บทความสุขภาพ

Knowledge

ภาวะตาแห้งรู้ก่อนป้องกันได้

พญ. ชญาตา เหลี่ยมศิริเจริญ

ตาแห้งเป็นอาการที่เกิดขึ้นได้บ่อย ๆ พบได้ในทุกเพศทุกวัย เป็นภาวะที่มีปริมาณน้ำตาหล่อเลี้ยงผิวตาไม่เพียงพอ อาการตาแห้งหากปล่อยให้เป็นบ่อย ๆ ปล่อยทิ้งไว้ในระยะยาวโดยไม่ทำการรักษา จะทำให้เคืองตารุนแรงยิ่งขึ้น จนเกิดการอักเสบทำให้เป็นแผลที่กระจกตา กระจกตาไม่เรียบใส จนนำไปสู่การผ่าตัดแก้ไขในที่สุด


สาเหตุของภาวะตาแห้ง


  • ใช้สายตาเป็นเวลานาน ๆ เช่น อ่านหนังสือ ใช้คอมพิวเตอร์ หรือสมาร์ตโฟน
  • มีการสร้างน้ำตาลดลงโดยเฉพาะในผู้สูงอายุ
  • ใส่คอนแทคเลนส์ เป็นเวลานาน หรือใช้คอนแทคเลนส์ที่ไม่มีคุณภาพ
  • เป็นภูมิแพ้ที่ตา หนังตา หรือเยื่อตาอักเสบเรื้อรัง
  • รับประทานยาบางชนิด เช่น ยาแก้แพ้ ยาคลายเครียด ยาลดความดันโลหิตบางชนิด
  • เคยทำเลสิค หรือผ่าตัดตา
  • ผู้ที่มีปัญหาหลับตาไม่สนิท
  • ดื่มน้ำน้อย
  • อยู่ในบริเวณที่มีอากาศแห้ง ลมแรง เป็นเวลานาน
  • ความเสื่อมของต่อมน้ำตาไมโบเมียน (meibomian gland dysfunction; MGD) ซึ่งเป็นต่อมที่อยู่บริเวณเปลือกตา ทำหน้าที่สร้างน้ำมันมาหล่อลื่นดวงตา

อาการของภาวะแห้ง จะมีอาการระคายเคืองตา แสบตาเหมือนมีเศษฝุ่นอยู่ในตาตลอดเวลา ตาพร่ามัวเป็น ๆ หาย ๆ น้ำตาไหล มีขี้ตาเป็นเมือกเหนียว และอาจรู้สึกปวดหัว


แนวทางการรักษา


  • การใช้น้ำตาเทียม เพื่อเพิ่มความชุ่มชื่นให้ดวงตา
  • การใช้ยาหยอดตากลุ่มสเตียรอยด์ เพื่อลดการอักเสบของผิวนัยน์ตาหรือผิวเยื่อบุตา และช่วยบรรเทาอาการคันระคายเคืองตาแต่การใช้ยากลุ่มนี้จะต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์และใช้เป็นช่วงเวลาสั้น ๆ เท่านั้น
  • การทำความสะอาดเปลือกตาด้วยน้ำยาพิเศษ เพื่อกำจัดเชื้อโรคหรือสิ่งสกปรกที่อยู่บริเวณรอบเปลือกตา
  • การประคบน้ำอุ่นอุณหภูมิประมาณ 41-43 องศาเซลเซียสเป็นประจำเช้า-เย็น
  • การนวดและการทำความสะอาดเปลือกตา (การกดรีดไขมันตามแนวการวางตัวของต่อมไมโบเมียนที่ขอบเปลือกตา)

อย่างไรก็ตามสิ่งสำคัญที่สุดในการรักษาอาการตาแห้ง คือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของตัวเอง หรือการป้องกันตั้งแต่สาเหตุ ไม่ปล่อยเอาไว้จนเป็นปัญหาเรื้อรัง โดยการสังเกตตัวเองว่าสถานการณ์หรือสิ่งแวดล้อมใดที่ทำให้เกิดอาการและพยายามหลีกเลี่ยงสิ่งนั้น ตัวอย่างง่าย ๆ ที่สามารถทำได้ในชีวิตประจำวัน เช่น


  • เมื่ออยู่ในที่ที่มีอากาศแห้งมาก ๆ เช่น ในห้องแอร์หรือบนเครื่องบิน พยายามหลับตาพักสายตาบ่อย ๆ เพื่อลดการระเหยของน้ำตา
  • การปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต ลดการเพ่งหน้าจอคอมพิวเตอร์หรือสมาร์ตโฟนและพักสายตาเป็นระยะ ๆ
  • การสูบบุหรี่ เป็นอีกสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดอาการตาแห้งได้ ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่สูบเอง หรือผู้ที่ไม่ได้สูบ ก็ควรหลีกเลี่ยงควันบุหรี่

การนวดและทำความสะอาดเปลือกตา


การนวดและทำความสะอาดเปลือกตาเพื่อบรรเทาอาการตาแห้งเรื้อรังและต่อมไขมันอุดตันที่เปลือกตาเป็นบริการของศูนย์จักษุ โรงพยาบาลพระรามเก้า ในชื่อว่า Eyelid Treatment ให้บริการโดยพยาบาลวิชาชีพที่ได้รับการอบรมด้านการนวดเปลือกตามาโดยเฉพาะ ทั้งนี้ก่อนเข้ารับบริการนวดเปลือกตา ผู้ป่วยจะต้องเข้ารับการตรวจวินิจฉัยจากจักษุแพทย์ก่อน โดยการนวดเปลือกตาเป็นการกดและรีดตามแนวการวางตัวของต่อมไขมัน (meibomian gland) ที่ขอบเปลือกตา โดยใช้อุปกรณ์ในการนวดเปลือกตา เช่น แท่งแก้ว ไม้พันสำลี เพื่อให้ไขมันที่อุดตันอยู่ในต่อมระบายออกมา โดยขั้นตอนการนวดและทำความสะอาดเปลือกตาจะใช้เวลาประมาณ 30 นาที


  • ผู้ป่วยนอนในท่านอนหงาย จากนั้นพยาบาลจะนำแว่นตาประคบอุ่นมาใส่ประคบที่เปลือกตา โดยใช้ความร้อนที่ 40-42 องศาเซลเซียส นาน 10-15 นาที แว่นประคบอุ่น เหมาะสำหรับการละลายไขมันที่อุดตันบริเวณเปลือกตา โดยแว่นสามารถควบคุมอุณหภูมิให้คงที่ และด้วยระบบไอน้ำทำให้กระจกตาไม่แห้ง
  • หลังประคบอุ่นแล้ว พยาบาลจะหยอดยาชาให้ผู้ป่วย และเริ่มทำการนวดเปลือกตาโดยนำแท่งแก้วและไม้พันสำลีกดรีดไขมันที่อุดตันบริเวณเปลือกตา

และในขั้นตอนการนวดและทำความสะอาดเปลือกตานี้โรงพยาบาลพระรามเก้า มีการทำความสะอาดเปลือกตา 2 แบบ คือ โฟม และเครื่อง BlephEx


  • โฟมพยาบาลทำความสะอาดเปลือกตาผู้ป่วยด้วยโฟมตั้งแต่โคนขนตาจากหัวตาไปหางตาและเช็ดโฟมออกเมื่อทำความสะอาดเปลือกตาเรียบร้อยแล้ว
  • เครื่อง BlephEx เป็นเครื่องมือกำจัดเชื้อโรคไบโอฟิล์มและตัวไรจากเปลือกตาอย่างมีประสิทธิภาพ

ประโยชน์ของการนวดและทำความสะอาดเปลือกตา


  • ช่วยกำจัดสิ่งสกปรกและสิ่งอุดตันที่อยู่บริเวณเปลือกตา ทำให้เปลือกตาสะอาดขึ้น
  • ช่วยกำจัดตัวไรที่อยู่บริเวณโคนขนตา
  • ช่วยบรรเทาอาการอักเสบและระคายเคืองตา
  • ช่วยบรรเทาอาการตาแห้งและทำให้อาการตาแห้งดีขึ้นได้
  • ช่วยลดอาการเมื่อยล้าของตาทางอ้อม

ทั้งนี้การนวดและทำความสะอาดเปลือกตาไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวดผู้ป่วยสามารถขับรถและทำกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติภายหลังการนวดเปลือกตา

เกี่ยวกับผู้เขียนบทความ

พญ. ชญาตา เหลี่ยมศิริเจริญ

พญ. ชญาตา เหลี่ยมศิริเจริญ

ศูนย์จักษุ

บทความที่เกี่ยวข้อง (10)

ดูทั้งหมด

คำแนะนำการป้องกันมาลาเรียสำหรับนักเดินทาง

โรคมาลาเรียเป็นโรคที่เกิดจากโปรโตซัว Plasmodium นำโดยยุงก้นปล่อง มีทั้งหมด 5 สายพันธุ์ สายพันธ์ุที่รุนแรงคือ Plasmodium falciparum ซึ่งเป็นสายพันธุ์หลักในทวีปแอฟริกา ทำให้เกิดการติดเชื้อรุนแรง อวัยวะต่างๆล้มเหลว ติดเชื้อขึ้นสมอง โคม่า ชัก และเสียชีวิตได้ หากได้รับการรักษาที่ล่าช้า

ไส้เลื่อน ใครก็เป็นได้ อันตรายที่ต้องรักษาก่อนเกิดภาวะแทรกซ้อน

ไส้เลื่อน คือภาวะที่ลำไส้เลื่อนหรือดันออกมาจากช่องท้อง สามารถสังเกตเห็นก้อนนูนออกมาตามขาหนีบ หน้าท้อง สะดือ หากไม่รักษาอาจเกิดอันตรายจากอาการแทรกซ้อนได้

รู้ทันต้อหิน โรคร้ายทำลายการมองเห็น รีบรักษาก่อนสายเกินแก้

ต้อหิน (Glaucoma) คือโรคตาที่มีสาเหตุจากขั้วประสาทตาเสื่อม ผู้ป่วยจะมีอาการปวดหัวปวดตา กระจกตาขุ่น การมองเห็นแย่ลง และค่อย ๆ สูญเสียการมองเห็นไปในที่สุด

Hypothyroidism คืออะไร? รู้ทันสาเหตุ อาการ และวิธีรักษา

Hypothyroidism คือ ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ หรือฮอร์โมนไทรอยด์ทำงานต่ำ ทำให้ระดับการเผาผลาญพลังงานลดลง และนำมาสู่การทำงานของระบบต่าง ๆ ผิดปกติ

รู้ทันอาการน้ำในหูไม่เท่ากัน ใครเวียนหัว บ้านหมุนบ่อยต้องระวัง

โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน เป็นความผิดปกติของระบบน้ำในหูชั้นใน ซึ่งสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทำให้ผู้ป่วยมีอาการ เวียนหัว บ้านหมุน ทรงตัวไม่อยู่ และการได้ยินผิดปกติ

หายใจไม่อิ่ม หายใจลำบาก สัญญาณอันตรายที่คุณไม่ควรมองข้าม

หายใจไม่อิ่ม เป็นอาการที่หลายคนเผชิญ อาจมีอาการแน่นหน้าอก หายใจไม่เต็มปอด หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว เหนื่อยง่าย บทนี้ความจะพาไปดูสาเหตุของอาการเหล่านี้กัน

ภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน อันตรายถึงชีวิตแบบไร้สัญญาณเตือน

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน (Sudden Cardiac Arrest) คือ ภาวะที่หัวใจหยุดทำงานกะทันหัน ทำให้หมดสติและเสียชีวิตในไม่กี่นาที จึงเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องรับการรักษาทันที

อาการปวดเข่าคืออะไร มีวิธีป้องกันข้อเข่ามีอะไรบ้าง?

อาการปวดเข่าเป็นอาการที่เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ข้อเข่าเสื่อม และส่งผลต่อชีวิตประจำวันได้ การรู้ถึงสาเหตุ วิธีป้องกัน และการรักษาอาการปวดเข่าจึงเป็นเรื่องสำคัญ

EST คืออะไร? การตรวจสมรรถภาพหัวใจ Exercise Stress Test

EST (Exercise Stress Test) คือ การออกกำลังกายตรวจสมรรถภาพหัวใจ เป็นวิธีวินิจฉัยสุขภาพหัวใจเพื่อทำการรักษาต่อไป EST มีขั้นตอนอย่างไรบ้าง? บทความนี้มีคำตอบ

ภาวะข้อไหล่หลุดคืออะไร รู้สาเหตุ อาการ และวิธีรักษาให้หายดี

ภาวะข้อไหล่หลุดคืออาการที่พบได้บ่อยในคนที่ใช้แรงเยอะ ๆ หรือเคยไหล่หลุดมาก่อน มาดูกันว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้ไหล่หลุดได้บ้าง และจะต้องดูแลรักษาตัวอย่างไ

Copyright © 2024 All Rights Reserved | Praram 9 Hospital