ลำไส้อุดตัน ภาวะอันตรายถึงชีวิตที่หลายคนอาจคาดไม่ถึง

หลายคนอาจเคยพบปัญหาถ่ายไม่ออก ไม่ผายลม รู้สึกอึดอัดในท้อง ซึ่งปกติแล้วเราจะนึกถึงอาการท้องผูกทั่วไปและไม่ได้ใส่ใจกับอาการที่เกิดขึ้นมากนัก แต่อีกหนึ่งภาวะที่มีอาการใกล้เคียงกับท้องผูกอย่าง ‘ลำไส้อุดตัน’ ที่ดูเหมือนว่าจะไม่ร้ายแรง แต่แท้จริงแล้วอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตหากไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม

หากมีอาการท้องผูกร่วมกับปวดท้อง กดท้องแล้วเจ็บ รวมถึงคลื่นไส้อาเจียน แนะนำให้รีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาทันที

Key Takeaways

• ลำไส้อุดตัน คือ ภาวะที่ลำไส้มีการอุดตันจากสิ่งกีดขวาง หรือลำไส้ไม่สามารถบีบตัวได้ตามปกติ ทำให้ของเสียคั่งค้างอยู่ภายในลำไส้ ไม่สามารถขับถ่ายออกมาได้
• การสะสมของเสียที่อยู่ภายในลำไส้อาจทำให้ร่างกายไม่สามารถดูดซึมสารอาหารและน้ำ เกิดภาวะขาดน้ำ หรือหากขัดขวางการไหลเวียนเลือด อาจทำให้ลำไส้ขาดเลือด ลำไส้ตาย
• การรักษาลำไส้อุดตันขึ้นกับสาเหตุที่ทำให้เกิดการอุดตัน และความรุนแรงของอาการ ซึ่งมีแนวทางการรักษาตั้งแต่การให้อาหารทางสายยาง การให้ยากระตุ้นการขับถ่าย และการผ่าตัด
• หากพบอาการท้องผูก ปวดท้องรุนแรง คลื่นไส้อาเจียน ให้รีบพบแพทย์ เนื่องจากอาจเป็นสัญญาณของภาวะลำไส้อุดตันที่ต้องรีบแก้ไขโดยเร็ว

ลำไส้อุดตัน คืออะไร เหตุใดจึงอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต

ลำไส้อุดตัน คือ ภาวะที่ลำไส้มีการอุดตันจากสิ่งกีดขวาง หรือเกิดจากภาวะที่ลำไส้ไม่สามารถบีบตัวทำงานได้ตามปกติ ทำให้ของเสียทั้งอาหาร ของเหลวต่าง ๆ และลมตกข้างอยู่ภายในลำไส้ ซึ่งอาจส่งผลแทรกซ้อนรุนแรงถึงชีวิต

ภาวะลำไส้อุดตันส่งผลให้เกิดอาการปวดท้องรุนแรง ไม่สามารถขับของเสียหรือลมที่ค้างอยู่ภายในลำไส้ได้ ทำให้เกิดภาวะแทรกช้อนที่รุนแรงตามมา เช่น ภาวะขาดสารน้ำและระดับเกลือแร่ในเลือดผิดปกติรุนแรง ภาวะลำไส้แตกทะลุ ภาวะลำไล้ขาดเลือด ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดการติดเชื้อในร่างกายรุนแรงจนนำมาซึ่งการเสียชีวิต

ลําไส้อุดตัน เกิดจากอะไร?

สาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของภาวะลำไส้อุดตันสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ตามกลไกการเกิดโรค ดังนี้

เกิดจากมีการอุดตันหรือมีสิ่งกีดขวางภายในลำไส้

• มะเร็งหรือเนื้องอกทั้งภายในและภายนอกลำไส้
• สิ่งแปลกปลอมที่ตกค้างภายในลำไส้
• นิ่วถุงน้ำดีที่หลุดลงมาในลำไส้
• ภาวะลำไส้ตีบแคบจากการมีแผลหรือการอักเสบเรื้อรังในลำไส้
• ภาวะผังพืดในช่องท้อง
• ภาวะลำไส้กลืนกัน
• ภาวะไส้เลื่อน

เกิดจากภาวะลำไส้ไม่ท้างาน (Ileus and Pseudo-obstruction)

• ภาวะระดับเกลือแร่ในเลือดผิดปกติ
• ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์
• ผลข้างเคียงจาการใช้ยาหรือสารเสพติดบางชนิด
• ภาวะผิดปกติของลำไส้แต่กำเนิด
• ภาวะลำไส้ไม่ทำงานหลังผ่าตัด
• ภาวะโรคทางระบบประสาท เช่น โรคพาร์กินสัน
• ภาวะที่ร่างกายมีการเจ็บป่วยหรือติดเชื้อรุนแรง

สัญญาณเตือนอาการลำไส้อุดตันที่ไม่ควรละเลย

ผู้ป่วยลำไส้อุดตันอาจพบอาการที่เป็นสัญญาณเตือนดังต่อไปนี้

• ปวดท้องรุนแรง
• อุจจาระมีขนาดเล็ก ลีบมาก
• อุจจาระมีเลือดปน
• ไม่สามารถถ่ายอุจจาระหรือผายลมได้เลย
• ท้องอืด แน่นท้อง กดแล้วเจ็บ
• คลื่นไส้ อาเจียน

หากเริ่มมีอาการท้องผูก ถ่ายไม่ออกเป็นเวลานาน ร่วมกับมีอาการปวดท้องมาก คลื่นไส้ อาเจียน อาการเหล่านี้ล้วนเป็นสัญญาณของภาวะลำไส้อุดตัน ให้รีบพบแพทย์เพื่อรับการรักษาโดยเร็วก่อนที่อาการจะรุนแรงขึ้น

การวินิจฉัยภาวะลำไส้อุดตัน

• การซักประวัติและอาการของผู้ป่วย พร้อมกับตรวจร่างกายโดยแพทย์
• การตรวจเลือด เพื่อตรวจหาค่าบ่งชี้ถึงภาวะติดเชื้อ ระดับเกลือแร่ และสารน้ำที่ผิดปกติ
• การเอกซ์เรย์ (X-ray) เป็นการตรวจคัดกรองเบื้องต้นเพื่อดูลักษณะการอุดตันของลำไส้
• การเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ หรือ CT Scan เพื่อดูลักษณะของลำไส้ ตำแหน่งที่เกิดการอุดตัน และระดับความรุนแรงของการอุดตัน รวมถึงบอกสาเหตุของภาวะลำไส้อุดตัน
• การส่องกล้องทางเดินอาหาร เพื่อดูสาเหตุของภาวะอุดตันภายในลำไส้ รวมถึงแก้ไขสาเหตุของการอุดตันในบางกรณี

วิธีการรักษาภาวะลำไส้อุดตัน

ลําไส้อุดตัน วิธีรักษาจะขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่เกิดการอุดตัน สาเหตุของการอุดตัน และระดับความรุนแรงของการอุดตัน

• เฝ้าระวังและแก้ไขภาวะขาดสารน้ำ ภาวะเกลือแร่ในเลือดผิดปกติ รวมถึงเฝ้าระวังภาวะติดเชื้อ
• ใส่สายระบายสิ่งตกค้างและลมที่ด้างอยู่ในภายในกระเพาะหรือลำไส้
• ให้ยากระตุ้นการทำงานของลำไส้ในบางกรณี
• แก้ไขภาวะอุดตันด้วยการผ่าตัด หรือส่องกล้องทางเดินอาหารเพื่อใส่ขดลวดหรือใช้ลูกโป่งถ่างขยายส่วนที่ตีบ

ลำไส้อุดตัน ภาวะที่ไม่ควรนิ่งเฉย รีบหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสมโดยเร็ว

ลำไส้อุดตันอาจมีอาการที่คล้ายกับท้องผูก ทำให้หลายคนอาจไม่สังเกตถึงความผิดปกติมากนัก แต่หากพบว่าอาการปวดท้องมีความรุนแรงผิดปกติ อย่าปล่อยเฉย เพราะนั่นอาจเป็นสัญญาณของลำไส้อุดตันที่ต้องรีบรักษาก่อนเกิดอันตรายถึงชีวิต

รักษาภาวะลำไส้อุดตัน แผลเล็ก ฟื้นตัวไว ที่ศูนย์ทางเดินอาหารและตับ โรงพยาบาลพระรามเก้า เรามีความพร้อมในการรักษาผู้ป่วยโดยแพทย์เฉพาะทางที่มีประสบการณ์ผ่าตัดส่องกล้อง และเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่ทันสมัย ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพให้การผ่าตัดมีความแม่นยำมากขึ้น ให้ผู้ป่วยได้กลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วกว่าที่เคย

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

• Facebook : Praram 9 hospital
• Line : @Praram9Hospital
• โทร. 1270

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับลำไส้อุดตัน

ลำไส้อุดตัน ป้องกันได้ไหม?

ลำไส้อุดตันสามารถป้องกันได้ด้วยการลดปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดก้อนหรือมะเร็งในลำไส้ เช่น การรับประทานอาหารที่มีกากใย ดื่มน้ำอย่างเพียงพอ งดการสูบบุหรี่ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ รวมถึงการเข้ารบการคัดกรองมะเร็งต่าง ๆ

กรณีที่เคยเข้ารับการผ่าตัดในช่องท้อง ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงให้เกิดพังผืดในช่องท้อง จำเป็นต้องเฝ้าระวัง หากพบอาการผิดปกติ ควรรีบปรึกษาแพทย์

ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดจากลำไส้อุดตันมีอะไรบ้าง?

ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากลำไส้อุดตัน ได้แก่ ภาวะขาดน้ำ, เกลือแร่ขาดสมดุล, ลำไส้ทะลุ, ลำไส้ขาดเลือด, เนื้อเยื่อลำไส้ตาย, อวัยวะภายในล้มเหลว, การติดเชื้อในกระแสเลือด, ไตวาย จนไปถึงการเสียชีวิต

References

Bowel Obstruction Causes And Symptoms. (n.d.). Bladder & Bowel Community. https://www.bladderandbowel.org/bowel/bowel-problems/bowel-obstruction-small-bowel-obstruction/

Crawford, J. (2024, January 26). What to know about bowel obstruction and blockage. MedicalNewsToday. https://www.medicalnewstoday.com/articles/324037

Moore, K. (2024, July 16). Bowel Obstruction and Blockage. Healthline. https://www.healthline.com/health/intestinal-obstruction