บทความสุขภาพ

Knowledge

โรคไข้เหลือง

พญ. จิตรฟ้า หรูรุ่งโรจน์

เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสไข้เหลือง นำโดยยุงลาย พบในประเทศแถบแอฟริกาและอเมริกาใต้ เป็นโรคที่มีความรุนแรงและมีอัตราการเสียชีวิตสูง มีระยะฟักตัวของโรค 4-10 วัน เฉลี่ย 6 วัน อาการได้แก่ มีไข้ ปวดเมื่อยตัว อาเจียน ระยะต่อมามีเลือดออกผิดปกติ ตับวาย ตัวเหลืองตาเหลือง 20 % ของผู้ติดเชื้อจะมีอาการรุนแรง และ 50% ของผู้ที่มีอาการรุนแรงจะเสียชีวิต


ประเทศที่เป็นเขตของโรคไข้เหลือง


Yellow-fever-1.jpg
Yellow-fever-2.jpg

เนื่องจากเป็นโรคที่มีความรุนแรงและอาจเกิดปัญหาทางสาธารณสุขรุนแรงหากมีการแพร่ระบาดไปยังพื้นที่ต่างๆในประเทศเขตร้อนที่มียุงเป็นพาหะของโรค ตามกฎอนามัยระหว่างประเทศจึงเป็นข้อบังคับที่นักเดินทางที่มาจากประเทศที่มีโรคไข้เหลืองจะต้องมีหลักฐานการฉีดวัคซีนไข้เหลืองมาแล้วอย่างน้อย 10 วันก่อนการเดินทาง มาแสดงให้กับด่านตรวจคนเข้าเมือง หากไม่มีหลักฐานการฉีดวัคซีนอาจถูกปฏิเสธการเข้าประเทศหรือถูกกักตัว (quarantine)


สำหรับประเทศไทย ได้มีการกำหนดในราชกิจจานุเบกษาว่า หากเดินทางมาจาก 42 ประเทศเหล่านี้ ต้องมีหลักฐานการฉีดวัคซีนไข้เหลืองมาก่อนอย่างน้อย 10 วัน ก่อนเดินทางเข้าประเทศไทย


ทวีปอเมริกาใต้ 13 ประเทศ ได้แก่ บราซิล โบลิเวีย โคลอมเบีย เอกวาดอร์ กายอานา เกียนาฝรั่งเศส ปานามา เปรู เวเนซูเอลา ซูรินาเม ตรินิแดดแอนโตเบโก อาร์เจนตินา ปารากวัย


ทวีปแอฟริกา 29 ประเทศ ได้แก่ แองโกล่า เบนิน บูร์กินาฟาโซ บุรุนดี แคเมอรูน สาธารณรัฐแอฟริกากลาง คองโก โกตดิวัวร์ เอธิโอเปีย แกมเบีย กาบอง กานา กีนี กินีบิสเซา อิเควทอเรียลกินี เคนยา ไลบีเรีย มาลี มอริเตเนีย เซเนกัล เซียร์ราลีโอน ซูดาน เซาท์ซูดาน ชาด โตโก ยูกันดา ซาอีร์ ไนเจอร์และไนจีเรีย


ดังนั้นนักเดินทางที่จะเดินทางไปประเทศที่มีไข้เหลือง ต้องฉีดวัคซีนก่อนเดินทางออกจากประเทศไทยอย่างน้อย 10 วัน


วัคซีนไข้เหลือง

วัคซีนไข้เหลือง เป็นวัคซีนเชื้อเป็นที่ทำให้อ่อนฤทธิ์ลง ฉีดเข้าชั้นไขมันหรือชั้นกล้ามเนื้อ 1 เข็ม ฉีด 1 ครั้งครอบคลุมได้ตลอดชีวิตโดยไม่ต้องฉีดกระตุ้น ซึ่งตามกฎเดิมต้องฉีด 1 เข็มทุก 10 ปี แต่บางกรณีแพทย์อาจแนะนำให้ฉีดกระตุ้นหากได้รับวัคซีนมาเกิน 10 ปี เช่น เดินทางเข้าไปในพื้นที่ที่มีการระบาดอยู่


การฉีดวัคซีนไข้เหลือง เมื่อฉีดแล้วก็จะได้หนังสือรับรองการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคสำหรับการเดินทางระหว่างประเทศ หรือ สมุดเล่มเหลือง เพื่อเป็นหลักฐานยื่นให้กับตม. หนังสือรับรองจะมีผลบังคับใช้ตั้งแต่ 10 วันหลังฉีด ซึ่งต้องฉีดในสถานพยาบาลหรือหน่วยงานที่ได้มีการขึ้นทะเบียนกับกรมควบคุมโรคให้มีอำนาจในการออกหนังสือรับรองเท่านั้น


Yellow-fever-3.jpg

ผลข้างเคียงของวัคซีนไข้เหลือง

วัคซีนไข้เหลืองเป็นวัคซีนที่มีความปลอดภัย ผลข้างเคียงส่วนใหญ่ไม่รุนแรงเช่น มีไข้ต่ำๆ ปวดบริเวณที่ฉีด ปวดเมื่อยตัว ซึ่งเป็นอยู่ประมาณ 2-3 วันก็จะหายเป็นปกติ


แต่ในคนบางกลุ่มอาจเกิดผลข้างเคียงรุนแรงคืออาการของโรคไข้เหลืองเสมือนการติดเชื้อไข้เหลืองจริง (Yellow fever vaccine–associated viscerotropic disease :YEL-AVD) ซึ่งมีอัตราการเสียชีวิตสูงถึง 48% กลุ่มเสี่ยงได้แก่ ผู้สูงอายุเกิน 60 ปี ผู้ป่วยภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น ติดเชื้อ HIV กินยากดภูมิคุ้มกัน ผู้ป่วยมะเร็ง ผู้ที่เป็นเนื้องอกต่อมไทมัส ผู้ที่ผ่าตัดต่อมไทมัส เป็นต้น


ผลข้างเคียงทางระบบประสาท (Yellow fever vaccine–associated neurologic disease (YEL-AND) เช่น สมองอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ มีอัตราการเกิดสูงในกลุ่มเด็กทารกน้อยกว่า 9 เดือน โดยเฉพาะน้อยกว่า 6 เดือน และในผู้สูงอายุมากกว่า 60 ปี


ข้อห้ามในการฉีดวัคซีน

กลุ่มคนเหล่านี้ไม่ควรฉีดวัคซีนไข้เหลืองเนื่องจากจะทำให้เกิดผลข้างเคียงรุนแรงจนกระทั่งเสียชีวิตได้ และควรหลีกเลี่ยงการเดินทางไปยังพื้นที่ที่มีโรคไข้เหลือง


  1. ผู้ที่แพ้วัคซีนไข้เหลืองหรือส่วนประกอบของวัคซีนไข้เหลือง ได้แก่ แพ้ไข่หรือโปรตีนจากไข่ เจลาติน
  2. เด็กเล็กอายุน้อยกว่า 6 เดือน
  3. ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ได้แก่ HIV ที่ CD 4< 200/ml รับประทานยากดภูมิ ผู้ป่วยปลูกถ่ายอวัยวะ มะเร็งที่กำลังได้รับยาเคมีบำบัดหรือฉายแสง โรคเกี่ยวกับต่อมไทมัส เช่น myasthenia gravis เนื้องอกต่อมไทมัส ผ่าตัดต่อมไทมัส

ข้อควรระวังในการฉีดวัคซีน

วัคซีนไข้เหลืองยังมีข้อควรระวังในคนกลุ่มเหล่านี้ เนื่องจากมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงรุนแรงได้มากกว่าคนทั่วไป แต่หากมีความจำเป็นที่ต้องเดินทางไปพื้นที่ที่มีไข้เหลืองโดยหลีกเลี่ยงไม่ได้ อาจพิจารณาฉีดโดยปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาประโยชน์และความเสี่ยงของการฉีดวัคซีน อย่างไรก็ตามคนกลุ่มนี้ควรหลีกเลี่ยงการเดินทางไปพื้นที่ที่มีไข้เหลืองหากไม่จำเป็น


  1. ผู้สูงอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป
  2. เด็กทารกอายุ 6-8 เดือน
  3. หญิงตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร
  4. ผู้ป่วย HIV CD 4 200–499/mL

ผู้สูงอายุควรหลีกเลี่ยงการฉีดวัคซีนไข้เหลือง

ผู้สูงอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปถือเป็นกลุ่มเสี่ยงที่อาจเกิดผลข้างเคียงรุนแรงได้แก่ผลข้างเคียงทางระบบประสาท (YEL-AND) และ การป่วยเป็นไข้เหลืองจากการฉีดวัคซีน (YEL-AVD) ได้สูงกว่าคนทั่วไป 3-5 เท่า ซึ่งมีอัตราการเสียชีวิตสูงเกือบ 50% โดยเฉพาะผู้สูงอายุตั้งแต่ 70 ปีขึ้นไปจะมีความเสี่ยงมากถึง 5 เท่า อัตราการเกิดผลข้างเคียงประมาณ 2.5 ต่อแสนในคนอายุ 60-69 และ 5 ต่อแสนในคนอายุ 70 ปีขึ้นไป ในขณะที่คนทั่วไปมีอัตรา 1 ต่อ แสน ดังนั้นผู้สูงอายุจึงควรหลีกเลี่ยงการเดินทางไปยังประเทศที่มีไข้เหลือง เพื่อหลีกเลี่ยงการติดเชื้อและการฉีดวัคซีน


ถ้านักเดินทางไม่แน่ใจว่าตนเองมีโรคหรือภาวะที่เป็นข้อห้ามของการฉีดวัคซีนไข้เหลืองเช่น สูงอายุ มีโรคประจำตัว ให้รีบมาปรึกษาแพทย์ตั้งแต่เนิ่นๆ ก่อนจะตัดสินใจซื้อตั๋วเครื่องบินหรือซื้อทัวร์ ไม่เช่นนั้นหากฉีดวัคซีนไม่ได้ก็อาจทำให้ไม่สามารถเดินทางได้


คำแนะนำสำหรับผู้ที่จะมาฉีดวัคซีนไข้เหลือง


  • โปรดติดต่อเจ้าหน้าที่ศูนย์วัคซีนเพื่อทำนัดล่วงหน้าในการจัดเตรียมวัคซีน และ คัดกรองเบื้องต้นว่ามีข้อห้ามในการฉีดวัคซีนไข้เหลืองหรือไม่
  • ต้องมาฉีดวัคซีนอย่างน้อย 10 วันก่อนวันเดินทาง และต้องเว้นระยะจากการฉีดวัคซีนเชื้อเป็นอย่างน้อย 28 วัน ก่อนมาฉีดวัคซีนไข้เหลือง
  • นำ passport หรือ สำเนา passport มาด้วย เนื่องจากต้องใช้ในการออกหนังสือรับรองการฉีดวัคซีน
  • หลังฉีดวัคซีนให้สังเกตอาการในรพ.อย่างน้อย 30 นาที

เกี่ยวกับผู้เขียนบทความ

บทความที่เกี่ยวข้อง (10)

ดูทั้งหมด

โรคแอนแทรกซ์ (Anthrax) โรคติดต่อจากสัตว์สู่คน

โรคแอนแทรกซ์ หรือชาวบ้านเรียกว่าโรคกาลี เป็นโรคที่รู้จักกันมาแต่โบราณกาล แอนแทรกซ์นับว่าเป็นโรคระบาดสำคัญโรคหนึ่งในพระราชบัญญัติโรคระบาดสัตว์ พ.ศ. 2499 เป็นโรคติดต่ออันตรายร้ายแรงที่เกิดขึ้นได้ในสัตว์กินหญ้าแทบทุกชนิด ทั้งสัตว์ป่า เช่น ช้าง เก้ง กวาง และสัตว์เลี้ยง เช่น โค กระบือ แพะ แกะ แล้วติดต่อไปยังคนและสัตว์อื่น

เตือนภัย แมลงริ้นฝอยทรายกัด ติดเชื้อโรคลิชมาเนียอันตรายถึงชีวิต

Leishmaniasis หรือโรคลิชมาเนีย เป็นโรคจากการติดเชื้อปรสิตลิชมาเนีย มักเกิดจากการถูกริ้นฝอยทรายที่เป็นพาหะของเชื้อกัด ส่วนใหญ่จะแพร่ระบาดในบริเวณที่มีสภาพอากาศร้อนชื้นหรือกึ่งร้อนชื้น โดยเฉพาะแถบเอเชีย แอฟริกา หรืออเมริกาใต้ ซึ่งผู้ป่วยแต่ละรายจะแสดงอาการป่วยแตกต่างกันไปตามสายพันธุ์ของเชื้อที่เข้าสู่ร่างกาย

ไข้เลือดออก…ภัยร้ายที่มากับหน้าฝน

โรคไข้เลือดออกมักระบาดในช่วงฤดูฝนโดยมียุงลายเป็นพาหะ หากอาการรุนแรงอาจทำให้เสียชีวิตได้ ปัจจุบันยังไม่มียารักษาที่จำเพาะต่อโรคไข้เลือดออก การรักษาเน้นการรักษาตามอาการ ดังนั้นการป้องกันจึงเป็นวิธีการที่ดีที่สุด โดยป้องกันไม่ให้โดนยุงกัด ทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ยุง และรับการฉีดวัคซีนไข้เลือดออกเพื่อป้องกันการติดเชื้อและอาการรุนแรง

รู้จักโรคไข้หวัดใหญ่ (Influenza)…อาการ การรักษา และการป้องกัน

ไข้หวัดใหญ่ (influenza) เป็นโรคติดเชื้อไวรัสของระบบทางเดินหายใจ ซึ่งมีการระบาดทุกปี หากผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้สูงอายุ ผู้มีโรคเรื้อรัง หญิงตั้งครรภ์ และผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ มีการติดเชื้ออาจมีอาการรุนแรง และเสียชีวิตได้ ซึ่งสามารถป้องกันได้โดยการรับวัคซีนซึ่งจะมีการผลิตให้เหมาะสมกับสายพันธุ์ที่จะมีการระบาดในแต่ละปี

ยอดผู้ป่วยโควิดฯ สายพันธุ์ลูกผสม (XBB*) เพิ่มขึ้น! เช็กด่วน! กลุ่มเสี่ยงที่ควรมาพบแพทย์

สถานการณ์โควิด-19 ทั่วโลกยังคงมีความรุนแรงและยังต้องการการจัดการอย่างมีระบบเพื่อลดผลกระทบที่เกิดขึ้นในสังคมและเศรษฐกิจ ในประเทศไทย

รู้ทัน ป้องกันได้ ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A

อาการหนาวๆร้อนๆ เจ็บปวดตามเนื้อตัวหรือปวดศีรษะมีไข้ อาการเหล่านี้ล้วนเป็นสัญญาณบอกเหตุถึงโรคภัยไข้เจ็บ หรือที่เรียกกันคุ้นหูว่า ไข้หวัดใหญ่ ซึ่งเมื่อเป็นแล้วมักจะเป็นอุปสรรคต่อการดำเนินชีวิตประจำวันของทุกเพศทุกวัยและสามารถพบได้ตลอดทั้งปี ใน

ฝีดาษลิง โรคจากลิงสู่มนุษย์ ที่ต้องระวัง

อีกโรคระบาดจากสัตว์ที่มาสู่มนุษย์ ซึ่งมีสาเหตุจากการได้เชื้อไวรัส ผ่านการสัมผัสกับสัตว์ โดยเฉพาะสัตว์ป่า

รู้หรือไม่…ไข้เลือดออกอันตรายกว่าที่คิด

เมื่อพูดถึง ฝน ทุกคนก็จะนึกถึงผลกระทบที่ตามมาอีกหลายอย่าง น้ำท่วมขัง เป็นแหล่งกำเนิดชั้นดีที่ก่อให้เกิด ยุง เพราะยุงเป็นพาหะที่สร้างโรคไข้เลือดออก Drag ซึ่งเป็นที่รู้จักกันมานาน สามารถเกิดโรคได้ทุกเพศทุกวัย และพบบ่อยในเด็ก โดยโรคไข้เลือดออกมักมีการระบาดมากในช่วงฤดูฝน และอาจจะนำไปสู่การสูญเสียชีวิตได้ แต่เมื่อกล่าวถึงอันตรายของไข้เลือดออกนั้น ส่วนใหญ่ไม่มีอันตรายถึงชีวิต หากพักผ่อนอย่างเพียงพอ ร่างกายจะสร้างภูมิคุ้มกัน ทำให้ไข้ลดลง และฟื้นตัวได้เร็ว จะมีเพียงส่วนน้อยกว่าร้อยละ 5 ที่จะมีภาวะช็อกจากการรั่วของน้ำออกนอกเส้นเลือด และสิ่งที่น่ากังวล คือ หากเลือดออกในทางเดินอาหารหรือเลือดออกในสมองจะมีภาวะเสี่ยงถึงแก่ชีวิตได้

โรคงูสวัดและวัคซีนป้องกันงูสวัดรุ่นใหม่

โรคงูสวัด (herpes zoster หรือ shingles) เกิดจากเชื้อไวรัส varicella-zoster ที่ทำให้เกิดโรคอีสุกอีใส ไวรัสนี้แฝงอยู่ที่ปมประสาท เมื่อร่างกายอ่อนแอก็จะทำให้เป็นโรคงูสวัดขึ้นได้ กลุ่มเสี่ยงที่จะมีอาการรุนแรงคือ ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยเปลี่ยนถ่ายอวัยวะ ผู้ป่วยแพ้ภูมิตนเอง และผู้ติดเชื้อ HIV ซึ่งสามารถป้องกันได้ด้วยการรับวัคซีนป้องกันงูสวัด

ไข้หวัดใหญ่ โรคใกล้ตัวที่ป้องกันได้

โรคไข้หวัดใหญ่เป็นโรคติดเชื้อไวรัสในระบบทางเดินหายใจชนิดเฉียบพลันที่มีการระบาดทั่วโลก ซึ่ง ทุกคนมีโอกาสได้รับเชื้อนี้ ไข้หวัดใหญ่ติดต่ออย่างไร เชื้อไข้หวัดใหญ่ติดต่อกันได้ง่าย ผ่านทางระบบทางเดินหายใจหรือการสัมผัสผู้ป่วยโดยตรง เช่น ไอ จามรดกัน

Copyright © 2024 All Rights Reserved | Praram 9 Hospital