บทความสุขภาพ
Knowledge
ภาวะเป็นหนุ่มสาวก่อนวัย
พญ. นิภาพรรณ จรดล
คุณพ่อ คุณแม่เคยสังเกตบ้างไหม ทำไมเด็กสมัยนี้โตเร็วจัง พ่อแม่หลายคนอาจมีความกังวล เพราะเด็กๆ จะโตเร็วกว่ารุ่นพ่อแม่ ลูกโตก่อนวัย ภาวะเช่นนี้กระทบทั้งร่างกาย และจิตใจของลูก
พญ.นิภาพรรณ จรดล กุมารแพทย์ต่อมไร้ท่อและเมตาบอลิซึม โรงพยาบาลพระรามเก้า ให้ข้อมูลว่า ในช่วงวัยเด็กอาจมีบางภาวะที่คุณพ่อคุณแม่ต้องสังเกตลูก ๆ และเตรียมรับมือ คือ ภาวะเป็นหนุ่มสาวก่อนวัย เป็นภาวะที่เด็กมีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายไปสู่วัยหนุ่มสาวก่อนวัยอันควร ซึ่งพบได้ทั้งในเด็กหญิงและเด็กชาย
สาเหตุของภาวะนี้พบว่าเกิดจากมีการพัฒนาของระบบควบคุมการเข้าสู่วัยหนุ่มสาวก่อนวัย ซึ่งส่วนมากในเด็กหญิงเกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ แต่จะตรวจพบฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองมากกว่าปกติ ในเด็กชายมักตรวจพบว่ามีพยาธิสภาพในสมอง ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้มีการผลิตฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองออกมาก่อนวัยอันควร อีกหนึ่งสาเหตุคือการมีฮอร์โมนเพศเกิน โดยอาจเกิดจากได้รับฮอร์โมนจากภายนอก เช่น จากยารับประทาน หรือยาทาที่มีส่วนผสมของฮอร์โมนเพศ หรือมีการสร้างฮอร์โมนเพศขึ้นมาเองในร่างกาย นอกเหนือระบบควบคุมการเข้าสู่วัยหนุ่มสาว เช่น เนื้องอกของรังไข่หรืออัณฑะ หรือภาวะที่มีความผิดปกติของต่อมหมวกไต เป็นต้น
ผลเสียของการเป็นสาวก่อนวัย
- ปัญหาทางด้านร่างกาย ทำให้เด็กเตี้ยกว่าปกติเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ ฮอร์โมนเพศหญิงจะทำให้เด็กเร็วและสูงกว่าเพื่อนในวัยเดียวกัน แต่ในขณะเดียวกันทำให้กระดูกปิดเร็วกว่า
เด็กวัยเดียวกัน ดังนั้นระยะเวลาการเจริญเติบโตจึงสั้นกว่าคนทั่วไป ทำให้เตี้ยกว่าปกติเมื่อเป็นผู้ใหญ่ รวมถึงปัญหาในการดูแลตัวเองเมื่อมีประจำเดือน
- ปัญหาทางด้านจิตใจ เนื่องจากเด็กมีการเปลี่ยนแปลงทำให้แตกต่างไปจากเพื่อน เด็กอาจรู้สึกอับอายเพราะถูกเพื่อนล้อ
เนื่องจากการที่มีฮอร์โมนเพศก่อนวัยจะทำให้มีการพัฒนาของอายุกระดูกเร็วกว่าวัย จึงทำให้ระยะเวลาในการเจริญเติบโตสั้นกว่าปกติ นอกจากนี้ เด็กที่เริ่มเป็นสาวก่อนวัยจะมีแนวโน้มที่จะมีประจำเดือนเร็ว จึงอาจส่งผลต่อการดูแลตนเองในวัยเด็ก ส่วนของผลกระทบทางจิตใจ คือ จะทำให้เด็กรู้สึกแตกต่างจากเพื่อน ซึ่งอาจจะส่งผลต่อความมั่นใจในตนเอง และอาจเกิดปัญหาจากการถูกล้อเลียน รวมถึงการถูกล่อลวงต่าง ๆ เนื่องจากพัฒนาการทางร่างกายและจิตใจไม่สอดคล้องกัน
คุณหมอมีคำแนะนำสำหรับคุณพ่อคุณแม่ว่า สามารถสังเกตว่าลูกเป็นภาวะนี้หรือไม่จากลักษณะร่างกายของลูก โดยเด็กหญิงจะมีหน้าอก กลิ่นตัว ขนหัวหน่าว มีการเพิ่มขึ้นของความสูงอย่างรวดเร็วก่อนอายุ 8 ปี หรือมีประจำเดือนก่อนอายุ 9 ปีครึ่ง และในเด็กชายจะมีขนาดอัณฑะหรืออวัยวะเพศโตขึ้น มีกลิ่นตัว ขนหัวหน่าว เสียงแตก ก่อนอายุ 9 ปี หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตพบความเปลี่ยนแปลงของลูก ควรพาลูกไปพบแพทย์เพื่อตรวจประเมิน
การวินิจฉัยและการรักษา แพทย์จะสอบถามประวัติและตรวจร่างกายเพื่อหาสาเหตุที่เด็กมีภาวะเป็นสาวก่อนวัย อาจเอกซ์เรย์ดูอายุของกระดูก ตรวจเลือด ตรวจระดับฮอร์โมน เป็นต้น และนำไปสู่การรักษาตามสาเหตุ จนเข้าสู่วัยหนุ่มสาวตามปกติ
