บทความสุขภาพ

Knowledge

โรคไข้อีดำอีแดง โรคที่เกิดจากพิษของเชื้อแบคทีเรีย

พญ. ฉัฐฐิมา เสาวภาคย์

ข้อมูลจาก สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย โรคไข้อีดำอีแดงหรือ scarlet fever เป็นโรคที่เกิดจากพิษของเชื้อแบคทีเรียชื่อ #สเตร็ปโตคอคคัสชนิดเอ ทำให้มีผื่นแดง ตามตัวร่วมกับคอหอยหรือทอนซิลอักเสบ พบบ่อยในช่วงอายุระหว่าง 5-15 ปี ปัจจุบันพบโรคนี้ได้น้อยลงมากเนื่องจากผู้ป่วยได้รับยาปฏิชีวนะตั้งแต่ระยะแรกเริ่ม


#เชื้อสเตร็ปโตคอสคัสชนิดเอ คืออะไร


เชื้อแบคทีเรีย สเตร็ปโตคอคคัสชนิดเอ (Streptococcus group A) เป็นเชื้อก่อโรคสำคัญของคอหอยอักเสบ เชื้อนี้ สามารถสร้างสารพิษเรียกว่า อิริโทรเจนิกทอกซิน (Erythrogenic toxin) ซึ่งทำให้เกิดผื่นในไข้อีดำอีแดง โรคอื่นๆที่เกิดจากการติดเชื้อนี้ได้แก่ โรคติดเชื้อผิวหนัง โรคหัวใจรูมาติก เป็นต้น


#ติดต่อ ได้อย่างไร


เชื้อชนิดนี้จะมีอยู่ในน้ำลาย เสมหะหรือสารคัดหลั่งของผู้ป่วย เช่น น้ำมูก สามารถติดต่อได้โดยการหายใจสูดเอา ละอองฝอยของเสมหะที่ผู้ป่วยไอหรือจามรดหรือติดต่อโดยการสัมผัสโดยตรงผ่านทางมือผู้ป่วย สิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ เช่น แก้วน้ำ จาน ชาม ผ้าเช็ดหน้า เป็นต้น


#อาการ เป็นอย่างไร


แรกเริ่มผู้ป่วยจะมีไข้สูงฉับพลัน หนาวสั่น ปวดศีรษะ อ่อนพลีย ปวดเมื่อยตามตัวและเจ็บคอ อาจพบ


ตุ่มสีแดงที่ลิ้น คล้ายผลสตรอว์เบอร์รี ทอนซิลก็จะบวมแดงและมีหนอง อาจคลำได้ต่อมน้ำเหลืองที่ข้างลำคอโต หลังจากมีไข้ 1-2 วัน ผู้ป่วยจะเริ่มมีผื่นแดงขึ้นบริเวณรอบคอ หน้าอก และกระจายไปตามลำตัวและแขนขาอย่างรวดเร็วภายใน 24 ชั่วโมง ผู้ป่วยบางรายอาจจะมีผื่นเป็นอาการแรกก็ได้ ผื่นจะมีลักษณะเป็นเม็ดหยาบๆเมื่อลูบจะรู้สึกสากๆคล้ายกระดาษทราย มักจะไม่ขึ้นที่ใบหน้า แต่อาจจะพบในลักษณะที่แก้มแดงและรอบปากซีด อาจจะมีอาการคันบริเวณผื่นได้ ต่อมาผื่นจะมีสีเข้มขึ้นบริเวณรอยพับตามผิวหนัง โดยเฉพาะที่ข้อพับแขน เรียกว่า เส้นพาสเตีย (Pastia’s line) หลังจากผื่นขึ้น 3-4 วันจะเริ่มจางหายไป หลังจากผื่นจางได้ 1 สัปดาห์จะมีอาการลอกเป็นแผ่นของผิวหนังบริเวณรักแร้ ขาหนีบ ปลายนิ้วมือเท้า ส่วนตามลำตัวมักลอกเป็นขุยๆ อาการผิวลอกนี้บางรายอาจจะพบติดต่อกันได้นานเป็นเดือน


#อาการแทรกซ้อนที่สำคัญ


ได้แก่ โรคไข้รูมาติกและหน่วยไตอักเสบเฉียบพลันซึ่งมักเกิดหลังต่อมทอนซิลอักเสบประมาณ 1-4 สัปดาห์ (เกิดจากปฏิกิริยาของแอนติบอดีที่ถูกกระตุ้นด้วยเชื้อสเตร็ปโตคอคคัสชนิดเอต่ออวัยวะต่างๆของร่างกาย)


#วินิจฉัย ได้อย่างไร


โรคนี้สามารถวินิจฉัยได้จากประวัติและอาการแสดงของโรคเป็นหลัก การส่งตรวจเพิ่มเติมเพื่อยืนยันการติดเชื้อชนิดนี้ ได้แก่ การเพาะเชื้อจากคอหอยผู้ป่วยซึ่งใช้เวลาอย่างน้อย 3-4 วันหรือการตรวจหาเชื้อจากคอหอยโดยวิธี rapid strep test ซึ่งใช้เวลาไม่เกิน 1 ชั่วโมงแต่สามารถส่งตรวจได้บางโรงพยาบาลเท่านั้น


#การรักษา อย่างไร


รักษาที่ด้วยยาปฏิชีวนะ ได้แก่ เพนนิซิลิน(Penicillin) อะมอกซิซิลิน (Amoxicillin) หรืออิริโทรมัยสิน (Erythromycin) เป็นเวลา 10 วัน และแม้อาการจะหายไปภายใน 3-4 วันก็ต้องรับประทานยาต่อไปจนครบ 10 วันเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดโรคไข้รูมาติกและหน่วยไตอักเสบแทรกซ้อน


ให้การรักษาตามอาการอื่นๆที่ตรวจพบ เช่น อาการคันผื่น ควรใช้โลชั่นลดอาการคัน รับประทานยาแก้แพ้ แนะนำให้นอนพักผ่อน ดื่มน้ำมากๆ


ควรกลับมาพบแพทย์เมื่อได้รับการรักษาแล้วกลับเกิดภาวะแทรกซ้อนตามมา ได้แก่ มีไข้ร่วมกับอาการเหนื่อยง่าย ปวดข้อ หรือตุ่มหรือก้อนที่ใต้ผิวหนัง หรือมีอาการบวม ปัสสาวะเป็นสีแดงหรือเลือดปน เป็นต้น


#ระยะเวลาการติดต่อและควรหยุดโรงเรียนนานแค่ไหน


ควรให้หยุดเรียนหรือแยกตัวออกจากผู้อื่นจนกว่าได้ยาปฏิชีวนะไปแล้วอย่างน้อย 24 ชั่วโมงจึงจะไม่แพร่เชื้อให้ผู้อื่น


#การป้องกัน ทำได้อย่างไร


เนื่องจากยังไม่มีวัคซีนเพื่อป้องกันการติดเชื้อสเตร็ปโตคอสคัสชนิดเอ การป้องกันการติดเชื้อจึงสามารถทำได้โดยปฏิบัติดังต่อไปนี้


  1. ดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ ด้วยการรับประทานอาหารที่ประโยชน์ครบ 5 หมู่ และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
  2. หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วยแต่หากมีความจำเป็นที่ต้องใกล้ชิดกับผู้ป่วยจะต้องสวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลาร่วมกับล้างมือก่อนและหลังสัมผัสผู้ป่วยหรือของใช้ของผู้ป่วย
  3. อย่าใช้สิ่งของร่วมกับผู้ป่วย โดยเฉพาะของใช้ส่วนตัว เช่น แก้วน้ำ ผ้าเช็ดหน้า เป็นต้น

ขอขอบคุณคนไข้ของป้าหมอที่อนุญาตให้ใช้ภาพเพื่อเผยแพร่ความรู้ค่ะ

เกี่ยวกับผู้เขียนบทความ

พญ. ฉัฐฐิมา    เสาวภาคย์

พญ. ฉัฐฐิมา เสาวภาคย์

ศูนย์กุมารเวชกรรม

บทความที่เกี่ยวข้อง (10)

ดูทั้งหมด

วัคซีนมือเท้าปาก เสริมเกราะป้องกันโรคร้ายในเด็กเล็ก

วัคซีนมือเท้าปากช่วยสร้างภูมิคุ้มกันการติดเชื้อมือเท้าปากชนิดรุนแรงสายพันธุ์เอนเทอโรไวรัส EV71 ซึ่งพบได้บ่อยในเด็กเล็กอายุ 6 เดือน – 5 ปี โดยวัคซีนนี้สามารถป้องกันภาวะแทรกซ้อนรุนแรงจากโรคได้

MIS-C (มิสซี) ภาวะอักเสบทั่วร่างกายในเด็ก หลังหายจากโควิด!!

อาจมีภาวะแทรกซ้อนรุนแรงถึงชีวิตได้ พ่อแม่ควรสังเกตอาการหลังลูกติดโควิด

ภาวะเป็นหนุ่มสาวก่อนวัย

คุณพ่อ คุณแม่เคยสังเกตบ้างไหม ทำไมเด็กสมัยนี้โตเร็วจัง พ่อแม่หลายคนอาจมีความกังวล เพราะเด็กๆ จะโตเร็วกว่ารุ่นพ่อแม่ ลูกโตก่อนวัย ภาวะเช่นนี้กระทบทั้งร่างกาย และจิตใจของลูก พญ.นิภาพรรณ จรดล กุมารแพทย์ต่อมไร้ท่อและเมตาบอลิซึม โรงพยาบาลพระรามเ

โรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจในเด็ก เรื่องไม่เล็ก ที่พบได้บ่อย

โรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจจัดว่าพบได้บ่อยที่สุดในกลุ่มโรคภูมิแพ้ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นในเด็กหรือผู้ใหญ่ จึงเป็นปัญหาที่คุณพ่อคุณแม่ควรให้ความสนใจ โดยเฉพาะในยุคปัจจุบันที่สังคมมีความเป็นเมืองมากขึ้นมีปัญหามลภาวะเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน ทำให้ปัญหาของโร

ปัญหาเด็กไทยอ้วน ห่วงโรคแทรกซ้อน

10 ปีที่ผ่านมา พบว่าเด็กไทยอ้วนพุ่งติดอันดับหนึ่งของโลก จากข้อมูลของกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข ซึ่งสาเหตุหลัก คือ พฤติกรรมการบริโภคของเด็ก กินอาหาร Junk Food ขนมขบเคี้ยว และไม่ออกกำลังกาย จึงทำให้เด็กไทยเป็นโรคอ้วนสูงขึ้น สถาน

รู้จักโรคภูมิแพ้ ก่อนโรคร้ายจะรู้จักคุณ ตอนที่1

โรคภูมิแพ้ไม่ใช่โรคร้ายแรง เพราะเป็นโรคที่สามารถรักษาให้บรรเทาลงจนคุณรู้สึกดีขึ้นเหมือนเป็นปกติได้ หากได้รับการรักษาและมีการปฏิบัติตนที่ถูกต้อง โรคภูมิแพ้ แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดใหญ่ๆ คือ โรคภูมิแพ้ตามฤดูกาล และโรคภูมิแพ้ชนิดตลอดปี อาการที่มักพบอยู่เสมอในผู้ป่วยโรคภูมิแพ้ ได้แก่ จาม คัดจมูก ตา หู และลำคอ มีน้ำมูกใสๆ ไหลออกมาบ่อยๆ รู้สึกคัดจมูก ตาแดง และมีน้ำตาไหล นอกจากนี้ยังอาจมีอาการเจ็บคอ ไอ อ่อนเพลีย ปวดท้อง ปวดศีรษะ หรือปวดบริเวณคาง และหน้าผากร่วมด้วย หากคุณมีอาการต่างๆ เหล่านี้ ควรรีบปรึกษาแพทย์ เพื่อตรวจวินิจฉัย และกำหนดวิธีการรักษาโรคภูมิแพ้ที่เหมาะที่สุด เพราะหากปล่อยไว้เรื้อรังอาจกลายเป็น โรคไซนัส และโพรงหลังจมูกอักเสบได้

โรคมือเท้าปาก (HFMD) อาการป่วยที่มาพร้อมฝน เด็กเล็กติดง่าย

โรคมือเท้าปาก เกิดจากการติดเชื้อไวรัสในกลุ่มเอ็นเทอโรไวรัส สามารถพบได้บ่อยในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ทำให้เป็นไข้ อาเจียน มีตุ่มหรือผื่นขึ้นภายในปาก รวมถึงฝ่ามือ ฝ่าเท้า

โรคภูมิแพ้ในเด็ก เป็นอย่างไร?

ปัจจุบันปัญหาโรคภูมิแพ้ในเด็กพบมากขึ้นทุกวัน นำมาซึ่งความกังวลใจของคุณพ่อคุณแม่เป็นอย่างมาก เพราะภูมิแพ้เป็นโรคเรื้อรังที่เกิดจากการที่ร่างกายมีความไวต่อสารกระตุ้นบางอย่างมากกว่าปกติ ซึ่งก็คือสารก่อภูมิแพ้หรือสารระคายเคือง ทำให้เกิดอาการผิด

ด.เด็ก ดาวน์

กุมารเวช: ด.เด็ก ดาวน์ ด.เด็ก ดาวน์ ตัว ด.เด็ก ทำให้ผมนึกถึงเด็กที่เป็นดาวน์ โปรดสังเกตนะครับว่า คำว่า ดาวน์ นั้นมี น.หนู การันต์ มิได้เขียนว่า ดาว เฉยๆ ประเดี๋ยวจะทำให้คิดไปว่าผมกำลังจะเขียนถึงดาวจุฬา หรือดาวธรรมศาสตร์

ลูกชายตัวเหลืองแล้วส่องไฟแล้ว หายเป็นปกติแล้ว แต่ยังมีข้อสงสัย

ภาวะตัวเหลืองในเด็กทารกแรกเกิด เกิดจากสาร “บิลิรูบิน” ส่วนใหญ่ร่างกายสามารถกำจัดออกได้เองโดยไม่ต้องทำการรักษา แต่ในเด็กบางรายที่คลอดก่อนกำหนดหรือมีความผิดปกติอื่นร่วมด้วย ต้องทำการรักษาด้วยการส่องไฟหรือเปลี่ยนถ่ายเลือดเพื่อป้องกันการเกิดโรคพิการทางสมองในเด็ก

Copyright © 2024 All Rights Reserved | Praram 9 Hospital