไม่อิ่ม เป็นอาการที่หลายคนเผชิญ อาจมีอาการแน่นหน้าอก หายใจไม่เต็มปอด หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว เหนื่อยง่าย บทนี้ความจะพาไปดูสาเหตุของอาการเหล่านี้กัน

ภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน อันตรายถึงชีวิตแบบไร้สัญญาณเตือน

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน (Sudden Cardiac Arrest) คือ ภาวะที่หัวใจหยุดทำงานกะทันหัน ทำให้หมดสติและเสียชีวิตในไม่กี่นาที จึงเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องรับการรักษาทันที

อาการปวดเข่าคืออะไร มีวิธีป้องกันข้อเข่ามีอะไรบ้าง?

อาการปวดเข่าเป็นอาการที่เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ข้อเข่าเสื่อม และส่งผลต่อชีวิตประจำวันได้ การรู้ถึงสาเหตุ วิธีป้องกัน และการรักษาอาการปวดเข่าจึงเป็นเรื่องสำคัญ

EST คืออะไร? การตรวจสมรรถภาพหัวใจ Exercise Stress Test

EST (Exercise Stress Test) คือ การออกกำลังกายตรวจสมรรถภาพหัวใจ เป็นวิธีวินิจฉัยสุขภาพหัวใจเพื่อทำการรักษาต่อไป EST มีขั้นตอนอย่างไรบ้าง? บทความนี้มีคำตอบ

ภาวะข้อไหล่หลุดคืออะไร รู้สาเหตุ อาการ และวิธีรักษาให้หายดี

ภาวะข้อไหล่หลุดคืออาการที่พบได้บ่อยในคนที่ใช้แรงเยอะ ๆ หรือเคยไหล่หลุดมาก่อน มาดูกันว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้ไหล่หลุดได้บ้าง และจะต้องดูแลรักษาตัวอย่างไ

กระดูกคอเสื่อมอันตรายไหม? รู้จักอาการ สาเหตุ และการป้องกัน

โรคกระดูกคอเสื่อมอันตรายไหม? ชวนคุณมาทำความรู้จักกับอาการ สาเหตุ และการรักษา เพื่อป้องกันสุขภาพตัวเองไม่ให้กระดูกคอได้รับบาดเจ็บ

Copyright © 2024 All Rights Reserved | Praram 9 Hospital